Ανδρέας Βουτσινάς: Ας μην τολμήσει να μου μιλήσει κανείς για ευτυχία

Τα πιστοποιητικά του κάτι περισσότερο από ικανοποιητικά: γνωστό ότι σπούδασε στο Ολντ Βικ του Λονδίνου, όπου πήρε το πρώτο βραβείο στην τραγωδία· γνωστό ότι ο Λη Στράσμπεργκ, ο διάδοχος του Στανισλάφσκι και συνιδρυτής του Άκτορς Στούντιο (Μπράντο κ.λπ.) τον όρισε αντιπρόσωπό του στο Παρίσι· γνωστό ότι στο Μπρόντγουαιη (ακόμα και στο Χόλλυγουντ) δούλεψαν κάτω απ’ τις οδηγίες του η Μαίριλυν Μονρόε, η Τζέην Φόντα, η Φαίη Ντάναγουαιη, η Ανν Μπάνκροφτ, ο Γουώρρεν Μπήττυ…

Με λίγα λόγια, στα 43 χρόνια του, ο Έλληνας Ανδρέας Βουτσινάς, που υποστηρίχθηκε από τον διάσημο συμπατριώτη του Ηλία Καζάν και ψυχαναλύθηκε στη Νέα Υόρκη, έγινε μέσα σε πέντε ή έξη χρόνια μια δεσπόζουσα μορφή του γαλλικού θεάτρου. Αυτή τη βδομάδα υπογράφει την 28η σκηνοθετική του εργασία: το «Ξενοδοχείο της λίμνης» στο Μοντέρνο Θέατρο, πρωτόλειο του νεαρού μυθιστοριογράφου Φρανσουά – Μαρί Μπανιέ, με ερμηνευτές τη Φρανσίν Μπερζέ, Γκαμπύ Συλβιά, Βερονίκ Σιλβέρ και Ζαν – Πιέρ Ζορρίς. Πέρσι είχε σκηνοθετήσει τα «Παιχνίδια της νύχτας» με τον Κλωντ Μπρασσέρ: ένας θρίαμβος.

Παράλληλα όμως ο Βουτσινάς διευθύνει και μια δραματική σχολή με διακόσιους μαθητές. Και του τυχαίνει, έτσι για το κέφι του, να εμφανίζεται και σε ωρισμένα καφέ – θέατρα. Και το σπουδαιότερο: σύμφωνα με τη μέθοδο που έχει εφαρμόσει στο Άκτορς Στούντιο ο Λη Στράσμπεργκ, του οποίου στάθηκε βοηθός δέκα ολόκληρα χρόνια, ο Βουτσινάς «καθοδηγεί» και «συμβουλεύει» τους ηθοποιούς που πρόκειται να ερμηνεύσουν ένα δύσκολο ρόλο και δεν έχουν εμπιστοσύνη στις δυνάμεις τους. Ούτε λίγο ούτε πολύ είναι ο αναγνωρισμένος «γκουρού» των σταρ. Συναντάει η κυρία Σερίγκ καμιά δυσκολία στην ενσάρκωση κάποιου προσώπου; Γρήγορα σηκώνει το ακουστικό του τηλεφώνου της (άσπρου σίγουρα) και καλεί τον Ανδρέα. Φοβάται κανένας ηθοποιός ότι θα γίνει ανδρείκελο στα χέρια του σκηνοθέτη του που «δεν του εξηγεί τίποτα»; Παρακαλάει τον Ανδρέα να τον μυήσει μυστικά, να τον εξοπλίσει ψυχικά και πνευματικά και σωματικά, για να μπορέσει να ανταποκριθεί στο ρόλο του. Όλοι του ζητάνε να είναι τα πάντα: μπαμπάς, νταντά, μαιευτήρας, ψυχαναλυτής, παιδαγωγός…

Τύπος μεφιστοφελικός, με φρύδια και μούσι ψαρά, μπλουτζήν και μπλουζόν, γαλάζια τραγιάσκα (ένα ειδικό μοντέλο φτιαγμένο γι’ αυτόν και μόνο απ’ τον Ζελό κι έχει απ’ αυτές πάνω από εβδομήντα) απ’ όπου ξεφεύγει στο πίσω μέρος ένας μικροσκοπικός κότσος, μαύρο βλέμμα που χαμογελάει και μόνιμα ζητάει από πού ν’ αρπαχτεί, ο Βουτσινάς είναι ο ακριβότερος σκηνοθέτης του Παρισιού. «Μου λένε, εξομολογείται ο ίδιος, ότι οι τιμές μου είναι ίδιες με του Βισκόντι. Τόσο το καλύτερο: τον θαυμάζω. Και εισπράττω και το 5 τα εκατό από την αμοιβή των σταρ που εκπαιδεύω». Από την άλλη πλευρά όμως δεν έχει αυξήσει τα δίδακτρα (200 φράγκα) της δραματικής του σχολής από το 1968.

Η οικονομική άνεση λοιπόν και η ικανοποίηση; Κάτι περισσότερο: η ψυχική ισορροπία ύστερα από μια αρκετά κουραστική ζωή 43 ετών, ένα γάμο («Μια κοροϊδία») και την πατρότητα («Ο γιος μου είναι 23 ετών, δεν έχουμε τίποτα να πούμε μεταξύ μας»).

– Στο Παρίσι, μας εκμυστηρεύεται, βρήκα τη γοητεία της μοναξιάς. Ζω μ’ ένα σκύλο που τον διάλεξα επίτηδες γέρικο. Θεραπεύω τον καταρράκτη του. Κι ας μην τολμήσει να μου μιλήσει κανείς για ευτυχία. Είναι μια κουτή λέξη.

*Κείμενο του συγγραφέα και δημοσιογράφου Patrick Thévenon, που έφερε τον τίτλο «Ο ακριβότερος σκηνοθέτης του Παρισιού» και είχε δημοσιευτεί (μεταφρασμένο βεβαίως στην ελληνική γλώσσα) στην εφημερίδα «Το Βήμα» την Κυριακή 28 Σεπτεμβρίου 1975. Αφιερώνεται στη μνήμη τού διεθνώς καταξιωμένου σκηνοθέτη Ανδρέα Βουτσινά, που έφυγε από τη ζωή στις 8 Ιουνίου 2010, σε ηλικία 78 ετών.