Ο Λίβανος αμφισβητεί το δικαίωμα του Ισραήλ να εκμεταλλευτεί το κοίτασμα Καρίς

Η πρόσφατη άφιξη της πλωτής πλατφόρμας άντλησης φυσικού αερίου FPSO Energean Power, της και ελληνικών συμφερόντων εταιρείας Energean, στην περιοχή του κοιτάσματος φυσικού αερίου Καρίς, πυροδότησε νέα αντιπαράθεση ανάμεσα στον Λίβανο και το Ισραήλ για τα δικαιώματα εκμετάλλευσης του κοιτάσματος αυτού.

Μάλιστα ο πρόεδρος του Λιβάνου Μισέλ Αούν υποστήριξε ότι οποιαδήποτε δραστηριότητα της ισραηλινής πλευράς και της εταιρείας Energean θα θεωρηθεί «πρόκληση και μία εχθρική ενέργεια», ιδίως από τη στιγμή που συνεχίζονται οι διαπραγματεύσεις για αυτό το θέμα.

Το κοίτασμα Καρίς βρίσκεται σε ένα σημείο κοντά στο σύνορο των ΑΟΖ των δύο χωρών και είναι το αντικείμενο επίμονων διαπραγματεύσεων τα τελευταία χρόνια. Οι δύο χώρες διαφωνούν για μια περιοχή έκτασης περίπου 860 τετραγωνικών χιλιομέτρων. Το Ισραήλ υποστηρίζει ότι ο Λίβανος ποτέ δεν κατέθεσε επισήμως στον ΟΗΕ την αξίωσή του και άρα δεν μπορεί να τη διεκδικεί, ωστόσο υπάρχει και μια ενεργή διαπραγμάτευση για το θέμα αυτό με τη μεσολάβηση των ΗΠΑ.

Το 2020 ο Λίβανος επέκτεινε την αξίωσή του, με τρόπο που περιλάμβανε το σημαντικό μέρος της περιοχής του κοιτάσματος Καρίς, χωρίς όμως να καταθέσει επισήμως την αξίωση στον ΟΗΕ, εξαιτίας της πολιτικής αναταραχής στο εσωτερικό της χώρας. Στις αρχές του 2022 φάνηκε να έχει μια πιο συμβιβαστική διεκδίκηση, όμως το τελευταίο διάστημα έχει επιστρέψει στην αρχική διεκδίκηση ιδίως από τη στιγμή που το Ισραήλ ετοιμάζεται για να ξεκινήσει την εκμετάλλευση του συγκεκριμένου κοιτάσματος – εξ ου και η άφιξη της πλωτής πλατφόρμας άντλησης.

Το ζήτημα αυτό έχει μια ιδιαίτερη πολιτική φόρτιση στο εσωτερικό του Λιβάνου μια που η χώρα αντιμετωπίζει σοβαρά οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα και οι όποιες έρευνές της για υδρογονάνθρακες μέχρι τώρα δεν ανέδειξαν εκμεταλλεύσιμα κοιτάσματα. Όμως, την ίδια στιγμή όλες οι πολιτικές δυνάμεις ενδιαφέρονται για αυτό το ζήτημα και αυτό εξηγεί και γιατί η Χεζμπολάχ δεν είχε φέρει αρχικά αντιρρήσεις στην αμερικανική μεσολάβηση για τις έμμεσες συνομιλίες Λιβάνου και Ισραήλ, αν και τον Μάιο ο Χασάν Νασράλα μίλησε ιδιαίτερα επιθετικά για τον γεννημένο στο Ισραήλ αμερικανό απεσταλμένο και μεσολαβητή Amos Hochstein. Μάλιστα η Χεζμπολάχ έχει ασκήσει και κριτική στο γεγονός ότι μέχρι τώρα η κυβέρνηση του Λιβάνου και ο πρόεδρος Αούν δεν έχουν προχωρήσει σε έκδοση του διατάγματος που επισήμως θα διεκδικούσε τη σχετική περιοχή.

Πάντως εκπρόσωπος της Χεζμπολάχ δήλωσε ότι από τη μεριά τους είναι έτοιμοι να αναλάβουν το ρόλο που τους αναλογεί με όρους πίεσης, αποτροπής και «χρήσης των κατάλληλων μέσων – συμπεριλαμβανομένης της βίας». Μάλιστα, η σιιτική οργάνωση είχε κάνει σαφές και πριν τις εκλογές της 15^ης Μαΐου ότι είχε το θέμα ψηλά στην ατζέντα της δηλώνοντας ότι θα έκανε ό,τι μπορούσε για να εμποδίσει το Ισραήλ να αντλήσει από το κοίτασμα στο βαθμό που ο Λίβανος δεν έχει το ανάλογο δικαίωμα. «Αν δεν μπορεί να αντλήσει ο Λίβανος, τότε δεν θα μπορέσει να αντλήσει και το Ισραήλ» είναι το μήνυμα της Χεζμπολάχ.

Το θέμα ούτως ή άλλως έχει προκαλέσει μια δυσαρέσκεια στην λιβανέζικη κοινωνία που θεωρεί ότι δεν είχε υπάρξει το προηγούμενο διάστημα όσο αποφασιστική έπρεπε για να αποτρέψει το ενδεχόμενο να προχωρήσει σε εξορύξεις το Ισραήλ.

Από τη μεριά του το Ισραήλ απάντησε με κοινή ανακοίνωση των υπουργών Άμυνας, Εξωτερικών και Ενέργειας ότι πρόκειται για έναν στρατηγικό πόρο του, αναγκαίο για την πράσινη μετάβαση, όπως και ότι η πλατφόρμα είναι αγκυροβολημένη πέραν της διαφιλονικούμενης ζώνης και ότι κατά συνέπεια το Ισραήλ δεν πρόκειται να αντλήσει από τη διαφιλονικούμενη περιοχή.  Ταυτόχρονα υποστήριξαν ότι το Ισραήλ δίνει προτεραιότητα στην προστασία των στρατηγικών πόρων του και «είναι έτοιμο να τους υπερασπιστεί όπως και την ασφάλεια των υποδομών του». Παράλληλα, κάλεσαν τον Λίβανο να επιταχύνει τις διαπραγματεύσεις για τα θαλάσσια σύνορα των δύο χωρών.

Πάντως, η προεδρία του Λιβάνου έχει ανακοινώσει ότι έχει στείλει επιστολή στον ΟΗΕ στην οποία αναφέρει ότι το Καρίς βρίσκεται μέσα στη διαφιλονικούμενη περιοχή, ενώ ο πρόεδρος Αούν και ο υπηρεσιακός πρωθυπουργός Νατζίμπ Μικάτι έχουν συμφωνήσει να προσκαλέσουν ξανά τον αμερικανό μεσολαβητή για να ολοκληρωθούν οι σχετικές διαπραγματεύσεις για την οριοθέτηση των ΑΟΖ των δύο χωρών, με τον Μικάτι να δηλώνει ότι οποιαδήποτε εξορυκτική δραστηριότητα του Ισραήλ θα απειλήσει την ειρήνη και τη σταθερότητα στην περιοχή.