Η επέτειος της Μάχης του Λασιθίου είναι ένα ιστορικό γεγονός που έχει συνδεθεί με την Κρητική επανάσταση του 1866-1869.

Κάθε χρόνο εορτάζεται με τιμές η μνήμη των πεσόντων στις 29 Μαΐου στο νομό Λασιθίου όπου φέτος είναι και η 155η επέτειο από τη σπουδαία ιστορία του τόπου και τη μεγάλη συνεισφορά του σε όλες τις Κρητικές επαναστάσεις, αποτελώντας εκκολαπτήριο οπλαρχηγών και επαναστατών.

Ο καλλιτέχνης και λυράρης του τόπου Μανώλης Πλατάκης επηρεασμένος από την ιστορία του τόπου, του γεννήθηκε η ανάγκη και η υποχρέωση να γράψει ένα τραγούδι το οποίο αποτυπώνει τις ιστορίες που άκουγε από παιδί και θα αποτελεί φόρο τιμής σε όλους τους προγόνους μας που έδωσαν τη ζωή τους για να είμαστε σήμερα όλοι εμείς ελεύθεροι.

10ήμερη γιγαντομαχία

Το τραγούδι αναφέρεται στη 10ήμερη γιγαντομαχία του Οροπεδίου Λασιθίου ( 20-30 Μαΐου 1867) κατά την οποία ελάχιστοι Κρήτες επαναστάτες, αντιμετώπισαν για πρώτη φορά σε ανοιχτό πεδίο τις ορδές του Τουρκοαιγυπτιακού στρατού (32.000 άνδρες) υπό τις διαταγές του Ομέρ Πασά και του Λασιθιώτη Ισμαήλ Φερί Πασά (εξισλαμισμενου γενίτσαρου) τον οποίο είχαν απαγάγει οι Τούρκοι μερικές δεκαετίες νωρίτερα σφαγιάζοντας την οικογένεια του.

Η μοίρα τον έφερε πίσω στον τόπο του αλλά αυτή τη φορά σαν κατακτητή.

Οι Τούρκοι είχαν αναρίθμητες απώλειες, στο πέρασμα τους, όμως κατάφεραν και τρομερές κτηνωδίες, καθώς επίσης πυρπόλησαν και κατεδάφισαν όλα τα χωριά.

Η Μάχη του  Οροπεδίου Λασιθίου ήταν μεγάλης γεωστρατηγικής σημασίας, και τιμής ένεκεν όλος ο νομός πήρε το όνομά του από το Λασίθι.

Το τραγούδι κυκλοφορεί για πρώτη φορά από τον Λασιθιώτη λυράρη Μανώλη Πλατάκη ως ελάχιστος φόρος τιμής σε όλους τους προγόνους μας.