Καπνεργοστάσιο – Λένορμαν

Το κτίριο του Δημόσιου Καπνεργοστασίου, στην οδό Λένορμαν, ανήκει σήμερα στη Βουλή των Ελλήνων και ένα μέρος του στεγάζει τη βιβλιοθήκη και το τυπογραφείο της. Από τα συνολικά 19.000 τ.μ. του κτιρίου, χώροι των 6.500 τ.μ., οι οποίοι μέχρι την άνοιξη του 2021 παρέμεναν κλειστοί και εγκαταλελειμμένοι, παραδόθηκαν στο κοινό από το ΝΕΟΝ, που ανέλαβε την αναμόρφωσή τους, με σκοπό να αναδειχθεί σε έναν σύγχρονο πολιτιστικό και κοινωνικό χώρο, ανοιχτό σε όλους. Πρόσφατα ο εμβληματικός χώρος υποδέχθηκε τη δεύτερη έκθεση του ΝΕΟΝ, με τίτλο «Dream On», με έργα από τη δωρεά της συλλογής Δημήτρη Δασκαλόπουλου προς τους σύγχρονους καλλιτεχνικούς οργανισμούς ΕΜΣΤ, Tate, Gugenheim και MCA Chicago.

Τα έργα αυτά είναι μεγάλης κλίμακας. Οποιος τα δει μέσα στη συνθήκη του παλιού βιομηχανικού εργοστασίου εισπράττει τις δονήσεις που αυτά εκπέμπουν. Μέσα στην υπερβολή της ύλης τους και πέρα από το νόημά τους περιλαμβάνουν το πνεύμα ελευθερίας του καλλιτέχνη που τα δημιούργησε.

Αν είναι λοιπόν το Καπνεργοστάσιο ένας χώρος που δίνει τροφή στη σκέψη, τότε γιατί να μην ενταχθεί σε ένα σχέδιο μητροπολιτικών μουσείων, ανύπαρκτο μέχρι τώρα; Και η Λένορμαν, τόπος οριακός μιας περιοχής της Αθήνας που την προσδιορίζουν οδικές αρτηρίες και οικονομικά πιεσμένες ομάδες πληθυσμού, γιατί να μη μετασχηματιστεί σε ένα σύγχρονο κέντρο πολιτισμού που θα απευθύνεται σε νεαρές ηλικίες που τους αρέσει ο χορός, η μουσική, η παρέλαση των ανθρώπων, η πολλαπλότητα της έκφρασης και της δράσης;

Ακούσαμε διά στόματος του Προέδρου της ελληνικής Βουλής ότι υπάρχει η βούληση – και οι κοινοτικοί πόροι – για να γίνει μια νέα αρχή για το Καπνεργοστάσιο. Μια ασαφής αρχή, ωστόσο. Εμπλουτισμένη με γραφειοκρατικές διαδικασίες, εργολαβικές απολαβές, μεγαλόσχημα οράματα σύγχρονης ανάπλασης και αποκατάστασης.

Που θα φέρει στον ιστό της πόλης άλλο ένα γυαλιστερό μεγαθήριο ίσως; Που θα συντρίψει – και πάλι – τη συλλογική μνήμη ώστε ένα άλλο κέλυφος να μεταλλάξει, ίσως και να «εξαγνίσει», το πνεύμα του τόπου; Τα πράγματα για να είναι αληθινά πρέπει να ακολουθούν τη ζωή. Κοινώς, να αφουγκράζονται τους ανθρώπους. Κάτι που θα έπρεπε να είναι και ο ρόλος της πολιτικής.