Δεν βλέπω πολεμική σύγκρουση Ελλάδας – Τουρκίας

Της Μαρίας Βασιλείου

Την έντονη ανησυχία του για τους δεσμούς της Αγκυρας με τη Μόσχα, αλλά και τις πολιτικές εξελίξεις στο εσωτερικό της Τουρκίας, εκφράζει ο Αντερς Φογκ Ράσμουσεν στη συνέντευξή του στα «ΝΕΑ». Ο πρώην γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ εκτιμά, πάντως, ότι θα αντιμετωπιστούν οι εντάσεις μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας και δεν θα μεταφερθούν στο πεδίο, ενώ εμφανίζεται βέβαιος ότι Φινλανδία και Σουηδία θα λάβουν πρόσκληση για ένταξη στο ΝΑΤΟ στη Σύνοδο της Συμμαχίας στη Μαδρίτη τέλη Ιουνίου. Ο δανός ιδρυτής και επικεφαλής σήμερα της «Συμμαχίας των Δημοκρατιών», που οργανώνει αυτή την εβδομάδα τη Διάσκεψη Κορυφής για τη Δημοκρατία της Κοπεγχάγης, μιλά επίσης για τον πόλεμο στην Ουκρανία. Θα συν-ηγηθεί, άλλωστε, έπειτα από πρόταση του Βολοντίμιρ Ζελένσκι, διεθνούς συμβουλευτικής ομάδας για τις εγγυήσεις ασφαλείας προς την Ουκρανία, ενώ γνωρίζει καλά τη ρωσική επιθετικότητα ως πρωθυπουργός της Δανίας και αργότερα ως γ.γ. του ΝΑΤΟ την περίοδο 2009-2014 μεταξύ της προσάρτησης το 2008 της Αμπχαζίας και της Νότιας Οσετίας και το 2014 της Κριμαίας.

«Ηταν μεγάλο λάθος να μη χορηγηθεί στην Ουκρανία και τη Γεωργία «Σχέδιο Δράσης για την Ενταξη στο ΝΑΤΟ» το 2008. Ημουν τότε πρωθυπουργός της Δανίας. Τάχθηκα υπέρ της χορήγησης. Το Σχέδιο δεν διασφαλίζει την ένταξη, αφού τα κράτη πρέπει να ικανοποιήσουν συγκεκριμένα κριτήρια, αλλά τίθενται σε πορεία ένταξης. Στάλθηκε τότε λάθος μήνυμα στον Πούτιν, που θεώρησε ότι υπήρχε διαφωνία στη Συμμαχία και δεν υπήρχε διάθεση για προστασία των δύο κρατών. Δύο μήνες μετά επιτέθηκε στη Γεωργία» δηλώνει ο Ράσμουσεν απαντώντας σε σχετική ερώτηση.

Οπλα για την Ουκρανία

Οπερ και τον ρωτάμε στη συνέχεια αν θα πρέπει η Ευρώπη να ανοίξει την πόρτα στην Ουκρανία. «Είναι σημαντικό να δοθεί στους Ουκρανούς ευρωπαϊκή προοπτική, χορηγώντας στην Ουκρανία καθεστώς υποψήφιας προς ένταξη χώρας. Και σε αυτή την περίπτωση δεν διασφαλίζεται η ένταξη, αλλά μπαίνει η χώρα σε πορεία προς πιθανή ένταξη, η οποία περιλαμβάνει τριάντα πέντε κεφάλαια, μια διαδικασία κατά την οποία η χώρα πρέπει να ικανοποιεί νομοθετικές απαιτήσεις, κανόνες και πρότυπα. Μέχρι να γίνουν αυτά θα καταλήξει να είναι μια απολύτως διαφορετική χώρα. Η διαδικασία θα είναι δύσκολη, αλλά είναι σημαντικό να δοθεί η προοπτική στους Ουκρανούς» απαντά.

Τον ρωτάμε αν το δυτικό μέτωπο είναι αρραγές ως προς την έκβαση του πολέμου. «Ορισμένες δηλώσεις από ηγέτες μπορεί να δημιουργούν αμφιβολία για την ενότητα όσον αφορά τους όρους για το τέλος των εχθροπραξιών στην Ουκρανία. Κυρίως οι δηλώσεις Μακρόν που προειδοποίησε κατά μιας «ταπείνωσης του Πούτιν». Ορισμένες δηλώσεις είναι επικίνδυνες. Αν υπάρξει προηγούμενο, ότι μια χώρα εισβάλλει σε άλλη και αρπάζει εδάφη χωρίς αντίδραση, τότε θα ζητά περισσότερα. Ο κατευνασμός με τους δικτάτορες δεν οδηγεί σε ειρήνη. Οδηγεί σε πόλεμο και συγκρούσεις. Οι Ουκρανοί δεν θα παραδοθούν. Οσο υπάρχουν ρωσικές δυνάμεις σε ουκρανικό έδαφος θα υπάρχουν εχθροπραξίες και η ανασυγκρότηση της Ουκρανίας θα είναι εξαιρετικά δύσκολη. Η Δύση πρέπει να παράσχει όλο τον οπλισμό που χρειάζονται οι Ουκρανοί. Εχουν τη θέληση να πολεμήσουν και είναι καθήκον μας να τους δώσουμε τα μέσα να αγωνιστούν» λέει ο δανός πολιτικός.

Τι πιστεύει για τις κόκκινες γραμμές της Δύσης και κυρίως των ΗΠΑ; «Μέχρι τώρα έχουμε διαπιστώσει μια ενότητα άνευ προηγουμένου στο ΝΑΤΟ και από τις δύο πλευρές του Ατλαντικού. Ο Πούτιν υπολόγισε εσφαλμένα την ενότητα. Οι ΗΠΑ είναι η κινητήριος δύναμη για την αποστολή οπλισμού στην Ουκρανία. Πολλοί ηγέτες του ΝΑΤΟ έχουν με ανυπομονησία εκφράσει αυτά που δεν είναι διατεθειμένοι να κάνουν. Αυτό υπονομεύει την αξιοπιστία της αποτρεπτικότητάς μας. Πρέπει να έχουμε τον αντίπαλό μας σε αβεβαιότητα σε σχέση με τα περιθώρια ελιγμών του. Οσο αποκλείουμε αυτή ή την άλλη δράση επεκτείνουμε τα περιθώρια ελιγμών του Πούτιν» δηλώνει ο πρώην γ.γ. του ΝΑΤΟ, τονίζοντας παράλληλα ότι η Ευρώπη πρέπει να προχωρήσει και σε εμπάργκο στο ρωσικό φυσικό αέριο.

Η στάση της Τουρκίας

Μπορεί οι δούμε τις τουρκικές εντάσεις έναντι της Ελλάδας στο πεδίο; «Οχι. Υπάρχει πάντα ένας κίνδυνος, αλλά δεν βλέπω πολεμική σύγκρουση μεταξύ δύο μελών του ΝΑΤΟ. Το ΝΑΤΟ πάντα αντιμετωπίζει τον κίνδυνο αυτό, και στη δική μου θητεία ως γενικού γραμματέα, είχαμε εντάσεις μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας και καταφέραμε να επιλύσουμε τα προβλήματα. Ανησυχώ, όμως, πολύ για τις εγχώριες πολιτικές εξελίξεις στην Τουρκία, για τους δεσμούς μεταξύ Τουρκίας και Ρωσίας, καθώς και την εναντίωση της Τουρκίας στην ένταξη Φινλανδίας και Σουηδίας στο ΝΑΤΟ. Εντούτοις εκτιμώ ότι οι δύο χώρες θα γίνουν μέλη του ΝΑΤΟ. Η εναντίωση της Τουρκίας είναι κυρίως ζήτημα μεταξύ ΗΠΑ και Τουρκίας, αφορά τα F-16 και F-35, τη διαμάχη για τα μαχητικά αεροσκάφη. Το ζήτημα θα επιλυθεί διμερώς μεταξύ ΗΠΑ και Τουρκίας» εκτιμά ο Ράσμουσεν. «Στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στη Μαδρίτη, τέλος Ιουνίου, Φινλανδία και Σουηδία θα προσκληθούν για να ενταχθούν στο ΝΑΤΟ. Θα ακολουθήσει η διαδικασία στα κοινοβούλια όλων των 30 μελών και θα πάρει χρόνο, αλλά de facto οι δύο χώρες θα είναι μέλη του ΝΑΤΟ από το τέλος Ιουνίου και θα λάβουν διμερείς εγγυήσεις ασφαλείας από τις ΗΠΑ και άλλες χώρες σαν να έχουν ήδη ενταχθεί στο ΝΑΤΟ. Τις χρειαζόμαστε, θα ενδυναμωθεί, επιπλέον, η ασφάλεια των τριών βαλτικών χωρών. Δεν είναι στο συμφέρον της Τουρκίας να μπλοκάρει αυτή τη διεύρυνση».

Συμμαχία των Δημοκρατιών

Με αφορμή πρόσφατη σχετική αναφορά του έλληνα Πρωθυπουργού τον ρωτάμε πώς οι δημοκρατίες μπορούν να αντιμετωπίσουν τους αυταρχικούς ηγέτες; «Βρισκόμαστε ενώπιον μιας νέας παγκόσμιας τάξης με δύο στρατόπεδα, το δημοκρατικό και το απολυταρχικό. Το απολυταρχικό θα ηγείται από την Κίνα και το δημοκρατικό από τις ΗΠΑ. Ο καλύτερος τρόπος για να αντιμετωπίσουμε τους αυταρχικούς ηγέτες είναι να ενδυναμώσουμε τη συμμαχία των δημοκρατιών. Ο οργανισμός μου, η «Συμμαχία των Δημοκρατιών», στοχεύει στην ενδυνάμωση της συνεργασίας μεταξύ των δημοκρατικών κρατών, που αντιπροσωπεύουν συνολικά 60% της παγκόσμιας οικονομίας» επεξηγεί. «Ο διαχωρισμός του κόσμου σε δύο στρατόπεδα είναι αναπόφευκτος βραχυπρόθεσμα. Θα πρέπει να το χρησιμοποιήσουμε για να πείσουμε τους αυταρχικούς ηγέτες ότι η εποικοδομητική συνεργασία είναι καλύτερη από την ανατρεπτική αντιπαράθεση».