Πολλαπλασιαστής ισχύος

Το έκανε η Αγκυρα προ δεκαετίας, το επιχειρεί η Αθήνα μεθοδικά σε αυτή τη φάση. Το μυστικό είναι ο πολλαπλασιαστής ισχύος που θα επιτρέψει τα προσεχή χρόνια να γίνουν αποτελεσματικές κινήσεις σε πολλά επίπεδα. Πιθανότατα, πέραν των εσωτερικών προβλημάτων, η κίνηση αυτή να κρύβεται πίσω από τον παροξυσμό της τουρκικής πολιτικής ηγεσίας, η οποία θεωρούσε μέχρι πρότινος ότι είχε εξασφαλίσει μια υπεροπλία, διπλωματική και στρατιωτική, που θα μπορούσε να ελέγξει την Αθήνα διά του πειθαναγκασμού. Δεν πρόκειται, βέβαια, για κάποια νέα συνταγή: από την εποχή του Θουκυδίδη και του Σουν Τσου έως τους σύγχρονους θεωρητικούς της στρατηγικής ανάλυσης, ο πολλαπλασιαστής ισχύος αποτελούσε βασικό ζητούμενο. Το κενό που δημιουργήθηκε μέσα στη μνημονιακή κρίση η Αγκυρα είχε σπεύσει να το εκμεταλλευθεί ποικιλοτρόπως, στοχεύοντας και σε μια περιφερειακή ηγεμονία. Με εξοπλισμούς και επενδύσεις στη δική της αμυντική βιομηχανία έως τον χάρτη της «Γαλάζιας Πατρίδας», στόχος ήταν μια υπεροπλία που θα στρίμωχνε την Αθήνα και άλλες όμορες χώρες – με απώτερα σχέδια αναθεωρητισμού. Το πλάνο έχει πλέον κολλήσει, αφενός γιατί μια οικονομική κρίση που μετανάστευσε στην ανατολική πλευρά του Αιγαίου αλλάζει τις προτεραιότητες της τουρκικής κοινωνίας και, συνακόλουθα, της τουρκικής πολιτικής σκηνής, αφετέρου επειδή η απέναντι πλευρά αντέδρασε.

Δεν είναι μόνον τα Rafale και τα F-35, οι φρεγάτες Belh@rra και οι νέες κορβέτες. Υποδεχόμενος στο τέλος του χειμώνα το πρώτο γαλλικό μαχητικό νέας γενιάς, ο Κυριάκος Μητσοτάκης έκανε μεν λόγο για «πολλαπλασιαστή ισχύος που αναβαθμίζει τη χώρα μας σε επίπεδο επιχειρησιακό, τεχνολογικό, αλλά και γεωπολιτικό», αλλά ο σχεδιασμός έχει μεγαλύτερο βάθος. Η ενίσχυση του οπλοστασίου και της αποτρεπτικής δυνατότητας είναι κομβικής σημασίας, αλλά ο πολλαπλασιαστής ισχύος περνά μέσα και από μια σειρά ενεργειών που μπορεί να αποδειχθούν αποτελεσματικότερες.

Είναι εξίσου πανάρχαιος κανόνας ότι η ισχύς αυξάνεται και με την ενίσχυση των συμμαχιών, όπως και με την αποδυνάμωση των συμμαχιών των άλλων. Και αυτός ο ελληνικός σχεδιασμός βρίσκεται από καιρό σε φάση υλοποίησης. Οι αμυντικές συμφωνίες με τη Γαλλία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και, πολύ περισσότερο, η ανανέωση της αμυντικής συνεργασίας με τις ΗΠΑ, είναι μεγάλα εμπόδια για την Αγκυρα – που επίσης επιτείνουν τον εκνευρισμό. Αρκεί να σταθεί κανείς στις αντιδράσεις του χολωμένου Ερντογάν που κατηγορεί πλέον τις ΗΠΑ ότι από την Αλεξανδρούπολη και το Στεφανοβίκειο στοχεύουν την Τουρκία!  Οσο κι αν ο παραλογισμός προκαλεί απρόβλεπτες καταστάσεις, στην πραγματικότητα η Αγκυρα δεν ανησυχεί για μια αμερικανική επίθεση. Αντιλαμβάνεται όμως ότι με την ισχυρή αμερικανική παρουσία στο Αιγαίο, οι προκλήσεις και ακόμη περισσότερο τα «θερμά επεισόδια» θα προκαλέσουν ντόμινο αντιδράσεων που ξεπερνούν τον άξονα Αγκυρας – Αθήνας.

Στη βάση αυτή κινείται από καιρό και το ελληνικό ΥΠΕΞ που διαμορφώνει ένα νέο πλέγμα συμμαχιών, με στόχο και την τουρκική αποδυνάμωση. Οι συνεχείς περιοδείες του Νίκου Δένδια στη Βαλκανική συνδέονται και με τη φραγή των υπερδεκαετών τουρκικών διαύλων στην περιοχή. Η νέα ατζέντα ανοίγει σήμερα στη Σύνοδο Κορυφής της Θεσσαλονίκης, αλλά θα ανοίξει ακόμη περισσότερο την προσεχή εβδομάδα στη συνάντηση της Αχρίδας, όπου ο Δένδιας θα μεταφέρει τη βούληση της Αθήνας για τον ευρωπαϊκό προσανατολισμό των Δυτικών Βαλκανίων και την αντιμετώπιση των ανοικτών εκκρεμοτήτων στην ευρύτερη περιοχή.

Μέσα από αυτό το σημείο καταγράφεται και η επιστροφή της Γερμανίας στα μέρη μας, μετά την ολοκλήρωση του μνημονιακού κύκλου. Ο Δένδιας θα ξεκινούσε πρώτος τη συζήτηση με την Αναλένα Μπέρμποκ, εάν δεν την κρατούσε στο Βερολίνο ο κορωνοϊός, αλλά το γερμανικό ενδιαφέρον για τη Βαλκανική δεν έχει μεταβληθεί από την εποχή του Κολ. Τον ίδιο δρόμο ακολούθησε η Μέρκελ, σε αυτόν θα παραμείνει και ο Σολτς. Η αλλαγή φρουράς στην καγκελαρία επέτρεψε μια μεγαλύτερη στροφή της Αθήνας στο Παρίσι, αλλά στο Μαξίμου και στο νεοκλασικό της Βασιλίσσης Σοφίας γνωρίζουν καλά ότι με την κατάπαυση του πυρός στην Ουκρανία, το Βερολίνο θα επιστρέψει γενικότερα. Το ζητούμενο τότε θα είναι να μη συνεχίσει να αποτελεί στο εξής έναν πολλαπλασιαστή ισχύος για την Αγκυρα.