Λιγότερα δημητριακά ή μπισκότα στο κουτί. Μειωμένες μεζούρες στο μπουκάλι. Πιο λεπτό ή λιγότερο χαρτί υγείας.

Συσκευασίες που αλλάζουν και μικραίνουν ανεπαίσθητα, με παρεμβάσεις που πολλές φορές δεν τις πιάνει το μάτι.

Κάποιες άλλες παραμένουν ίδιες, πλην όμως με περισσότερο αέρα και λιγότερο προϊόν.

Οι μέθοδοι είναι πολλές. Το αποτέλεσμα το ίδιο.

Στο εξωτερικό το αποκαλούν shrinkflation, από το «πάντρεμα» των αγγλικών λέξεων shrink (συρρικνώνω) και inflation (πληθωρισμός).

Κοντολογίς μια «αθόρυβη» μείωση του μεγέθους των συσκευασιών και της ποσότητας -ορισμένες δε φορές και της ποιότητας- των προϊόντων, χωρίς ορατή αύξηση της τιμής ένεκα πληθωρισμού, αλλά με σταθερή… αξία τη διατήρηση του μεριδίου της αγοράς και του εταιρικού κέρδους.

Marketing vs πληθωρισμού

Πολλές εταιρείες ανά τον κόσμο μειώνουν το προϊόντα τους με τρόπους που συνήθως δεν μπορεί να αντιληφθεί με την πρώτη ή ακόμη και με τη δεύτερη ματιά ο καταναλωτής, διατηρώντας παράλληλα σταθερό αυτό που σίγουρα θα προσέξει: την τιμή του.

Όμως το κόστος για τον καταναλωτή δεν παραμένει το ίδιο.

Για την ακρίβεια πληρώνει περισσότερα, καθώς με τα ίδια χρήματα αγοράζει λιγότερο προϊόν.

Οι εταιρείες αντίθετα αυξάνουν έμμεσα τα κέρδη.

Τα ΜΜΕ και το διαδίκτυο έχουν πλέον κατακλυστεί με σχετικά ρεπορτάζ, εντοπίζοντας ακόμη και κρυφές αλλαγές στις οποίες δεν μπορεί να πάει ο νου σας.

Η αλήθεια είναι ότι η τάση του shrinkflation δεν είναι καινούργια.

Καταγράφεται σταθερά τα τελευταία χρόνια.

Με τον πληθωριστικό ωστόσο τώρα να καλπάζει και το κόστος παραγωγής να μεγαλώνει -από τις πρώτες ύλες και τη συσκευασία, έως τους μισθούς και τις μεταφορές- ολοένα και περισσότερες εταιρείες καταφεύγουν σε αυτό το είδος marketing, με στόχο να παραμείνουν δυνατές στον ανταγωνισμό.

Πολλές φορές πάντως, με το που θα γίνουν αντιληπτές αυτές οι κρυφές αλλαγές, μπορεί να τους γυρίσει μπούμερανγκ και να χάσουν πελάτες, αλλά και σε αξιοπιστία.

Η επανάσταση των καταναλωτών

Ήδη οι καταγγελίες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης πέφτουν πια «βροχή».

Καταναλωτές συγκρίνουν σε αναρτήσεις παλαιότερες και νέες συσκευασίες του ίδιου προϊόντος, που συνεχίζει να πωλείται στην ίδια τιμή.

Η διαφορά είναι συνήθως εμφανής.

Ορισμένες φορές γίνεται αντιληπτή μόνο μετά με το άνοιγμα της συσκευασίας.

Η αλήθεια  είναι πάντως κρυμμένη στις λεπτομέρειες. Εν προκειμένω, στα ψιλά γράμματα της συσκευασίας.

Από την τάση του shrinkflation εν τω μεταξύ φαίνεται ότι δεν έχουν γλιτώσει ούτε… οι τσίχλες.

Αυτό δεν συνεπάγεται βέβαι ότι όλες οι εταιρείες που καταφεύγουν στο shrinkflation το κάνουν κρυφά.

Οι περισσότερες έχουν κάνει σχετικές ανακοινώσεις προ των αλλαγών -αν και συνήθως διαφεύγουν της προσοχής των καταναλωτών ή δεν κοινοποιούνται αρκετά.

Ειδικοί επισημαίνουν ότι το φαινόμενο επεκτείνεται πλέον σε διάφορους παραγωγικούς τομείς, ακόμη και σε κλάδους παροχής υπηρεσιών, με μικρούς αλλά σωρήτιους για τους προϋπολογισμόύς τους περιορισμούς.

Ο γέγονε, γέγονε;

Το shrinkflation «έρχεται κατά κύματα», λέει στο πρακτορείο AP ο Εντγκαρ Ντβόρσκι, συνήγορος καταναλωτή στις ΗΠΑ και πρώην βοηθός γενικός εισαγγελέας στη Μασαχουσέτη.

Εδώ και χρόνια ο ίδιος παρακολουθεί και καταγράφει τα πάντα γύρω την αγορά δίνοντας συμβουλές στους καταναλωτές μέσω της ιστοσελίδας του, Consumer World.

Είχε, λέει, εντοπίσει από το περασμένο φθινόπωρο μικρότερες συσκευασίες δημητριακών στα ράφια των σούπερ μάρκετ.

Τώρα όμως, επισημαίνει, το φαινόμενο έχει αυξηθεί.

Άλλη μια ένδειξη κατά πολλούς αναλυτές ότι οι πληθωριστικές τάσεις θα παραμείνουν ισχυρές.

Προς επίρρωση, ο παγκόσμιος πληθωρισμός τιμών καταναλωτή αυξήθηκε κατά 7% τον Μάιο.

Ρυθμός που πιθανότατα θα συνεχιστεί μέχρι τον Σεπτέμβριο, σύμφωνα με την S&P Global.

Ακόμη όμως κι όταν υποχωρήσουν οι πληθωριστικές πιέσεις δεν θεωρείται βέβαιο ότι η τακτική του shrinkflation θα αντιστραφεί.

Θεωρητικά, ο ανταγωνισμός μπορεί να αναγκάσει τις εταιρείες είτε να μειώσουν τις τιμές τους εφόσον τις έχουν αυξήσει, είτε να επαναφέρουν τις συσκευασίες τους και τις ποσότητες των προϊόντων τους σε μεγαλύτερα μεγέθη.

Ειδικοί ωστόσο υποστηρίζουν ότι δεν αναμένουν κάτι τέτοιο να συμβεί, όπως εξάλλου μας διδάσκει και το πρόσφατο παρελθέον.

Σε κάθε περίπτωση, προτείνουν έλεγχο και σύγκριση των τιμών όχι με βάση το κόστος της εκάστοτε συσκευασίας, αλλά του προϊόντος ανά κιλό, ανά λίτρο ή ανά τεμάχιο, που αναγράφεται στις καρτέλες στα ράφια των καταστημάτων.

Είναι ίσως η πιο ασφαλής μέθοδος, αναφέρουν, για να εντοπίσουμε ευκολότερα αν τα προϊόντα που συνήθως αγοράζουμε έχουν «κρυφό πληθωρισμό».

Headlines