Ξανά τα ίδια

Η Αφρικανική Ενωση Ανταποκριτών Ξένου Τύπου εξέδωσε στα τέλη Μαΐου ανακοίνωση προκειμένου να «καταγράψει την απαρέσκειά της» ενάντια στα πρακτορεία ειδήσεων τα οποία χρησιμοποιούν φωτογραφίες αρχείου με ασθενείς σκουρόχρωμου δέρματος για την εικονογράφηση άρθρων σχετικών με την έξαρση της ευλογιάς των πιθήκων στην Ευρώπη και στη Βόρεια Αμερική. Μεταξύ άλλων, στην ανακοίνωση σημειωνόταν: «Δεν θα ήταν λογικό, εφόσον αναφέρεται κανείς σε έξαρση της νόσου στην Ευρώπη και στην Αμερική, να χρησιμοποιηθούν εικόνες από νοσοκομεία της Ευρώπης και της Αμερικής;». Και λίγο πιο κάτω: «Καταδικάζουμε τη διαιώνιση αυτού του αρνητικού στερεοτύπου που αναθέτει τις συμφορές στην αφρικανική φυλή και τα προνόμια και την ασυλία στις υπόλοιπες φυλές».

Καθόλου άδικο δεν έχουν οι αφρικανοί συνάδελφοι! Ηταν πράγματι αδύνατον να βρεθεί στα πρακτορεία φωτογραφία ασθενούς με ευλογιά των πιθήκων που δεν είχε σκούρο δέρμα. (Σήμερα υπάρχουν, αλλά ελάχιστες.) Οι φτηνές δικαιολογίες αφθονούν: η νόσος ενδημεί στην υποσαχάρια Αφρική εδώ και δεκαετίες και έτσι υπάρχουν πολλές φωτογραφίες αρχείου. Αλλά εν έτει 2022, όταν ακόμη και φωτογραφίες από εμπόλεμες ζώνες φτάνουν καθημερινά στα πρακτορεία, το να φωτογραφηθεί ένα χέρι ή μια πλάτη ασθενούς σε ευρωπαϊκό ή αμερικανικό νοσοκομείο είναι και εύκολο και συμβατό με την προστασία των προσωπικών δεδομένων.

Δυστυχώς, το στερεότυπο που «μοιράζει» τις συμφορές στην Αφρική και τα προνόμια στον Δυτικό Κόσμο ισχύει και δεν εκφράζεται μόνο με την επιλογή φωτογραφιών. Κανένα ενδιαφέρον δεν είχαμε για την ευλογιά των πιθήκων όταν αυτή περιόριζε την εξάπλωσή της στην Αφρική. Θορυβηθήκαμε και κινητοποιηθήκαμε μόνο όταν χτύπησε και τη δική μας πόρτα. Και τι κάναμε τότε; Λάβαμε μέτρα για να προστατευτούμε εμείς και μόνο εμείς: 119 εκατομμύρια δολάρια έδωσε η κυβέρνηση Μπάιντεν για να εξασφαλίσει εμβόλια για την ευλογιά, τα οποία είναι αποτελεσματικά και έναντι της ευλογιάς των πιθήκων. Ομοίως, η ΕΕ συζητεί τη δημιουργία παρακαταθήκης αντι-ιικών φαρμάκων τα οποία ακόμη και αν δεν αξιοποιηθούν, κρίνοντας από το τι έγινε με τα εμβόλια κατά του SARS-CoV-2, δεν θα δοθούν ποτέ στην Αφρική.

Και όλα αυτά μετά την εμπειρία μιας διετούς πανδημίας, η οποία θα έπρεπε τουλάχιστον να μας είχε διδάξει πως οι ιοί δεν γνωρίζουν σύνορα και δεν κάνουν διακρίσεις, φύλων, φυλών, χρώματος κ.λπ. Και πως διαιωνίζοντας τις ανισότητες στην πρόσβαση εμβολίων και φαρμάκων πριονίζουμε το κλαδί πάνω στο οποίο καθόμαστε.