Ταμείο Ανάκαμψης: Αγώνας δρόμου μέχρι το τέλος της χρονιάς

«Μάχη» με τον χρόνο πρέπει να δώσουν στο οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης, προκειμένου να υλοποιηθεί το φετινό σχέδιο απορρόφησης πόρων από τα Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.

Όπως ανέφερε πρόσφατα η Eurobank, για να διεκδικήσει Ελλάδα τις δύο δόσεις του Ταμείου Ανάκαμψης που προβλέπονται για το 2022, συνολικού ύψους 5,3 δισ. ευρώ, απαιτείται η εκπλήρωση 65 «οροσήμων».

Συνεπώς, η κυβέρνηση θα πρέπει να «τρέξει». Μέχρι στιγμής η χώρα έχει ολοκληρώσει 15 ορόσημα για να εισπράξει την πρώτη δόση τον περασμένο μήνα, ύψους 3,6 δισ. ευρώ. Τα επόμενα βήματα θα γίνονται όλο και δυσκολότερα και για φέτος ο πήχυς των απαιτήσεων ανεβαίνει κυρίως το δεύτερο εξάμηνο, όπως προκύπτει από την ανάλυση της Eurobank.

Η δεύτερη δόση

Για τη δεύτερη δόση, ύψους 1,72 δισ. ευρώ (αφορά μόνο επιδοτήσεις), πρέπει να ολοκληρωθούν 25 ορόσημα έως το τέλος του δευτέρου τριμήνου. Κάποια από τα ορόσημα αυτά, σημειώνουν οι αναλυτές της Eurobank, έχουν ξεκινήσει να υλοποιούνται ή και τείνουν να ολοκληρωθούν πριν από τη λήξη της προθεσμίας, όπως η μεταρρύθμιση για την απλούστευση της αδειοδότησης των ΑΠΕ, ο ψηφιακός μετασχηματισμός των μικρομεσαίων επιχειρήσεων μέσω συστήματος κουπονιών (voucher), το στρατηγικό σχέδιο για την επαγγελματική εκπαίδευση, κατάρτιση και διά βίου μάθηση, ο καθορισμός των προδιαγραφών για τη διασύνδεση των ηλεκτρονικών ταμειακών μηχανών και των POS με την ΑΑΔΕ, η παροχή φορολογικών και οικονομικών κινήτρων για τη δημιουργία οικονομιών κλίμακας μέσω συνεργασιών και εταιρικών μετασχηματισμών των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, ο οικονομικός μετασχηματισμός του γεωργικού τομέα και η δημιουργία νέων βιομηχανικών πάρκων.

Η τρίτη δόση ύψους 3,6 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 1,72 δισ. ευρώ αφορά επιδοτήσεις και 1,84 δισ. ευρώ δάνεια, συνδέεται με την επίτευξη επιπλέον 40 «οροσήμων» έως το τέλος του τετάρτου τριμήνου 2022.

Επιπλέον, η Ελλάδα πρέπει να εκπληρώσει έως το τέλος του 2022 και τις 22 εκκρεμότητες της ενισχυμένης εποπτείας, ώστε να εισπράξει τα 748 εκατ. ευρώ από την επιστροφή κερδών των ευρωπαϊκών κεντρικών τραπεζών που εκκρεμούν από το 2019.

Οι μεταρρυθμίσεις μέχρι τέλος του χρόνου

Οι μεταρρυθμίσεις που πρέπει ολοκληρωθούν έως το τέλος του έτους συνοψίζονται στους εξής άξονες: ενεργειακή αναβάθμιση του κτιριακού αποθέματος της χώρας (ήτοι δεύτερος και τρίτος κύκλος του εξοικονομώ) και κατάρτιση πολεοδομικών σχεδίων κατ’ εφαρμογή της πολεοδομικής μεταρρύθμισης, θέσπιση πλαισίου εγκατάστασης και λειτουργίας υποδομών φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων και εφαρμογή νέας ρύθμισης της αγοράς ηλεκτροκίνησης για την υποχρέωση παροχής δημόσιας υπηρεσίας από λεωφορεία, νέο δίκτυο οπτικών ινών σε κτίρια και κατοικίες, νέα νομοθεσία διαχείρισης αποβλήτων για την εφαρμογή βιώ-σιμης υγειονομικής ταφής και ανακύκλωσης (χωριστή συλλογή των βιολογικών αποβλήτων και των μετάλλων, του χαρτιού, του γυαλιού και του πλαστικού έως το τέλος του 2022) και μεταρρύθμιση της πολιτικής για τα ύδατα για την αειφόρο χρήση των πόρων, ψηφιοποίηση αρχείων και συναφών υπηρεσιών, παροχή «πελατοκεντρικών» υπηρεσιών δημόσιας διοίκησης, μέσω της απλούστευσης και της βελτίωσης των διαδικασιών, των βελτιώσεων στα συστήματα και της συμμόρφωσης με τις ευρωπαϊκές στρατηγικές και πολιτικές, πρωτοβουλίες που σχετίζονται με την ενσωμάτωση νέων τεχνολογιών στην ψηφιακή μετάβαση και τον εκσυγχρονισμό της δημόσιας διοίκησης, βελτίωση της ανθεκτικότητας, της προσβασιμότητας και της βιωσιμότητας της υγειονομικής περίθαλψης, νέο πλαίσιο καταπολέμησης του λαθρεμπορίου, καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες και της διαφθοράς, βελτίωση της αποτελεσματικότητας του συστήματος δικαιοσύνης, νομοθεσία για τη μεταρρύθμιση της απασχόλησης στον πολιτιστικό το-μέα και δημοσίευση της πρόσκλησης υποβολής προτάσεων για τον ψηφιακό μετασχηματισμό του αγροτοδιατροφικού τομέα (ήτοι ανάπτυξη μεγάλης κλίμακας ανοικτής ψηφιακής γεωργικής υπο-δομής και γνωστικού γεωργικού περιβάλλοντος για την παραγωγική διαδικασία και τη διαχείριση των φυσικών πόρων).

Ιδιαιτερότητες της Ελλάδας

Από εκεί και πέρα, σύμφωνα με έρευνα της διαΝΕΟσις,  η Ελλάδα συγκεντρώνει κάποιες ιδιαιτερότητες σχετικά με το Ταμείο Ανάκαμψης, οι οποίες την καθιστούν μια πολύ ενδιαφέρουσα περίπτωση. Είναι ταυτόχρονα μια ευρωπαϊκή χώρα με αρκετές φτωχές περιφέρειες, αλλά, επιπλέον, λόγω κυρίως της εξάρτησής της από τον τουρισμό, η οικονομία υπέφερε πολύ από την πανδημία- η ύφεση του 2020 (9% του ΑΕΠ) είναι συγκρίσιμη με τις πιο «σκοτεινές» ημέρες της κρίσης την προηγούμενη δεκαετία. Συνεπώς, καθώς αυτά είναι τα βασικά κριτήρια κατανομής των κονδυλίων, υπολογίζεται, με τα σημερινά δεδομένα, ότι η χώρα θα λάβει περίπου 30 δισ. ευρώ. Επιπλέον, σύμφωνα με τα μοντέλα προσομοιώσεων που δημοσίευσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις αρχές Μαρτίου, το πρόγραμμα Next Generation EU (το οποίο σχεδόν ταυτίζεται με το Ταμείο Ανάκαμψης) θα προσθέσει με άμεσους και έμμεσους τρόπους 3,5 μονάδες στο ελληνικό ΑΕΠ για το διάστημα 2021- 2026, το μεγαλύτερο μεταξύ των κρατών- μελών.

Η στόχευση των πόρων

Το ελληνικό σχέδιο, όπως όλα τα υπόλοιπα, περιλαμβάνει έργα, επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις. Οι μεταρρυθμίσεις, σε κάποιο βαθμό καθορίζονται και από το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο, την έκθεση δηλαδή που δημοσιεύει δύο φορές τον χρόνο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχετικά με τις προτεραιότητες της κάθε χώρας. Το 44,3% του προϋπολογισμού των έργων αφορά την «πράσινη μετάβαση» και το 23% τον ψηφιακό μετασχηματισμό. Το 86% αφορά την (πολύ ευρεία) κατηγορία της “έξυπνης, βιώσιμης και συμπεριληπτικής ανάπτυξης”, το 29% την «κοινωνική και γεωγραφική συνοχή», το 12% την «υγεία και την οικονομική, κοινωνική και θεσμική ανθεκτικότητα» και το 5% τις «πολιτικές για τους νέους». (Τα ποσοστά ασφαλώς δεν αθροίζουν σε 100% επειδή τα περισσότερα έργα, όπως είναι φυσικό, «πατούν» σε περισσότερες από μία κατηγορίες).

Η δεξαμενή σκέψης Bruegel, με έδρα τις Βρυξέλλες έχει επιχειρήσει να αναλύσει περαιτέρω το κάθε σχέδιο, ειδικά για τις επενδύσεις, και να τις ταξινομήσει ανά οικονομική δραστηριότητα, με τρόπο ώστε να γίνονται περισσότερο εμφανείς οι προτεραιότητες της κάθε χώρας και οι κατηγορίες να μη συμπίπτουν σε τόσο μεγάλο βαθμό. Στην περίπτωση της Ελλάδας οι περισσότεροι πόροι σχεδιάστηκε να απορροφηθούν στις τηλεπικοινωνίες και την πληροφορική (κατηγορία «Ενημέρωση και επικοινωνίες») -περίπου €3,38 δισ. ή σχεδόν 19% του συνόλου. Ακολουθούν οι κατασκευές με €2,85 δισ. (περίπου 16% του συνόλου), η εκπαίδευση (€2,07 δισ. – 11%) και σε αντίστοιχο βαθμό η ενέργεια (Παροχή ηλεκτρικού ρεύματος, φυσικού αερίου, ατμού και κλιματισμού, €2,04 δισ. – 11%).

Πηγή: ot.gr