Ο διορισμός του ξάφνιασε πολλούς.

Άλλος ευχάριστα, όπως τον ηγέτη της ριζοσπαστικής αριστεράς και επίδοξο επόμενο πρωθυπουργό της Γαλλίας, Ζαν-Λικ Μελανσόν, που χαρακτήρισε την επιλογή του «θαρραλέα».

Άλλους δυσάρεστα, όπως την επικεφαλής της γαλλικής ακροδεξιάς Μαρίν Λεπέν, που σε ανάρτηση στο Twitter έκανε λόγο για «το τελευταίο βήμα στην αποδόμηση της χώρας μας, των αξιών της και του μέλλοντός της».

Το σίγουρο ήταν ότι κανείς δεν περίμενε ότι στη νέα κυβέρνηση που διόρισε ο επανεκλεγείς πρόεδρος Μακρόν το υπουργείο Παιδείας και Νεολαίας θα αναλάμβανε ο Παπ Ντιαγέ.

Ένας ακαδημαϊκός διεθνούς κύρους. Εδώ και χρόνια καθηγητής Ιστορίας στο φημισμένο πανεπιστήμιο Sciences Po, ειδικός στην ιστορία μειονοτήτων και των κινημάτων προάσπισης των ατομικών δικαιωμάτων στις ΗΠΑ, καθώς και στη Γαλλία.

Επικεφαλής από πέρυσι του Μουσείου Ιστορίας της Μετανάστευσης. Κεντροαριστερός. Και μαύρος.

«Μπορεί να είμαι σύμβολο της αξιοκρατίας, είμαι όμως και σύμβολο της διαφορετικότητας», είπε στην παράδοση-παραλαβή του υπουργείου ο 57χρονος Ντιαγέ, γιος ενός Σενεγαλέζου πολιτικού μηχανικού και μιας Γαλλίδας καθηγήτριας Φυσικής.

Μια προσωποιημένη διαφορά από τον δεξιό προκάτοχό του στο υπουργείο, τον Ζαν Μισέλ Μπλανκέρ: σφοδρό επικριτή κινημάτων όπως το Black Lives Matter και το λεγόμενο «wokeism» κατά των των φυλετικών διακρίσεων και των κοινωνικών ανισοτήτων, τα οποία έχει χαρακτηρίσει μάλιστα απειλή για τη Γαλλική Δημοκρατία.

Ο «ήρεμος επαναστάτης»

Ως ακαδημαϊκός, ο Ντιαγέ έχει αντιταχθεί δημόσια στον πόλεμο που είχε κηρύξει ο Μπλανκέρ και η προηγούμενη κυβέρνηση Μακρόν εναντίον σε αυτό που αποκάλεσαν «ισλαμο-αριστερισμό» στα γαλλικά πανεπιστήμια.

Έχει επίσης θίξει θέματα-ταμπού και τα «κακώς κείμενα» ενός σημαντικού τμήματος της σύγχρονης γαλλικής κοινωνίας: από τον δομικό ρατσισμό και τα κατάλοιπα της αποικιοκρατίας, έως την ανοχή και την εθελοτυφλία απέναντι στην αστυνομική βία.

Ο ίδιος περιγράφει τον εαυτό του ως «προϊόν της γαλλικής ρεπουμπλικανικής σχολής και της αμερικανικής θετικής δράσης», ταλαντευόμενος μέχρι και σήμερα μεταξύ των δύο αυτών μοντέλων.

Άλλωστε η δική του κοινωνική και φυλετική αφύπνιση -λέει- έγινε στα 25 του, όταν πήγε για σπουδές στις ΗΠΑ.

Έκτοτε είδε τον κόσμο με άλλα μάτια και με πιο καθαρή ματιά.

Την αποτύπωσε στο βιβλίο του «La condition noire» το 2008, τονίζοντας την ανάγκη οι αξίες «ελευθερία, αδελφοσύνη, ισότητα» να αποκτήσουν ξανά νόημα στη σύγχρονη Γαλλία.

Σήμερα αναλυτές βλέπουν πίσω από τη διαμάχη για τον διορισμό του μια αντανάκλαση των φυλετικών διακρίσεων στους κόλπους της γαλλικής κοινωνίας.

Η Μαρί Ντιαγέ, βραβευμένη συγγραφέας, δήλωσε ότι δεν εξεπλάγη από την κριτική που ασκείται στην υπουργοποίηση του αδελφού της, χαρακτηρίζοντάς την απερίφραστα παράλογη και ανόητη.

«Το να έχεις μαύρο υπουργό στη Γαλλία δεν είναι κάτι καινούργιο, ούτε όμως και οι ρατσιστικές επιθέσεις», παρατηρεί ο Λουί Ζορ Ταν, πρώην πρόεδρος του Αντιπροσωπευτικού Συμβουλίου των συνδικάτων μαύρων Γαλλίας (CRAN).

«Είναι πάντα η ίδια ιστορία… γι’ αυτό βρισκόμαστε σε μια κατάσταση κρατικού, συστημικού ρατσισμού».

Δύσκολη αποστολή

Στην τελετή ορκωμοσίας του, ο Παπ Ντιαγέ απέτισε φόρο τιμής στους δασκάλους του έθνους, κάνοντας ξεχωριστή μνεία στον καθηγητή Γαλλικής Ιστορίας Σαμουέλ Πατί, που αποκεφαλίστηκε το 2020 από ισλαμιστή εξτρεμιστή, επειδή είχε δείξει τα σκίτσα του Μωάμεθ στη διάρκεια μαθήματος για την ελευθερία της έκφρασης.

Διαβεβαίωσε ότι θα ασκήσει τα νέα του καθήκοντα με αίσθημα καθήκοντος και ευθύνης, δίνοντας έμφαση στις ίσες ευκαιρίες και «στην προσαρμογή του σχολείου στις αλλαγές των οικονομιών και των κοινωνιών μας».

Για τον Εμανουέλ Μακρόν, ο διορισμός του κεντροαριστερού Ντιαγέ αποτελεί αναμφίβολα στρατηγική επιλογή.

Παραμονές των κρίσιμων βουλευτικών εκλογών, επιχειρεί να δείξει μια αλλαγή κατεύθυνσης σε κοινωνικά ζητήματα και να κάνει άνοιγμα σε νέους και δυσαρεστημένους κεντροαριστερούς ψηφοφόρους.

Όπως όμως παρατηρεί και το Nouvel Observateur, η κίνηση αυτή προοιωνίζεται «πολλές αντιφάσεις σε μία κυβέρνηση όπου τα βασικά στελέχη της είναι από τη συντηρητική Δεξιά» και «προκαλεί ακόμη μεγαλύτερη σύγχυση για την εκπαιδευτική πολιτική Μακρόν, καθώς η προσωπικότητά του Παπ Ντιάγιε είναι εκ διαμέτρου αντίθετη από αυτή του προκατόχου του».

Πολλώ δε μάλλον όταν «εμπιστεύεται κανείς διαδοχικά το πόστο σε δύο υπουργούς με αντίθετες απόψεις για τον ίδιο τον ρόλο του κράτους», σχολίασε με καυστική διάθεση ο πρώην Σοσιαλιστής Ζαν-Πιέρ Σεβενεμάν, πάλαι ποτέ υπουργός Παιδείας επί προεδρίας Μιτεράν.

Για «επικοινωνιακό τρικ» που δεν θα εκτονώσει τη συσσωρευμένη οργή στο γαλλικό εκπαιδευτικό σύστημα έκανε λόγο ο Αλεξί Κομπιέρ, εκπρόσωπος του Ζαν-Λικ Μελανσόν και βουλευτής της «Ανυπότακτης Γαλλίας» (η οποία πλέον αποτελεί τον βασικό κορμό της εκλογικής συμμαχίας του ευρύτερου χώρου της γαλλικής Αριστεράς ενόψει της κάλπης του Ιουνίου).

Πράγματι το SNES-FSU, το μεγαλύτερο σωματείο καθηγητών δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, χαιρέτισε τον διορισμό του Ντιαγέ ως «σύμβολο ρήξης με την εποχή Μπλανκέρ».

Προειδοποίησε ωστόσο ότι «η εκπαίδευση δεν διέπεται αποκλειστικά από σύμβολα» και υπενθύμισε ότι υπάρχει μια πληθώρα προβλημάτων -δομικών και μη- που απαιτούν άμεσες και ολοκληρωμένες λύσεις.

Headlines