Μίσος και εθνικιστικός φανατισμός στη Ρωσία

Για να καταλάβουμε τον πόλεμο και τις προοπτικές του είναι απαραίτητο να εμβαθύνουμε λίγο στο κλίμα που έχει διαμορφωθεί μέσα στην ρωσική κοινωνία. Εδω και χρόνια τα ΜΜΕ έχουν καλλιεργησει περίεργα αισθήματα υπονόμευσης της χώρας απο τη Δύση και απο τις ΗΠΑ ιδιαιτερα. Αυτο εξηγεί εν πολλοίς την πεποιθηση πως η Ρωσια βρισκεται περικυκλωμενη απο δυτικές εχθρικές δυναμεις που απεργάζονται την διαλυση και κατάρρευσή της. Στη διάρκεια της Ουκρανικής κρίσης το 2014 είχε ακουσθεί πως η Δύση  και κυρίως οι ΗΠΑ, ήθελαν να περιορίσουν την Ρωσία ανατολικά των Ουραλιων (!) και ουσιαστικά στα όρια της Σιβηρίας – που ένα κομμάτι της θα διεκδικούσε και η Κίνα…

Οι τωρινές επιθετικές αναφορές στην Ουκρανία Ρώσων δημοσίων προσώπων και παραγόντων των Media και της διανόησης δεν είναι άμοιρες των επιρροών που έχουν ασκήσει επάνω τους εθνικιστικοί κυκλοι και ένα μέρος των, και κρατικής επιρροής, μέσων ενημέρωσης. Οπως έγραψε ο γνωστός Ρώσος τηλεπαρουσιαστής Αλεξάντερ  Νεβζόροφ, «Οι πατριωτικές παραισθήσεις είναι επιθετικές, υστερικές και επίμονες.. Πρέπει να θυμάται κάποιος οτι το ιδεολογικό ναρκωτικό (του πατριωτισμού) χορηγείται ενέσιμα στις φλέβες της χώρας για έναν κυρίως σκοπό: έτσι ώστε στο πρώτο χτύπημα των δαχτύλων κάποιων ηλίθιων με στρατιωτική στολή, τα πλήθη των αγοριών να συμφωνήσουν εθελοντικά στη μετατροπή τους σε καμένο και σαπισμένο κρέας» (βλ. Ιγν. Οστρόφσκι, «Η Επινόηση της Σύγχρονης Ρωσίας», Εκδ. Επίκεντρο, 2017, σελ.
360). Στόχος όλων αυτών των συμπεριφορών, που σίγουρα διευθύνονται άνωθεν, στοχεύουν στην ώθηση του άμαχου πληθυσμού στις συγκρούσεις και τις ρήξεις που δημιουργούνται.

Ο περίεργος αυτός πόλεμος της Ρωσίας ξεσήκωσε πολλούς απο τον άβουλο πληθυσμό, «από την μίζερη, ανώνυμη και άσκοπη ύπαρξή τους μέσω τον τηλεοπτικών δεικτών, μετατρέποντας και πείθοντάς τους ήσαν θύματα και ήρωες  παρέχοντάς τους ετσι όπλα και στρεφοντάς τους κατα ενός εχθρού». Η ρωσική προπαγάνδα κινητοποίησε χιλιαδες Ρώσους να φανατισθουν και να πολεμήσουν κατα του «Ουκρανικού φασισμού». Οι παραισθήσεις που παρήγαγαν τα μέσα απέκτησαν σύντομα την δική τους ζωή, αγνοώντας πως ήσαν μέρος κάποιου τηλεοπτικού προγράμματος.

Οι επιπτώσεις πάνω στην πολιτική ζωή γίνονται καταλυτικές. Στην περίπτωση του πολέμου στην Ουκρανία του 2014 και στην τελική προσάρτηση της Κριμαίας, που έχουν μετρηθεί, τα σχετικα τηλεοπτικά προγράμματα σάρωσαν τα πάντα- ξεπερνώντας και τις ειδήσεις. Και σ’ αυτην την ξέφρενη πορεία πήραν μαζί τους και την δημοτικότητα του Προέδρου. Η επιδοκιμασία στο πρόσωπό του έφθασε τότε στο 90%! Κάτι τέτοιο εικάζω πως γίνεται και τώρα – πάνω στα βήματα της τελευταίας πολεμικής κρίσης. Το κύμα μίσους και εθνικιστικής υστερίας εκείνων των ημερών παρέσυρε στο φονικό του διάβα τον συμπαθή και φιλελεύθερο πολιτικό Μπόρις Νέμτσωφ. Που έπεσε νεκρός το 2015 από σφαίρες κάποιου φανατικού σε γέφυρα δίπλα απο το Κρεμλίνο. Αυτή  έιναι ισως καθ μια εξήγηση γιατι ο εξ ίσου φιλελεύθερος Ανατόλυ Τσουμπάις εγκατέλειψε ξαφνικά προ ημερών την Ρωσία.

Ολα αυτά δεν συμβαίνουν επειδή η Ρωσία εχει διαφορετικούς, χαμηλου επιπέδου ανθρώπους. Οπως εξηγεί ο Ρώσος φιλελεύθερος πολιτικός Γκριγκόρι Γιαβλίνσκι στο βιβλίο του, «Σημειώσεις πάνω στην Ιστορία και την Πολιτική» (Notes on History and Politics: the People, the Country, and the Reforms), η ευθύνη βαρύνει την ελίτ της χώρας. Διότι τα μέλη της αντί για πραγματικές μεταρρυθμίσεις «άφησαν να εξαγορασθούν οι θέσεις τους, σαν ανεξάρτητων  επαγγελματιών με οντότητα που αγαπούν τη χώρα τους αντί χρημάτων, εξουσίας και σημαντικών θέσεων οικονομικής και κοινωνικής ισχύος».