Ενας φωτογράφος στη Δημητσάνα, 100 χρόνια πριν

Ανδρες και γυναίκες ποζάρουν ντυμένοι με τα καλά τους σε ένα ασπρόμαυρο φωτογραφικό καρέ που μετρά έναν αιώνα ζωής. Στο κέντρο του βρίσκεται ένας ξεχωριστός «επισκέπτης» που οι ντόπιοι αντιμετωπίζουν ως το «θαύμα» της εποχής: το μοναδικό ταξί στην περιοχή τους, τη Δημητσάνα.

Και προτού η εν λόγω παρέα ξεκινήσει για μια δοκιμαστική βόλτα στη Στεμνίτσα στέκεται μπροστά στον φακό ενός από τα μέλη της, του επίσης μοναδικού στην περιοχή για περίπου 30 χρόνια (1920-1950) φωτογράφου, Μιχάλη Παναγόπουλου.

Το στιγμιότυπο αυτό είναι από τα δεκάδες που συνθέτουν δύο εκθέσεις στη γενέτειρα του δημιουργού του. Η πρώτη, περιοδική,  υπό τον τίτλο «Βιογραφώντας τη Δημητσάνα.

Από το φωτογραφικό αρχείο Μιχάλη Παναγόπουλου», πραγματοποιείται στο Υπαίθριο Μουσείο Υδροκίνησης με αφορμή τη συμπλήρωση 25 ετών λειτουργίας του σε επιμέλεια των Αλεξάνδρας Ράπτη, διευθύντριας του Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς, Ανδρέα Λαπούρτα, προϊσταμένου της υπηρεσίας μουσείων του ΠΙΟΠ, και Σπύρου Σουβλάκη, της υπηρεσίας μουσείων του ΠΙΟΠ. Η δεύτερη, μόνιμη, «Χρόνος και φως, η Δημητσάνα. Μιχαλάκης Παναγόπουλος», στεγάζεται στο  Διασυνεδριακό και Πολιτιστικό Κέντρο Δημητσάνας.

Σκηνές της καθημερινότητας, δημόσια και ιδιωτικά γεγονότα, μεμονωμένα πρόσωπα ή οικογένειες βρέθηκαν στο επίκεντρο του φωτογραφικού ενδιαφέροντος του δραστήριου και πολυπράγμονος Μιχάλη Παναγόπουλου, που αναζήτησε μια καλύτερη ζωή, αρχικά στην Αθήνα και έπειτα, από το 1912, στην κοσμοπολίτικη Σμύρνη, όπου διατηρούσε αλυσίδα καταστημάτων (παντοπωλεία, ουζερί).

Στις 2 Μαΐου 1919 οι δημητσανίτες στρατιώτες που αποβιβάστηκαν στη Σμύρνη επισκέφθηκαν το μαγαζί του συμπατριώτη τους, αλλά δύο χρόνια αργότερα η Καταστροφή θα τον αναγκάσει να επιστρέψει στην Αθήνα και να μυηθεί στον κόσμο της φωτογραφίας. Η ζωή θα τον φέρει και πάλι στη γενέτειρά του, όπου μετέτρεψε το ισόγειο του σπιτιού του σε ζαχαροπλαστείο και φωτογραφικό στούντιο.

Εκεί είχε την ευκαιρία έως το 1956, οπότε έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 68 ετών, να αποτυπώσει τις αλλαγές που συντελέστηκαν στην περιοχή, τόσο στα τοπία όσο και στην καθημερινότητα των ανθρώπων, καταγράφοντας τις αγροτικές εργασίες και τα επαγγέλματα, τα ήθη και τα έθιμα, τις κοινωνικές εκδηλώσεις, τα στιγμιότυπα του σχολικού βίου, τις επετείους και τους εορτασμούς. Εμμέσως, και μείζονος σημασίας ζητήματα τα οποία απασχόλησαν τον τόπο, όπως η εγχώρια και υπερπόντια μετανάστευση και τα αιτήματα της τοπικής κοινωνίας για βιωσιμότητα και ανάπτυξη.

Το πλούσιο φωτογραφικό υλικό πλαισιώνεται από τον επαγγελματικό εξοπλισμό και τα προσωπικά αντικείμενα του Μιχάλη Παναγόπουλου, παράλληλα με εποπτικό υλικό, προφορικές αφηγήσεις, οπτικοακουστικές και ψηφιακές διαδραστικές εφαρμογές.