Ενα παράξενο καλοκαίρι

Τι σόι καλοκαίρι θα είναι αυτό που μόλις και επίσημα ξεκίνησε; Ενα καλοκαίρι α λα 2020 όταν φτάσαμε κοντά στο θερμό επεισόδιο με την αναθεωρητική Τουρκία – φορώντας μάσκες από τον επελαύνοντα ιό; Ή ένα καλοκαίρι α λα 2019 όταν σπάσαμε όλα τα ρεκόρ σε αφίξεις και διανυκτερεύσεις αλλά είχαμε και κάλπες με πολιτική αλλαγή;

Μια βόλτα στην πόλη ή εν Ελλάδι καταγράφει δύο τάσεις, δύο κινήσεις. Η μία είναι του γηγενούς πληθυσμού που βαριά μέχρι τις 21.00 το βράδυ καθημερινές ερημώνει την πόλη μετρώντας τη βενζίνη του. Η άλλη είναι μιας αυξημένης τουριστικής κίνησης που γεμίζει πλοία και αεροπλάνα.

Μέρος της πρώτης συχνά εργάζεται στην υπηρεσία της δεύτερης. Και μέρος όλο και περισσότερων Ελλήνων οριοθετεί κάθε προσδοκία του σε μια σεζόν και σε δουλειές που συνδέονται με αυτή.

Το καλοκαίρι έχει πάψει προ πολλού να είναι ή να μοιάζει με εκείνο των μεταπολιτευτικών ετών, με τα χρονικά οριοθετημένα μπάνια του λαού, με τις επιδοτούμενες από ταμεία κοινωνικές διακοπές ή με τις αποδράσεις πολλών επιπέδων που για χρόνια έδιναν ύλη στα ταξιδιωτικά ένθετα των εφημερίδων. Το καλοκαίρι των νέων κρίσεων είναι εντελώς διαφορετικό. Μια τεράστια εργατική τάξη μετακινείται, ζει για εξάμηνα ή πεντάμηνα σε νησιά συνήθως σε συνθήκες γαλέρας και χωρίς ίχνος πρόνοιας από το κράτος – που όμως απομυζεί αυτούς τους εργαζομένους αλλά και τους εργοδότες τους.

Ενα άλλο μεγάλο μέρος των Ελλήνων απλώς φιλοξενείται σε εξοχικά φίλων, με έναν πιο προσεγμένο προϋπολογισμό. Ενα άλλο μέρος δεν πάει καν στα κάποτε εξοχικά του, τα νοικιάζει σε πλατφόρμες, τα έχει ημιεμπορευματικοποιήσει. Ενα πολύ μεγαλύτερο μέρος συμπολιτών μας δεν πάει καν διακοπές ή τις λίγες ημέρες άδειας τις περνάει στο σπίτι του, βλέποντας τα νησιά και τα σολάριουμ από το time line στις οθόνες των κινητών του. Φέτος, πολύ περισσότερο με το άλμα του πληθωρισμού, με τους λογαριασμούς στα ύψη, με μισθούς που δεν είναι ανάλογοι του κόστους ζωής. Και όλα αυτά σε ένα κάδρο που θέλει τον ιό εδώ, όσο κι αν επιχειρούν διάφοροι να εφησυχάσουν.

Αλλά και σε ένα θέρος κατά το οποίο, όπως όλα δείχνουν, η Τουρκία θα κλιμακώσει τις αμφισβητήσεις της. Προφανώς και παρά τις σισύφειες αγορές όπλων από την κυβέρνησή μας ή παρά τον απόλυτο και μονομερή αμερικανισμό των εξωτερικών μας σχέσεων.

Πολλά χρόνια τώρα, το καλοκαίρι δεν είναι μια διαλειμματική εποχή. Μια εποχή αναστοχασμού, ξεκούρασης, περιήγησης, ταξιδιών. Είναι μια συνέχιση των δύσκολων χειμώνων, αλλά και ένα τρίμηνο που στηρίζει την κοινωνική συνοχή των υπόλοιπων εννιά μηνών της χώρας. Αυτό όλο προφανώς έχει σχέση με τις μεταβολές της ζωής. Με τις διαδοχικές κρίσεις που ενοποιήθηκαν. Εχει σχέση με τη νέα ζωή και το πώς ο μέσος ψηφιακός άνθρωπος δεν έχει χωρισμένες τις ζώνες της μέρας του.

Ο χρόνος μοιάζει ένας, στις ιντερνετικές δουλειές, στην τηλεργασία, στα πρότζεκτ ή στα κόνσεπτ. Δεν προλαβαίνεις να καλωσορίσεις το καλοκαίρι και έχει πάει φθινόπωρο. Η έννοια του χρόνου που ακινητοποιείται κάτω απ’ τον ελληνικό ήλιο έχει σβήσει ή τείνει να μην υπάρχει τα τελευταία πολλά καλοκαίρια. Ενα υπουργείο Ελεύθερου Χρόνου ή Αποκατάστασης της Καθημερινότητας θα ήταν αναγκαίο τα επόμενα χρόνια. Καλό καλοκαίρι!