Ένα αυταρχικό σχέδιο νόμου για τα Πανεπιστήμια

Ο πρωθυπουργός έβαλε στη Βουλή ένα αξιακό δίλημμα: Είναι κανείς «με τη βιβλιοθήκη ή με τη βαριοπούλα»;

Προφανώς αναφερόμενος στη μηδενιστική και απεχθή κουλτούρα μιας ομάδας βανδάλων , οι οποίοι με βαριοπούλες είχαν καταστρέψει πριν από λίγο καιρό μια ανεγειρόμενη βιβλιοθήκη σε σχετικό χώρο του Αριστοτέλειου Πανεπιστήμιου.

Είναι προφανές και αυτονόητο, ότι ο οποιοσδήποτε λογικός άνθρωπος θα τασσόταν  υπέρ της ανέγερσης μιας βιβλιοθήκης , γιατί τα πανεπιστήμια έχουν μια κυρίαρχη μορφωτική αποστολή!

Δηλαδή να μορφώνουν τους φοιτητές και η εποχή κατά την οποία ακουγόταν στη Γαλλία το σύνθημα «Plus de maîtres» ( Τέρμα οι δάσκαλοι) έχει περάσει ανεπιστρεπτί!

Ωστόσο αυτή η στοιχειώδης παραδοχή δεν σημαίνει ότι , το εντελώς  ασαφές σχέδιο νόμου για τα πανεπιστήμια  που κατέθεσε η Υπουργός Παιδείας της κυβέρνησης θα φέρει κάποιες σημαντικές αλλαγές στην Τριτοβάθμια εκπαίδευση!

Και δυστυχώς έχουμε βαρεθεί να «βλέπουμε» κάθε λίγο και λιγάκι  καινούργιους νόμους για τα πανεπιστήμια, γιατί ο κάθε  Υπουργός πιστεύει αφελώς και εικονικά ότι έχει τη μεταρρυθμιστική φαντασία ενός Ευάγγελου Παπανούτσου( που ήταν ένας μεγάλος παιδαγωγός και φιλόσοφος)!

Και καταρχήν έχω μια έντονη αντίθεση με το επίμαχο σχέδιο νόμου (που δεν ξέρω αν θα κατατεθεί ποτέ στη Βουλή). Ποια;

Η κ. Κεραμέως (ως όργανο της εκτελεστικής εξουσίας)  θέλει να παρεμβαίνει αυταρχικά και στην πιο «παραμικρή»  έκφανση της πανεπιστημιακής ζωής (καταλύοντας ακατανόητα και την ελάχιστη αυτονομία των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων).

Και αναρωτιέμαι : Ποιος ο λόγος (με το άρθρο 67 του σχεδίου νόμου) να καθορίζει ο εκάστοτε Υπουργός Παιδείας την έκταση «της διαδικτυακής» ή «δια ζώσης» διδασκαλίας των μαθημάτων ( και να μη μπορεί να ρυθμίζει ένα τέτοιο θέμα ο εσωτερικός Κανονισμός λειτουργίας του κάθε πανεπιστημίου);

Επίσης υπάρχουν πολλές εξουσιοδοτικές διατάξεις που δίνουν την «εξουσία» στην Υπουργό να παρεμβαίνει παντού! Και αλήθεια, πόσο συμβιβάζεται αυτή η «αυταρχική φιλοσοφία» με τη φιλελεύθερη κοσμοθεωρία που εκπροσωπεί δήθεν η σημερινή κυβέρνηση;

Κατά τα άλλα υπάρχουν και θετικές και αρνητικές επιμέρους ρυθμίσεις.

Είναι θετικό μέγεθος έτσι,  ότι -με το άρθρο 72- ένας φοιτητής της Νομικής θα μπορεί να κάνει και ένα εξάμηνο στη Φιλοσοφική (ώστε να διδάσκεται λχ. την υπαρξιστική φιλοσοφία του Μπερξόν ) και να αποκτά μια ευρύτερη παιδεία !

Ωστόσο είναι κατά τη γνώμη μου αρνητικό, ότι ο Πρύτανης ενός πανεπιστημίου θα διορίζεται (και δεν θα εκλέγεται πλέον) από το περίφημο  « Συμβούλιο Διοίκησης», δηλαδή το νέο όργανο το οποίο θα αποφασίζει  για τα πάντα!

Και από ποιους θα συγκροτείται αυτό το νέο παντοδύναμο όργανο;

Από έξι καθηγητές της ακαδημαϊκής κοινότητας και από πέντε «εξωτικά μέλη» της κοινωνίας.

Και καταρχήν θα έλεγε κανείς, ότι είναι θετικό να συμμετέχουν στη διοίκηση ενός δημόσιου πανεπιστημίου και αντιπροσωπευτικές φωνές της κοινωνίας (αφού οι Έλληνες φορολογούμενοι πληρώνουν για αυτό).

Ωστόσο ζούμε στην Ελλάδα και γνωρίζουμ , ότι και η κάθε «μικρή πέτρα» (στην τοπική αυτοδιοίκηση ή αλλού)  είναι κομματικά προσδιορισμένη!

Και αυτό είναι απαραίτητο να το θυμούνται όσοι προσπαθούν να μεταφέρουν στο ιστορικό περιβάλλον της Ελλάδας θεσμούς οι οποίοι πέτυχαν και λειτούργησαν σε πανεπιστήμια και σε χώρες που δεν είχαν έντονη κομματική πόλωση.

Και υπό την έννοια αυτή μια μικρή ομάδα πέντε καθηγητών (αυτή είναι η κρίσιμη πλειοψηφία) θα μπορεί – σύμφωνα με το σχέδιο νόμου της κ. Κεραμέως- να «φέρνει» από τον επιχειρηματικό κόσμο ή την κοινωνία τους «αρεστούς της» και να διορίζει και τον Πρύτανη.

Ε, αυτό δεν συνιστά  σύγχρονο μοντέλο διοίκησης ενός πανεπιστημίου!

Το συμπέρασμα; Το σχέδιο νόμου της Υπουργού Παιδείας έχει μια ακατανόητη αυταρχική φιλοσοφία!

Γρηγόρης Καλφέλης – Καθηγητής  Νομικής Σχολής  του  Α,Π,Θ

kalfelis@law.auth.gr