Σε τεντωμένο σχοινί οι σχέσεις Αθήνας – Άγκυρας – Οι σύμμαχοι «τραβάνε το αυτί» του Ερντογάν όσο πρέπει;

Σε τεντωμένο σκοινί βαδίζουν για μία ακόμα φορά οι σχέσεις Ελλάδας – Τουρκίας.

Η ρητορική θυμίζει έντονα καλοκαίρι 2020.

Και όλοι έχουν φτάσει να συζητούν αν η κλιμάκωση θα οδηγήσει σε ένα «θερμό επεισόδιο» ή όχι.

Η διαφορά με το 2020 είναι η συγκυρία που υποχρεώνει «συμμάχους» και «εταίρους» να δείξουν ελαφρώς πιο έντονα τη συμπαράσταση τους στην Αθήνα, καθώς η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία έχει αλλάξει τις συνθήκες.

Η ενότητα του ΝΑΤΟ πλέον δεν είναι επιλογή, αλλά απαίτηση, αφού κάθε ρήγμα θα μπορούσε να κοστίσει ακριβά στη «Συμμαχία» και να στείλει λάθος μηνύματα.

Σε αυτό το πλαίσιο τόσο η Ουάσιγκτον όσο και οι Βρυξέλλες αναζητούν ακόμα τον τρόπο που θα αντιμετωπίσουν την Άγκυρα, καθώς η τήρηση των ισορροπιών γίνεται διαρκώς πιο δύσκολη και η ουδετερότητα θα μπορούσε να ερμηνευθεί ως μία ψήφος της Δύσης στον «αναθεωρητισμό» του Ερντογάν.

Ακόμα και αν για τους συμμάχους δεν έχει έρθει ακόμα η ώρα για ρήξη με τον τούρκο πρόεδρο.

Η ρητορική ωστόσο έχει αρχίσει να αλλάζει.

Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ

Την Παρασκευή εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, και μετά το παραλήρημα Ερντογάν στην άσκηση EFES 2022, όπου και απείλησε ανοιχτά την Ελλάδα με «συνέπειες» εάν συνεχίσει να εξοπλίζει τα νησιά του Αιγαίου τα οποία η Τουρκία θεωρεί ότι πρέπει να είναι αποστρατικοποιημένα, επανέλαβε στην ΕΡΤ ότι η κυριαρχία και η εδαφική ακεραιότητα όλων των χωρών πρέπει να γίνονται σεβαστές και να προστατεύονται, προσθέτοντας ότι πρέπει να αποφεύγεται η ρητορική που μπορεί να αυξήσει περαιτέρω την ένταση.

Η Κομισιόν

Σε σαφέστερο τόνο ήταν την ίδια μέρα η απάντηση της Κομισιόν, με τον εκπρόσωπο, Πήτερ Στάνο να δηλώνει ότι η ΕΕ αναμένει «από την Τουρκία να συμπεριφέρεται με εποικοδομητικό τρόπο, να απέχει από βήματα που κλιμακώνουν, από ρητορική ή ενέργειες και να δεσμευτεί στην οικοδόμηση σχέσεων καλής γειτονίας, όχι το αντίθετο».

Διεμήνυσε δε ότι «η Τουρκία θα πρέπει επίσης να σέβεται την κυριαρχία όλων των κρατών μελών της ΕΕ στα χωρικά ύδατα και τον εναέριο χώρο τους».

Το Βερολίνο

Ενδεικτική των τάσεων που διαμορφώνονται στην Ευρώπη ήταν και η διορθωτική δήλωση του εκπροσώπου της γερμανικής καγκελαρίας, που μετά τις ίσες αποστάσεις επανήλθε μετά και την ενημέρωση του Κυριάκου Μητσοτάκη στον Όλαφ Σολτς για υπερπτήσεις και παραβιάσεις, στις 31Μαΐου στις Βρυξέλλες, επανήλθε λέγοντας ότι «δεν γίνεται ανεκτό από τη γερμανική κυβέρνηση να αμφισβητείται η ακεραιότητα της Ελλάδας».

Για κάποιους μήνυμα «στήριξης» στην Αθήνα είναι και η στροφή των ΗΠΑ σε βάσεις επί ελληνικού εδάφους, όπως αυτές της Αλεξανδρούπολης και της Σούδας και όχι μόνο.

Ο τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου του οποίου η επίσκεψη ακολούθησε αυτή της ελληνικής αποστολής υπό τον πρωθυπουργό στην Ουάσιγκτον, διαμαρτυρήθηκε έντονα στον αμερικανό ομόλογο του, Άντονι Μπλίνκεν για το γεγονός ότι «αλλάζει η ισορροπία» στις σχέσεις Ελλάδας – Τουρκίας – ΗΠΑ.

Και όπως είπε ο Τσαβούσογλου, έλαβε διαβεβαιώσεις ότι οι ισορροπίες θα διατηρηθούν.

Η δυσαρέσκεια για Ερντογάν

Σαφώς η στάση της Άγκυρας τόσο στο ζήτημα της Συρίας, όσο και στο θέμα της υποψηφιότητας Φινλανδίας και Σουηδίας κάθε άλλο παρά ευχαριστεί το ΝΑΤΟ και την Ουάσιγκτον.

Για τις ΗΠΑ είναι ένας σοβαρός λόγος έκφρασης δυσαρέσκειας προς τον Ερντογάν, ο οποίος για μία ακόμα φορά τα βάσει όλα στο τραπέζι και αναμένει τα κέρδη του, σαν σωστός «ανατολίτης στο παζάρι».

Και ίσως η Ελλάδα να είναι ένα μέσο πίεσης προς τον τούρκο πρόεδρο και για την Ουάσιγκτον.

Πιο εύκολο να καταδικάσει τις κινήσεις της Άγκυρας είναι για τον πρόεδρο της Επιτροπής Εξωτερικών της Αμερικανικής Γερουσίας, Ρόμπερτ Μενέντεζ, ο οποίος σε συνέντευξη του στην εφημερίδα RealNews ανέφερε ότι για την Τουρκία ότι «την πραγματικότητα δεν μπορεί να λειτουργεί ως σύμμαχος του ΝΑΤΟ και να μη σέβεται τον γείτονά της, στην προκειμένη περίπτωση την Ελλάδα».

Κάτι που ίσως να σκέφτονται και άλλοι αλλά να μην συμφέρει να το πουν.

Προσεκτικές Φινλανδία και Σουηδία

Ακόμα και η Φινλανδία και η Σουηδία που έχουν βρεθεί στο στόχαστρο της Άγκυρας, με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να τις χρησιμοποιεί για να ξεπλύνει το αίμα των νεκρών του «πολέμου κατά της τρομοκρατίας», μετρούν πολύ αυστηρά τα λόγια τους απέναντι στην Τουρκία.

Έστω και αν στο παρασκήνιο παραδέχονται ότι η Τουρκία είναι ένας πολύ δύσκολος σύμμαχος τελικά.

Η Αθήνα είναι σαφές ότι επενδύει στους «συμμάχους» και εταίρους της σε ΕΕ και ΝΑΤΟ αναμένοντας στήριξη απέναντι στις κινήσεις της Άγκυρας.

Και η Ελλάδα μέχρι στιγμής λαμβάνει «ρητορική στήριξη» και αυτή ισορροπημένη, σχετικά.

Μία στήριξη που δεν είναι ούτε δεδομένη ούτε είναι αυτονόητο ότι θα μπορούσε να μεταφραστεί και σε συγκεκριμένες κινήσεις απέναντι στην Τουρκία.

Εκτός εάν ο Ερντογάν τραβήξει τόσο το σκοινί που οι ΗΠΑ αποφασίσουν ότι ήρθε η ώρα να «σπάσει».

Και σίγουρα ακόμα δεν μπορεί κανείς να θεωρήσει τον Ερντογάν απομονωμένο.

Ενδεικτικές οι θέσεις Στόλτενμπεργκ

Ειδικά όταν ο γγ του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ φτάνει να χαρακτηρίζει «αποδεκτές» τις ανησυχίες της Τουρκίας που αναφέρονται στην τρομοκρατία, αλλά και στις εξαγωγές όπλων απέναντι σε Φινλανδία και Σουηδία.

«Ανησυχίες» που επί της ουσίας καλούν Ελσίνκι και Στοκχόλμη να σκύψουν μπροστά στον Ερντογάν αγνοώντας την ίδια τους τη νομοθεσία.

Σήμερα ο τούρκος πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν απείλησε για μία ακόμα φορά την Ελλάδα και τον πρωθυπουργό ότι να προσέξουν για «να μην πάθουν ότι και οι παππούδες τους 100 χρόνια πριν».

Σε αυτό το κλίμα η Αθήνα δηλώνει – σύμφωνα με διπλωματικές πηγές – ότι παραμένει ψύχραιμη και αντιστέκεται στο να παραδοθεί στο παιχνίδι των προκλήσεων και της κλιμάκωσης του Ερντογάν.

Και το ερώτημα που παραμένει είναι μέχρι πού οι σύμμαχοι θα αποφασίσουν ότι τους συμφέρει να παίξουν τελικά το παιχνίδι του Ερντογάν. Με τη ρήξη να μοιάζει ακόμα πολύ μακριά…