Πανελλαδικές εξετάσεις: Ήρθαν και φέτος και …το άγχος μαζί τους!

Στον …αστερισμό των πανελλαδικών εξετάσεων μπαίνει την Τρίτη 2 Ιουνίου η εκπαιδευτική κοινότητα της χώρας, με τις πανελλαδικές εξετάσεις να ξεκινούν για τα Επαγγελματικά Λύκεια με τα Νέα Ελληνικά και την Παρασκευή 3 Ιουνίου για τα Γενικά Λύκεια της χώρας (και την μεγαλύτερη κατηγορία εξεταζομένων) με τη Νεοελληνική Γλώσσα και Λογοτεχνία.

Φέτος όμως θα εφαρμοστεί για δεύτερη φορά το σύστημα της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής (ΕΒΕ), με αλλαγές ωστόσο στην διαμόρφωση των συντελεστών που ορίζουν ετησίως τα βαθμολογικά δεδομένα της, τις οποίες έκαναν τα πανεπιστήμια και τα τμήματα τους. Παράλληλα, διαφορετικά δεδομένα ανα τμήμα των ΑΕΙ θα δημιουργήσει φέτος το γεγονός ότι το κάθε ένα από αυτά διαμόρφωσε τους δικούς του συντελεστές ανα μάθημα βαρύτητας. Κατά τα άλλα ωστόσο, το Μηχανογραφικό Δελτίο των υποψηφίων φέτος θα έχει μόνο μια αλλαγή σε σχέση με το περυσινό: την απουσία του τμήματος περιφερειακής και διασυνοριακής ανάπτυξης του πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας που το ίδιο το Ίδρυμα ζήτησε να συγχωνευτεί.

Υπενθυμίζεται ότι η προσπάθεια που γίνεται φέτος από τους αρμόδιους φορείς είναι να εκδοθούν τα αποτελέσματα των πανελλαδικών εξετάσεων νωρίτερα και ως τις 10 Αυγούστου. Στα Γενικά Λύκεια οι εξετάσεις θα ολοκληρωθούν στις 10 Ιουνίου και στα Επαγγελματικά στις 17 του μήνα. Τα ειδικά μαθήματα θα εξεταστούν από 18 έως 30 Ιουνίου και η διεξαγωγή Υγειονομικής Εξέτασης και Πρακτικής Δοκιμασίας των υποψηφίων (Γενικών και Επαγγελματικών Λυκείων) για εισαγωγή στα τμήματα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού (ΤΕΦΑΑ) θα γίνει από την Τετάρτη 15 Ιουνίου μέχρι και την Τρίτη 28 του μήνα.

Πως μπορούμε όμως να αντιμετωπίσουμε το άγχος των τελευταίων 24ωρων πριν την έναρξη της εξεταστικής διαδικασίας;

Η οικογενειακή ψυχοθεραπεύτρια, ψυχοπαιδαγωγός και επιστημονική συνεργάτης της Ιατρικής Σχολής του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Αιμιλία Αξιωτίδου, αναφέρει ότι «το γεγονός πως τα δύο προηγούμενα χρόνια οι μαθητές είχαν αντιμετωπίσει πρωτόγνωρες συνθήκες, μαζί με το στρες και το άγχος που προκύπτει από το φόρτο της μελέτης και από την πίεση να πετύχουν στις εξετάσεις, συνδυαστικά συχνά και από την πίεση του οικογενειακού περιβάλλοντος, οδηγεί πολλές φορές τους νέους σε απόγνωση, σε συμπεριφορές παραίτησης και κυριολεκτικής παράλυσης».

Όπως δηλώνει, «η Αμερικανική ψυχιατρική εταιρεία ορίζει το άγχος ως μια ανησυχητική προσμονή ενός αρνητικού μελλοντικού γεγονότος, απειλητικού που προκαλεί αισθήματα έντασης και δυσφορίας όπως επίσης και σωματικά συμπτώματα.

Το άγχος λοιπόν συνδέεται με μια υπερβολική ανησυχία, με έναν φόβο για μια πιθανή μελλοντική απειλή».

Όπως λέει η κυρία Αξιωτίδου, «ο λόγος βέβαια για τους οποίους αγχώνεται κάθε άτομο είναι διαφορετικός, καθώς ο καθένας από μας έχει τις δικές του ικανότητες, τη δική του προσωπικότητα, το δικό του χαρακτήρα και με βάση αυτά αντιμετωπίζει τις δυσκολίες και τη ζωή γενικότερα».

«Οι ίδιες οι εξετάσεις είναι μια διαδικασία κατά την οποία οι μαθητές υποβάλλονται σε μια αξιολόγηση από τρίτους, στη συγκεκριμένη περίπτωση από τους καθηγητές.
Για πολλούς μαθητές το να αξιολογηθούν σημαίνει να κριθούν . Και συχνά αδυνατούν να κατανοήσουν πως οι εξεταστές αξιολογούν το επίπεδο προετοιμασίας και όχι το άτομο. Το να μην πετύχει στις εξετάσεις ή το να μην πάρει υψηλούς βαθμούς στις εξετάσεις δεν σημαίνει πως αμφισβητείται η ευφυΐα του και ικανότητές του, αλλά μόνο το επίπεδο προετοιμασίας για ένα συγκεκριμένο θέμα».

Ποιες όμως είναι οι αιτίες του άγχους των εξετάσεων;

«Σίγουρα το άγχος των εξετάσεων μπορεί να τους επηρεάσει όλους ακόμη και τους μαθητές που έχουν προετοιμαστεί καλά, ακόμη και εκείνους τους μαθητές που έχουν αυτοπεποίθηση» δηλώνει η κυρία Αξιωτίδου.

«Επειδή πολύ συχνά οι μαθητές συνδέουν κατά κάποιο τρόπο την αυτοεκτίμησή τους με το καλό αποτέλεσμα, πολύ συχνά εκείνοι που ανησυχούν ιδιαίτερα για το θετικό αποτέλεσμα, φοβούνται ίσως ότι χωρίς αυτό μπορεί να χάσουν την εκτίμηση της οικογένειας η των φίλων».

Πως παρουσιάζεται το άγχος στις εξετάσεις;

«Υπάρχουν μερικά κοινά και επαναλαμβανόμενα συμπτώματα που βιώνουν οι μαθητές που κυριεύονται από άγχος για τις πανελλαδικές εξετάσεις» συνεχίζει η ίδια.

«Πολύ συνηθισμένα σωματικά συμπτώματα είναι ο πονοκέφαλος, η ναυτία, το αίσθημα παλμών, δυσκολία στην αναπνοή, κοιλιακό άλγος, υπερβολική εφίδρωση, ξηροστομία.
Από ψυχολογικής άποψης ο μαθητής μπορεί να νιώθει μια έντονη αίσθηση φόβου και να έχει εξαιρετικά χαμηλή αντίληψη για τις ικανότητές του. Ο φόβος της αποτυχίας που νιώθει μειώνει δραστικά και το επίπεδο της αυτοεκτίμησης του. Σε μερικές περιπτώσεις το άγχος μπορεί να προκαλέσει νευρικότητα, ανεξέλεγκτη επιθυμία για κλάματα ή για γέλια».

«Οι σωματικές και ψυχολογικές διαταραχές συχνά επηρεάζουν την απόδοση των μαθητών με αποτέλεσμα πολλές φορές να νιώθουν διέγερση, δυσκολία να μείνουν ακίνητοι, και δυσκολίες στον ύπνο.

Δεν είναι λίγες οι φορές που μπορεί να αναγκάζονται να καταφύγουν σε ουσίες που είναι βλαβερές για τον οργανισμό όπως επίσης και για τις γνωστικές λειτουργίες.
Το άγχος λοιπόν των εξετάσεων επηρεάζει πάρα πολύ την απόδοση και όσο κι αν είναι προετοιμασμένος κάποιος, αν αγχωθεί μπορεί να νιώσει πως το κεφάλι του έχει αδειάσει εντελώς».

«Είναι σημαντικό λοιπόν να μπορείτε να μείνετε ήρεμοι κατά την διάρκεια των εξετάσεων για να μπορέσετε να είστε αποτελεσματικοί και να αποδώσετε με τον καλύτερο τρόπο» συμβουλεύει.

Συμβουλές για τις τελευταίες ώρες πριν τις εξετάσεις

Πως μπορούμε λοιπόν να μείνουμε ήρεμοι κατά τη διάρκεια των εξετάσεων και ποιες είναι οι συμπεριφορές που πρέπει να υιοθετήσουμε; Η κυρία Αξιωτίδου τις περιγράφει παρακάτω:

– Η καλή προετοιμασία: μπορεί να φαίνεται σαν μια συμβουλή αρκετά παρωχημένη αλλά στην πραγματικότητα η καλή προετοιμασία θα σας επιτρέψει να έχετε υψηλή αυτοπεποίθηση. Το καλύτερο που μπορείτε να κάνετε για να αντιμετωπίσετε το άγχος πριν τις εξετάσεις είναι μια οργανωμένη και αποτελεσματική μελέτη.

– Σταματήστε τις αρνητικές σκέψεις και ελέγξτε την σκέψη σας. Όταν σκεφτόμαστε συνεχώς αρνητικά είναι σα να προγραμματίζουμε τον εγκέφαλο μας να αποτύχει. Μπορεί να νιώθουμε άγχος αλλά είναι καλό να μην αφήσουμε τον εαυτό μας να παρασυρθεί σε αυτή τη δίνη των αρνητικών συναισθημάτων. Το σημαντικό είναι να σκεφτόμαστε την κατάσταση όπως πραγματικά είναι.

Ούτε χειρότερη ούτε και καλύτερη από αυτή που είναι. Είναι μία μόνο εξέταση και απ’ αυτήν δεν κρίνεται όλη μας τη ζωή.

Για να μπορείτε να χαλαρώσετε το βράδυ όταν πηγαίνετε για ύπνο πριν από τις εξετάσεις προσπαθήστε να παίρνετε βαθιές αναπνοές καθώς η αναπνοή χαλάρωσης μπορεί να σας βοηθήσει να χαμηλώσετε τα επίπεδα κορτιζόλης, να ρυθμίσετε το ρυθμό της καρδιακής συχνότητας, και να έχετε καθαρότερη σκέψη.

– Φροντίστε όσο μπορείτε τον εαυτό σας! Το να διαβάζει κανείς ατελείωτες ώρες όχι μόνο μπορεί να μας κάνει να αγχωθούμε περισσότερο αλλά να μας γεμίσει με ένα αίσθημα απογοήτευσης και δυσαρέσκειας που είναι δύσκολο να ξεπεραστεί. Κατά τη διάρκεια της μελέτης θα μπορούσε κανείς να ασχοληθεί με τον αθλητισμό καθώς βοηθάει πάρα πολύ στην διαχείριση του άγχους, με κάποιο χόμπι που βοηθάει στην εκτόνωση επίσης του στρες.

Είναι σημαντικό να έχουμε ένα τακτικό κύκλο ύπνου. Αν κάποιος ξεκουραστεί μπορεί να είναι διαυγής και να συγκεντρωθεί πιο εύκολα.

Μπορείτε επίσης να κάνετε μια βόλτα στη φύση, να ακούσετε κλασική μουσική καθώς η κλασική μουσική αυξάνει την ικανότητα του εγκεφάλου να λειτουργεί καλύτερα. Αν έχετε κατοικίδιο μπορείτε να παίξετε με το κατοικίδιό σας. Είναι καλό επίσης να προσέξετε την διατροφή σας και να μην τρώτε junk food. Εμπλουτίσετε την διατροφή σας με τροφές που σας δίνουν ενέργεια και που δεν πέφτουν βαριές στο στομάχι. Από την άλλη μην πηγαίνετε ποτέ με άδειο στομάχι στις εξετάσεις.

«Και μην ξεχνάτε πως το να κάνει κανείς λάθος είναι ανθρώπινο» καταλήγει η κυρία Αξιωτίδου. «Υπάρχει και η πιθανότητα να αποτύχουμε. Ένας χαμηλός βαθμός σε μια εξέταση δεν επηρεάζει την αξία σας ως άτομο. Το να μην γράψει κανείς καλά δε σημαίνει πως έχει έρθει και το τέλος του κόσμου.

Η περίοδος των εξετάσεων είναι σίγουρα μια περίοδος απαιτητική, από την άλλη, ταυτόχρονα μπορεί να αποτελέσει μία ευκαιρία να συνδεθούμε και να στηρίξουμε ως γονείς τα παιδιά μας και να θυμόμαστε πως η εισαγωγή σε μια σχολή δεν καθορίζει την προσωπική αξία και επιτυχία του παιδιού, αλλά πρόκειται απλώς για μία εξέταση!».