Θα γίνει ο Εκρέμ Ιμάμογλου η Νέμεσις του Ερντογάν;

Της Ruth Michaelson

Σε μια φωτεινή, ηλιόλουστη αίθουσα συνεδριάσεων, ο δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης Εκρέμ Ιμάμογλου σταυρώνει τα χέρια και γέρνει πίσω στην καρέκλα του. Οι βουλευτές παρακολουθούν μια παρουσίαση που δείχνει εικόνες από τις δημόσιες πλατείες της πόλης. «Το έργο θα πρέπει να είναι ορατό», τους πιέζει ο Ιμάμογλου, αναφερόμενος στα σχέδια για την ανακαίνιση μιας πλατείας στην απομακρυσμένη συνοικία του Μπακίρκοϊ, μετά την απαίτηση ταχύτερης προόδου σε μια άλλη, στη συντηρητική γειτονιά του Ουσκουντάρ. «Εχω ήδη προγραμματίσει να περπατήσω εκεί την επόμενη εβδομάδα», λέει.

Το γυάλινο παράθυρο της αίθουσας συνεδριάσεων βλέπει απευθείας στην πλαγιά του Κασίμπασα, της συνοικίας της Κωνσταντινούπολης όπου μεγάλωσε ο πρόεδρος της χώρας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Ο Ιμάμογλου, που ανήκει στο αντιπολιτευόμενο Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα, εμφανίζεται ως το αντίθετο του Ερντογάν, ένας αφοσιωμένος σοσιαλδημοκράτης, παρά τις κοινές τους ρίζες στην ακτή της Μαύρης Θάλασσας της Τουρκίας.

Για τους επικριτές του, είναι πολύ πρόθυμος να αρπάξει την εξουσία, ενισχύοντας το δημόσιο προφίλ του με μια επίσκεψη στη διάσκεψη ασφαλείας του Μονάχου ή δημιουργώντας μια ανεπίσημη συνεργασία μεταξύ Κωνσταντινούπολης και Αθήνας. Ομως για τους υποστηρικτές του αντιπροσωπεύει την καλύτερη ελπίδα της Τουρκίας να αμφισβητήσει την εικοσαετή διακυβέρνηση του Ερντογάν και τη διολίσθηση της χώρας προς την απολυταρχία. Ολα αυτά, εάν καταφέρει να ξεπεράσει και την εσωκομματική διαμάχη μέσα στο Ρεπουμπλικανικό Κόμμα ώστε να θέσει υποψηφιότητα για πρόεδρος στις εκλογές που αναμένονται το επόμενο έτος, αν όχι νωρίτερα.

Η πολιτική του άνοδος μπορεί σύντομα να συναντήσει το πιο δύσκολο, μέχρι τώρα, εμπόδιο. Δικαστήριο της Κωνσταντινούπολης αναμένεται να αποφανθεί σήμερα για το εάν προσέβαλε εκλογικούς αξιωματούχους – εάν κριθεί ένοχος, κινδυνεύει να αποκλειστεί εντελώς από την πολιτική. Σε μια βασική σύμμαχό του, την Τζανάν Καφταντσίογλου, ανακοινώθηκε πρόσφατα ποινή φυλάκισης και πολιτική απαγόρευση λόγω σχολίων της σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης, χρόνια αφότου πρωτοστάτησε στις προσπάθειες να βοηθήσει τη δεύτερη εκλογική νίκη του Ιμάμογλου το 2019, όταν ο Ερντογάν και το AKP ζήτησαν επανάληψη της αρχικής ψηφοφορίας.

Ο Ιμάμογλου έχει δεσμευτεί να ασκήσει έφεση κατά οποιασδήποτε απαγόρευσης και επεσήμανε την αύξηση της δημόσιας υποστήριξης που πέτυχε μεταξύ της πρώτης ψηφοφορίας και της επανάληψης το 2019.

Το ότι ο Ιμάμογλου σήμερα καταλαμβάνει μια θέση στην οποία κάποτε, πριν από σχεδόν 30 χρόνια, βρισκόταν ο Ερντογάν εξηγεί ξεκάθαρα γιατί ο τούρκος πρόεδρος ενοχλείται τόσο πολύ. Οι δημοσκοπήσεις το επιβεβαιώνουν, δείχνοντας ότι ο Ιμάμογλου είναι σε πολύ καλύτερη θέση να νικήσει τον Ερντογάν στις προεδρικές εκλογές από τον επικεφαλής της αξιωματικής αντιπολίτευσης και πρόεδρο του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου και κοντά στον δήμαρχο της Αγκυρας Μανσούρ Γιαβάς, ο οποίος αυτή τη στιγμή φαίνεται να έχει τις περισσότερες πιθανότητες να νικήσει τον Ερντογάν.

Πιεζόμενος για να σταθμίσει μια προεδρική υποψηφιότητα, ο Ιμάμογλου χαμογελά και αρνείται να απαντήσει, χωρίς να αποκλείει κάτι. «Δεν έχω ατζέντα σχετικά με τις προεδρικές εκλογές ή την προεδρία», λέει. Οι υποστηρικτές του πιστεύουν ότι εκείνος μπορεί να έχει μεγαλύτερη απήχηση στις μειονότητες από τον πρώην εθνικιστή Γιαβάς. Ομως η διεκδίκηση της προεδρίας θα σήμαινε ότι θα πρέπει να εγκαταλείψει την έδρα του, την Κωνσταντινούπολη, κάτι που έχει δεσμευθεί να μην κάνει. Πώς θα τετραγωνίσει τον κύκλο; «Η λύση για αυτό το πρόβλημα θα πρέπει να προέλθει από το τραπέζι των έξι της Τουρκίας», λέει, αναφερόμενος στους επικεφαλής του συνασπισμού των κομμάτων της αντιπολίτευσης της Τουρκίας.

«Νομίζω ότι πάντα έβλεπε τον εαυτό του ως τον πρωτοπόρο στην προεδρική κούρσα», λέει ο Σονέρ Τσαγκαπτάι του Ινστιτούτου της Ουάσιγκτον για την Πολιτική της Εγγύς Ανατολής. «Η νίκη της Κωνσταντινούπολης δεν ήταν εύκολη, αν και δεν τα κατάφερε μόνος. Αυτό το είδος νίκης σήμαινε ότι από την πρώτη μέρα που ανέλαβε τα καθήκοντά του έγινε αυτόματα υποψήφιος για την προεδρία».

Η προβολή των επιτευγμάτων του κατά τα τρία χρόνια της θητείας του είναι ξεκάθαρα ένας διαρκής αγώνας για τον δήμαρχο. Απαιτεί την έγκριση του δημοτικού συμβουλίου και μερικές φορές της κυβέρνησης – που πάντα βάζει εμπόδια στα φιλόδοξα σχέδιά του. Η κυβέρνηση άρχισε ακόμη και να κατασκευάζει τη δική της γραμμή του μετρό στην Κωνσταντινούπολη, χωριστά από το σύστημα μεταφορών που διαχειρίζεται το γραφείο του Ιμάμογλου, υπονομεύοντας τις προσπάθειές του να αλλάξει την πόλη, συμπεριλαμβανομένης της μάχης υψηλού που δίνει για να αντιμετωπίσει την έλλειψη ταξί.

Η κυβέρνηση αρπάζει κάθε ευκαιρία να ισχυριστεί ότι η αντιπολίτευση δεν είναι σε θέση να διοικήσει τη μεγαλύτερη πόλη της Τουρκίας με τα 15 εκατομμύρια κατοίκους. Τα φιλοκυβερνητικά ΜΜΕ τον κατηγορούν για τα πάντα. Μήπως όλα αυτά τα εμπόδια που συναντά ως δήμαρχος τον έπεισαν ότι η διατήρηση του προεδρικού συστήματος στην Τουρκία, αντί για την επιστροφή στην κοινοβουλευτική δημοκρατία όπως έχει υποσχεθεί το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα, ίσως κάνει πιο εύκολη τη διακυβέρνηση της χώρας; «Ενας σοσιαλδημοκράτης δεν μπαίνει ποτέ σε αυτόν τον πειρασμό», απαντά.