Κι αν ο Πούτιν πεθάνει από καρκίνο;

Οι αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες αποφάνθηκαν: Ο ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν πρόσφατα υποβλήθηκε σε θεραπεία για «προχωρημένο καρκίνο». Εφόσον οι κατάσκοποι της Αμερικής προέβλεψαν σωστά τον πόλεμο της Ρωσίας εναντίον της Ουκρανίας, δεν υπάρχει λόγος να μην ακούμε με προσοχή αυτή την εκτίμηση, σημειώνει ο Αλεξάντερ Μοτίλ, καθηγητής Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο Ράτζερς-Νιούαρκ.

Οι αναλυτές θεωρούν πολύ δύσκολο να γίνει αντικατάσταση του Πούτιν διατηρώντας άθικτο το σύστημα που κατασκεύασε, καθώς εκείνος είναι που κρατά μαζί τις φυγόκεντρες δυνάμεις. Η αποχώρησή του, η οποία μπορεί να μην απέχει πολύ, θα δημιουργήσει κάτι περισσότερο από ένα κενό εξουσίας που θα προσπαθήσουν να καλύψουν οι στενοί του συνεργάτες. Θα ταρακουνήσει συθέμελα το καθεστώς.

Ο Πούτιν, συνεχίζει ο πολιτικός επιστήμονας που έχει γράψει πολλά βιβλία για τη Ρωσία και την Ουκρανία, «έχει ξοδέψει πάνω από δύο δεκαετίες διαλύοντας τους εκκολαπτόμενους δημοκρατικούς θεσμούς της Ρωσίας και αντικαθιστώντας τους με μια εξαιρετικά συγκεντρωτική, προσωποκρατική δικτατορία».

Οι διάδοχοι του Πούτιν, όπως εκείνοι του Λένιν και του Στάλιν, πιθανότατα θα χωριστούν σε σκληρούς και ήπιους, υπολογίζει ο Μοτίλ, σε μια περίοδο που η οικονομία βρίσκεται σε ελεύθερη πτώση λόγω των κυρώσεων της Δύσης και ο πόλεμος κατά της Ουκρανίας είναι σχεδόν βέβαιο ότι δεν θα τελειώσει με ρωσική νίκη.

Αυτές οι συνθήκες θα ευνοήσουν έναν πολιτικό με ήπια προσέγγιση, πρόθυμο να ξεκινήσει κάποιες μεταρρυθμίσεις, να τερματίσει τον πόλεμο και να επιδιορθώσει τις σχέσεις με τη Δύση. Οι σκληροπυρηνικοί πιθανώς καταλαβαίνουν ότι όσο περισσότερο παραμένει ο Πούτιν στην εξουσία και η οικονομία και ο πόλεμος συνεχίζουν να επιδεινώνονται, τόσο λιγότερες είναι οι πιθανότητές τους. Σε αυτή την ατμόσφαιρα, τα πραξικοπήματα τώρα δεν είναι απλά πιθανά, αλλά ίσως αναπόφευκτα – ειδικά καθώς οι μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ επιβεβαίωσαν ότι ο Πούτιν έγινε στόχος απόπειρας δολοφονίας τον Μάρτιο.

Με έναν αγώνα για την εξουσία να διεξάγεται στο Κρεμλίνο, η ικανότητα της Μόσχας να διαχειρίζεται την αχανή χώρα αναπόφευκτα θα μειωθεί. Οι επαρχίες, και ειδικά εκείνες που συνδέονται με μη ρωσικά έθνη με περήφανες ιστορίες και άφθονους πόρους, θα μπορούσαν εύκολα να ζητήσουν μεγαλύτερη αυτονομία. Εάν τα πράγματα πάνε πραγματικά άσχημα στο Κρεμλίνο, οι απόπειρες ανεξαρτησίας είναι πιθανές.

Οποιο και αν είναι το σενάριο, και ανεξάρτητα από το ποιος κερδίζει τη μάχη για την εξουσία και πόσο καιρό ο Πούτιν παραμένει επικεφαλής, το μόνο που μπορεί ρεαλιστικά να κάνει η Δύση είναι να προετοιμαστεί για τον αγώνα εξουσίας, να αναγνωρίσει ότι η Ρωσία είναι πιθανό πολύ σύντομα να γίνει ένα πολύ ασταθές μέρος και να ενισχύσει τους δεσμούς της με τους άμεσους γείτονες της Ρωσίας, οι οποίοι, καλώς ή κακώς, θα πρέπει να αντέξουν το κύριο βάρος της καθόδου της Ρωσίας στην αστάθεια.