Όλυμπος Καρπάθου: Ένα υπαίθριο λαογραφικό μουσείο

Στο βόρειο τμήμα της Καρπάθου, του νησιού που σύμφωνα με τη μυθολογική παράδοση πρωτοκατοικήθηκε από τον Ιαπετό, τον πατέρα θεών και ανθρώπων πριν από την επικράτηση των ολύμπιων θεών, βρίσκεται η Όλυμπος (Έλυμπος), ένας γραφικός οικισμός που δίνει τη δική του μάχη με το χρόνο, σε ένα ορεινό τοπίο άγριας φυσικής ομορφιάς, με τραχύ ανάγλυφο.

Tα καλοδιατηρημένα παλαιά σπίτια της Ολύμπου κατεβαίνουν από την κορυφογραμμή και απλώνονται στα υψώματα, σε λογική απόσταση, ώστε να μη σκιάζει το ένα το άλλο. Ψηλά στο κέντρο είναι πυκνοδομημένα, σε μια προσπάθεια να κρατηθούν στη γη, όταν τα σύννεφα κατεβαίνουν και τυλίγουν το βουνό.

Πέτρινοι ανεμόμυλοι, παλαιές εκκλησίες και εκκλησάκια (ξεχωρίζει ο ναός της Παναγίας, 16ου αιώνα, με ξυλόγλυπτο τέμπλο και αξιόλογες τοιχογραφίες) συμπληρώνουν την υπέροχη εικόνα της ιστορικής έδρας του Δήμου Καρπάθου και φανερώνουν τη μακραίωνη ιστορική διαδρομή αυτού του υπαίθριου λαογραφικού μουσείου, του πλέον ενδιαφέροντος κεφαλαίου της καρπαθιακής λαογραφίας.

Οι παλαιότεροι Ολυμπίτες και οι παλαιότερες Ολυμπίτισσες κατάφεραν να αφήσουν ευδιάκριτα τα ίχνη τους σε διάφορες εκφάνσεις του λαϊκού πολιτισμού, όπως η αρχιτεκτονική, η υφαντική, η κεντητική, η πλεκτική, η ραπτική, η ξυλογλυπτική, η χαλκουργία, η κατασκευή μουσικών οργάνων και η υποδηματοποιία.

Οι σύγχρονοι κάτοικοι του οικισμού, έχοντας συναίσθηση των καταβολών τους και των αξιών που τους κληροδότησαν οι πρόγονοί τους, διατηρούν αρχέγονα ήθη και έθιμα, καθώς και παραδοσιακούς κανόνες στην καθημερινή ζωή.

Εξακολουθούν να διακοσμούν τα σπίτια τους σύμφωνα με την παράδοση και να μιλούν την τοπική διάλεκτο, που διατηρεί πολλά δωρικά στοιχεία. Επίσης, αρκετές παντρεμένες γυναίκες φορούν ακόμη την τοπική λαϊκή φορεσιά: άσπρη πουκαμίσα με κεντίδια, από πάνω το καβάι (είδος επενδύτη), η ζώνη και η ποδιά, στο κεφάλι μαντίλα, στο στήθος χρυσά φλουριά και στα πόδια στιβάνια.

Η Όλυμπος γνωρίζει τα τελευταία χρόνια αξιοσημείωτη τουριστική ανάπτυξη, καθώς ολοένα και περισσότεροι έλληνες και αλλοδαποί ταξιδιώτες την επισκέπτονται, θέλοντας να πραγματοποιήσουν ένα μοναδικό ταξίδι στο χρόνο, στο χθες της Καρπάθου.