Νησιά Φώκλαντ: Ο πόλεμος των 10 εβδομάδων στα παγωμένα βράχια με τους πιγκουΐνους

Στις αρχές της δεκαετίας του 80΄ στην Αργεντινή η κοινωνική αναταραχή ήταν τεράστια. Ο στρατηγός Χόρχε Ραφαέλ Βιδέλα Ρεδόντο, είχε καταλύσει το Σύνταγμα, είχε ανατρέψει με πραξικόπημα την Εβίτα Περόν και η χώρα ζούσε έναν εφιάλτη όπως συμβαίνει με κάθε χούντα.

Η εθνική οικονομία ήταν υπό διάλυση, η ανεργία βρισκόταν στα ύψη, ο κρατικός μηχανισμός υπολειτουργούσε ο στρατός και η αστυνομία τρομοκρατούσε (μέχρι και απαγωγές μικρών παιδιών έκαναν οι στρατιωτικοί) οι εξαφανίσεις και οι δολοφονίες αντιφρονούντων ήταν καθημερινό φαινόμενο και οι φοιτητές μαζί με τα σωματεία ήταν κάθε μέρα στο δρόμο.

Ο στρατηγός Βιδέλα έψαχνε απεγνωσμένα κάτι που θα αποφόρτιζε την κατάσταση, κάτι που θα έστρεφε την προσοχή του κόσμου κάπου αλλού και όχι στην μαύρη πεινασμένη καθημερινότητα του.

Και το βρήκε. Ήταν τα νησιά Φώκλαντ. Ένα σύμπλεγμα νησιών και βράχων που πάνω τους ζούσαν περισσότεροι πιγκουΐνοι παρά άνθρωποι. Τα νησιά αυτά ήταν στον νότιο Ατλαντικό έξω από την Αργεντινή, αλλά άνηκαν στο Ηνωμένο Βασίλειο. Ήταν Βρετανικά υπερπόντια εδάφη υπό τη σημαία του στέμματος σαν αποικία, από το 1841.

Η εισβολή

Η χούντα του Βιδέλα ενορχήστρωσε ένα σχέδιο για να καταλάβει τα νησιά αυτά που βρισκόντουσαν στα ανοιχτά της χώρας του. Το πρωινό της Παρασκευής 2 Απριλίου, στρατιωτικές δυνάμεις της Αργεντινής καταλαμβάνουν τα νησιά Φώκλαντ στα οποία ζούσαν περίπου 3.000 άνθρωποι με Βρετανική υπηκοότητα.

Την επόμενη μέρα καταλήφθηκαν και τα γειτονικά νησάκια, η «Νότια Γεωργία» και οι «Νότιες νήσοι Σάντουιτς». Η εισβολή αυτή ήταν το «μάννα εξ ουρανού» όμως και για την κυβέρνηση της Μάργκαρετ Θάτσερ.

Μέχρι εκείνη τη στιγμή στη Βρετανία τα μέτρα που είχε εφαρμόσει η «Σιδηρά Κυρία» και ο ακραίος φιλελευθερισμός της είχαν διαλύσει τις κοινωνικές δομές στη χώρα, η ανεργία ήταν στα ύψη, η εργατική τάξη πεινούσε και ο αναβρασμός ήταν φαινόμενο καθημερινό.

Πλέον και η Θάτσερ είχε βρει το διέξοδο για να στρέψει την προσοχή των Βρετανών ποντάροντας στο εθνικό τους φρόνημα. Μέσα σε 48 ώρες από την εισβολή η Θάτσερ άναψε το πράσινο φως για να δημιουργηθεί ένα εκστρατευτικό σώμα για να ανακαταλάβει τα νησιά πάση θυσία.

Η Βρετανική αρμάδα με επικεφαλής τα αεροπλανοφόρα, «Αήττητος» και «Ερμής» ξεκίνησε για τον Νότιο Ατλαντικό. Στο μεταξύ η χούντα του στρατηγού Βιδέλα είδε ότι τα πράγματα σοβάρευαν επικίνδυνα.

Αντί να οργανώσει κάποιο σοβαρό σχέδιο και να ενισχύσει τα στρατεύματα των νησιών, τα άφησε στην τύχη τους, όπως άλλωστε στην τύχη της αφημένη ήταν και η χώρα του.

Στο μεταξύ και ενώ ο βρετανικός στόλος πλησίαζε τα Φώκλαντς, σε διπλωματικό επίπεδο επικρατούσε πυρετός για να μην υπάρξει σύγκρουση. Οι χώρες της Νότιας Αμερικής τάχτηκαν στο πλευρό της Αργεντινής.

Όλες εκτός από τη Χιλή, όπου ο δικτάτορας Αουγκούστο Πινοσέτ τάχτηκε στο πλευρό της Θάτσερ. Λίγα χρόνια μετά η Θάτσερ θα του το ξεπληρώσει και θα τον «φιλοξενήσει» στην Αγγλία και θα αργήσει να τον παραδώσει στη δικαιοσύνη της Χιλής όπου κατηγορούνταν για μαζικές δολοφονίες και βασανιστήρια των πολιτικών του αντιπάλων, όπως και για φορολογικές απάτες.

Οι χώρες της Ευρώπης και της ΕΟΚ (τότε) τάχτηκαν στο πλευρό της Βρετανίας. Και οι ΗΠΑ; Οι ΗΠΑ δεν ήξεραν τι να κάνουν καθώς τόσο η Βρετανία όσο και η Αργεντινή του στρατηγού Βιδέλα ήταν πιστοί σύμμαχοι τους.

Μάλιστα ο πρόεδρος Ρόναλντ Ρίγκαν απορεί με την εμμονή των Βρετανών να αρχίσουν έναν πόλεμο μακριά από τα εδάφη τους για «κάτι παγωμένα βράχια εκεί κάτω» όπως είχε πει χαρακτηριστικά στη συνεδρίαση ενός μίνι υπουργικού συμβουλίου.

Ο ρόλος της Γαλλίας

Καθοριστικό ρόλο στον πόλεμο των Φώκλαντ όσο και εάν ακούγεται παράξενο, έπαιξε η Γαλλία. Η Γαλλία ήταν ο κύριος προμηθευτής στρατιωτικού υλικού της Αργεντινής. Όμως τάχτηκε στο πλευρό της Βρετανίας και αμέσως διέκοψε κάθε αποστολή στρατιωτικού υλικού και ανταλλακτικών στην Αργεντινή.

Οι μάχες

Στις 25 Απριλίου ο βρετανικός στόλος βρισκόταν σε απόσταση βολής από τα νησιά. Τότε άρχισαν και οι μάχες. Η «Νότια Γεωργία» καταλαμβάνεται την επόμενη ημέρα από 75 Βρετανούς κομάντος.

Την 1^η Μαΐου η RAF βομβαρδίζει το αεροδρόμιο της πρωτεύουσας των Φώκλαντ, Στάνλεϊ. ΟΙ μάχες γενικεύονται σε αέρα, θάλασσα και στεριά. Η χούντα δεν εμπνέει κανέναν Αργεντίνο να πολεμήσει με πάθος.

Στις 2 Μαΐου το Βρετανικό υποβρύχιο «Conqueror» βυθίζει το Αργεντίνικο καταδρομικό «Στρατηγός Μπελγκράνο». 323 ναύτες του καταδρομικού πνίγονται στα παγωμένα νερά του νότιου Ατλαντικού.

Στις 4 Μαΐου οι Αργεντινοί καταφέρνουν να πληγώσουν τους Βρετανούς. Με δυο Γαλλικούς πυραύλους «Exocet» βυθίζουν το πολεμικό πλοίο «Sheffield». Οι μάχες στη θάλασσα και τον αέρα ήταν μικρές αλλά άγριες.

Την 21^η Μαΐου οι Βρετανοί πραγματοποιούν μεγάλη αεραπόβαση στα Φώκλαντ για να τα ανακαταλάβουν με 9.000 άνδρες (4 χιλιάδες αρχικά και άλλες 5 χιλιάδες σε λίγες ημέρες).

Ο πόλεμος θα τελειώσει σαν σήμερα στις 14 Ιουνίου του 1982, όταν οι Βρετανικές δυνάμεις θα παρελάσουν θριαμβευτικά στην πρωτεύουσα Στάνλεϊ, θα κατεβάσουν τη σημαία της Αργεντινής και θα ανεβάσουν στον ιστό τη σημαία του Στέμματος.

Οι μάχες διήρκησαν 10 εβδομάδες. Για την ακρίβεια 74 ημέρες. Οι απώλειες για τους Βρετανούς ήταν 255 νεκροί και 746 τραυματίες ενώ για τους Αργεντινούς 649 νεκροί και 1068 τραυματίες. Τουλάχιστον 11.313 Αργεντινοί στρατιώτες αιχμαλωτίστηκαν από τους Βρετανούς και μόλις 1 βρετανός στρατιώτης από τους Αργεντινούς.

Ο δικτάτορας Βιδέλα δεν άντεξε περισσότερο από μερικούς μήνες μετά την ήττα στα Φώκλαντ. Η λαϊκή δυσαρέσκεια διογκώθηκε και επίσπευσε την πτώση της χούντας του.

Στη Βρετανία η Μάργκαρετ Θάτσερ που όλους τους προηγούμενους μήνες με τα αντιλαϊκά της μέτρα βρισκόταν στο ναδίρ, μετά τη νίκη της στον πόλεμο και το εθνικό συναίσθημα που ανατάθηκε, κατάφερε να κερδίσει και πάλι τις εκλογές, που έγιναν λίγους μήνες μετά και να παραμείνει πρωθυπουργός της χώρας. .