«Θα θέσουμε θέμα κυριαρχίας στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου εάν δεν αποστρατιωτικοποιηθούν».

ΜΕΒΛΟΥΤ ΤΣΑΒΟΥΣΟΓΛΟΥ

Από την πρώτη στιγμή που υπέπεσε στην αντίληψή μου αυτή η δήλωση του τούρκου υπουργού Εξωτερικών, η προσώρας προκλητικότερη σε μια ατέρμονη αλυσίδα προκλητικών δηλώσεων, θεώρησα ότι πρόκειται για ένα τυπικό lapsus linguae (ο ορισμός του lapsus, κυρία μου! – για να παραφράσουμε και τον αείμνηστο Αλέφαντο), ένα γλίστρημα της γλώσσας που, ερήμην ή κι ενάντια στις προθέσεις όποιου το ξεστομίζει, αποκαλύπτει τις πραγματικές του επιδιώξεις: γλώττα λανθάνουσα τα αληθή λέγει. Δεν χρειάζεται να έχεις εκπονήσει διδακτορικό πάνω στην ανατολίτικη κουτοπονηριά προκειμένου να πάρεις χαμπάρι τι ελλοχεύει πίσω από την ωμή διατύπωση του Τσαβούσογλου· αρκεί να αντικαταστήσεις το «εάν δεν» με το «μόλις».

Εκλαμβάνουμε ως κανόνα με στατιστικά ασήμαντες εξαιρέσεις ότι οι υπουργοί Εξωτερικών όσων προβληματικών δημοκρατιών διολισθαίνουν σταθερά και αμετάκλητα προς τον αυταρχισμό δεν είναι παρά μαριονέτες εγγαστρίμυθων ηγετών: η φωνή του Πούτιν βγαίνει από το λαρύγγι του Λαβρόφ· κάτι ανάλογο ισχύει με τη φωνή του Ερντογάν και το λαρύγγι του Τσαβούσογλου. Ηδη από τα ξημερώματα της 24ης Φεβρουαρίου, όταν η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν διέβλεψε στην εν λόγω εισβολή μια διπλή ευκαιρία για την Τουρκία, φαινομενικά αντιφατική, αλλά κατ’ ουσίαν πλήρως εναρμονισμένη με τις δικές του νεοοθωμανικές φαντασιώσεις: αφενός ανοιγόταν μπροστά του «νέον πεδίον δόξης λαμπρόν» για να ξεδιπλώσει πάλι στο διεθνές προσκήνιο όλη την έκταση του ταλέντου του ως «επιτήδειου ουδέτερου», με τη Ρωσία και τη Δύση να διαγκωνίζονται ποια θα αποκομίσει περισσότερα οφέλη από τις πολύτιμες διαμεσολαβητικές «ειρηνευτικές» του πρωτοβουλίες· αφετέρου έθεσε σε επαγρύπνηση όλον τον κρατικό του μηχανισμό – από τους επικοινωνιολόγους του έως τους στρατιωτικούς του – προκειμένου να εγγράψουν ως γραμμάτιο προς μελλοντική εξόφληση στο Αιγαίο Πέλαγος κάθε εδαφικό λάφυρο της Ρωσίας στο ουκρανικό μέτωπο.

Τουλάχιστον ο Πούτιν δεν κρύβεται πίσω από το δάχτυλό του. Ευθύς εξαρχής, όποια και όσο ιλαρή ρητορική και αν επικαλέστηκε – επιστρατεύοντας εν προκειμένω και τον ανεκδιήγητο Πατριάρχη Μόσχας Κύριλλο -, συμπεριφέρθηκε σαν διαρρήκτης που μπουκάρει νύχτα σ’ ένα διαμέρισμα και, όταν οι ιδιοκτήτες του διαμερίσματος τον πιάνουν στα πράσα, δηλώνει με αφοπλιστικό κυνισμό: «Εντάξει, θα φύγω, αλλά δεν μπορώ να φύγω με άδεια χέρια· θα γίνω ρεζίλι των σκυλιών. Δώστε μου κι εσείς κάτι, προτού τα κάνω όλα λαμπόγυαλο». Ο Ερντογάν, ως wannabe διαρρήκτης, είναι πιο προσεκτικός στις κινήσεις του και προτιμά να δράσει εκ του ασφαλούς. Αναμένει την έκβαση από το πλιάτσικο του Πούτιν, ώστε να την επικαλεστεί κατόπιν: «Να, είδατε; Στον Πούτιν δώσατε τόσα. Σ’ εμένα δεν θα δώσετε ούτε τα μισά; Μην είστε ανακόλουθοι».

Εδώ παρεμβαίνει ο Χορός των Χουβαρντάδων, εκείνων που -τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό – όλο και θα βρουν να πουν ένα καλό λογάκι για τα «δίκαια» του Πούτιν, έστω και μόνο για να μη χωθούν ακόμη πιο βαθιά τον ερχόμενο χειμώνα στην ενεργειακή και στην επισιτιστική κρίση: «Αξίζει για την εδαφική κυριαρχία στο Χάρκοβο, στο Ντονέτσκ και σε άλλα μυστήρια μέρη, που μέχρι χθες δεν γνωρίζαμε ούτε κατά πού πέφτουν, να κρυώσει και να πεινάσει όλος ο πλανήτης;». Και καλά οι χουβαρντάδες του εξωτερικού: δικαίως εκτιμούν ότι δεν πρόκειται να ενοχληθούν ποτέ, ούτε από τις σιδηρόφρακτες μεραρχίες του Πούτιν, ούτε από τις αποβατικές δυνάμεις του Ερντογάν. Οι χουβαρντάδες της Ελλάδας όμως; Οι συμπατριώτες μας που χαρίζουν και το Κίεβο άμα λάχει; Δεν ακούν το σαρδόνιο γέλιο του Τσαβούσογλου;

Headlines