Οι κύκλοι των παγκόσμιων εξελίξεων

Μελετώντας την Ιστορία και δανειζόμενος τα οράματα και τους εννοιολογικούς σχηματισμούς πολλών πνευματικών προσωπικοτήτων, όπως λ.χ. ο Χένρι Κίσινγκερ, ο Πολ Κένεντι, ο Nίαλ Φέργκουσον κ.ά., καταλήγεις σε κάποια αναμφισβήτητα συμπεράσματα. Ο κόσμος ακολουθεί κάποιους κύκλους, που μέσα στο βάθος του χρόνου διατηρούν παρόμοια χαρακτηριστικά. Για να καταλάβεις τι έγινε και τι πιθανώς θα γίνει στο μέλλον πρέπει να διακρίνεις αυτούς τους κύκλους, να βγάλεις συμπεράσματα και να καταλάβεις πού ακριβώς βρίσκεσαι. Στη συνέχεια είναι ευκολότερο, και με μεγαλύτερη γνώση, να προδικάσεις τις μελλοντικές εξελίξεις και να δεις ενδεχόμενα τον εαυτό σου μέσα σε αυτές.

Στο βάθος της ιστορίας αναδείχθηκαν, κυριάρχησαν, παρήκμασαν και, πολλές φορές, εξαφανίσθηκαν ολόκληρες αυτοκρατορίες. Ακολουθώντας σχεδόν πάντα, την ίδια περίπου πορεία ιστορικών εξελικτικών φάσεων. Αυτές περιλαμβάνουν αρχικά ειρηνικές περιόδους ευημερίας με σημαντική δημιουργικότητα και παραγωγικότητα που αυξάνουν ουσιαστικά τα επίπεδα ζωής των ανθρώπων. Στη συνέχεια ακολουθούν περίοδοι κρίσης και οικονομικής δυσπραγίας που συχνά οδηγούν σε ταραχές, επαναστάσεις και πολεμικές συγκρούσεις. Σημειώνονται τότε μεγάλες αντιπαραθέσεις για ζητήματα πλούτου και εξουσίας και πάρα πολλές κατατροφές ευημερίας, ζωής, περιουσιών και πολλών άλλων, πολύτιμων για τους πολίτες, πραγμάτων.

Οι δημιουργικές περίοδοι έχουν σαν αποτέλεσμα την προώθηση της εξέλιξης, ενώ οι φάσεις καταστροφών και πολέμων οδηγούν σε ανασυγκροτήσεις των κοινωνιών, σε καταστροφική συχνά αναδημιουργία και ίσως σε καινούργια ξεκινήματα. Η πορεία των εξελίξεων από το ένα άκρο στο άλλο είναι σε όλη την ιστορική εξέλιξη ο κανόνας. Οχι η εξαίρεση. Ενώ παντού σχεδόν συμβαίνουν αυτές οι ανατροπές, οι άνθρωποι έχουν την εμμονή να πιστεύουν πως το μέλλον θα είναι σχεδόν ίδιο, ή ελάχιστα παραλλαγμένο, από το παρελθόν. Οι φάσεις μεγάλης ευημερίας ή ανατρεπτικων καταστροφών συμβαίνουν μια φορά στη διάρκεια της ζωής των περισσότερων ανθρώπων. Δεν έχουν έτσι ευρύτερη θεώρηση της εξέλιξης και εκπλήσσονται από αυτά που συμβαίνουν. Το μέλλον λοιπόν που μας περιμένει θα είναι πολύ διαφορετικό από τις προσδοκίες των περισσοτέρων.

Κανένα σύστημα, κυβέρνηση, οικονομική πραγματικότητα ή αυτοκρατορία δεν μπόρεσε ποτέ να ξεφύγει από τον αναπότρεπτο αυτό κύκλο. Εντούτοις σχεδόν οι πάντες εντυπωσιάζονται ή πανικοβάλλονται όταν κάτι τέτοιο συμβαίνει. Η ικανότητα κάποιου να προβλέψει και να χειρισθεί με επιτυχία το μέλλον εξαρτάται από το πόσο κατανοεί τις σχέσεις αιτίου – αιτιατού που προκαλούν αλλαγές στα διάφορα πράγματα. Κι αυτή η κατανόηση πηγάζει από τη μελέτη του πόσο και πώς άλλαξαν αυτά κατά το παρελθόν.

Η αντίληψη των ευρύτερων εξελίξεων εξαρτάται απο την ικανότητα κάποιων να μην περιορίζουν τη θεώρησή τους στον στενό οικονομικό ή εθνικό τους περίγυρο, αλλά να κοιτούν μακρύτερα στον ευρύτερο κόσμο. Εύκολα σήμερα μπορεί κάποιος να καταλάβει πως είμαστε στο κατώφλι μεγάλων αλλαγών. Με παγκόσμιες μάλλον διαστάσεις. Δύσκολα όμως μπορεί κάποιος να εντοπίσει τις μεγάλες αλλαγές που επίκεινται και πού ακριβώς θα οδηγήσουν. Εκείνοι που μπορούν να μελετήσουν το παρελθόν σε βάθος και να μελετήσουν σωστά τις παγκόσμιες εξελίξεις, κι αν υπάρχουν βέβαια διαθέσιμα κάποια αναγκαία μέσα, θα κατακτήσουν το μέλλον.