Στην κορυφή της ενημέρωσης σε παγκόσμιο επίπεδο, βρίσκονται πλέον τα ψηφιακά μέσα, εκτοπίζοντας τα παραδοσιακά ΜΜΕ.

Ταυτόχρονα, οι πολίτες σε όλο τον κόσμο ενημερώνονται όλο και περισσότερο από τα social media ενώ τα «έξυπνα» τηλέφωνα, έχουν πλέον βάλει στην άκρη τους υπολογιστές.

Αυτά είναι ορισμένα από τα βασικά συμπεράσματα μιας σημαντικής έκθεσης που δημοσιεύει κάθε χρόνο το Reuters Institute for the Study of Journalism.

Στην έκθεση με τίτλο: Digital News Report 2022 του Reuters, πέραν των βασικών συμπερασμάτων για τα παγκόσμια Μέσα Ενημέρωσης που δημοσιεύονται, τις τάσεις των αναγνωστών και την αξιοπιστία των ΜΜΕ, υπάρχει και ανάλυση για κάθε χώρα ξεχωριστά, επομένως και για την Ελλάδα.

Όπως φαίνεται από τα στοιχεία της έκθεσης για τη χώρα μας, η ενημέρωση από τα ψηφιακά μέσα είναι κατακερματισμένη καθώς όλο και περισσότεροι επιλέγουν τις ιστοσελίδες ενημέρωσης, αλλά 7 στους 10 ενημερώνονται και από τα… social media.

Στη λίστα με τα πιο δημοφιλή sites της Ελλάδας, αυτά δηλαδή που επιλέγουν οι αναγνώστες για την καθημερινή ή εβδομαδιαία ενημέρωσή τους, βρίσκεται το in.gr.

Συγκεκριμένα, το in.gr είναι πρώτο ως προς την εβδομαδιαία χρήση με 29%, μαζί με το newsboomb.gr ενώ ακολουθούν το dikaiologitika.gr, το Protothema.gr και την πεντάδα κλείνει το news247.gr. Πρώτο είναι το in.gr και ως προς την ενημέρωση τις τρεις τελευταίες ημέρες κάθε εβδομάδας.

Στη λίστα με τα πιο δημοφιλή μέσα ενημέρωσης που κινούνται στο χώρο της τηλεόρασης, του ραδιοφώνου και των εφημερίδων, την πρώτη θέση καταλαμβάνει o Skai, ακολουθεί η ΕΡΤ ενώ στην τρίτη θέση βρίσκεται το Mega, το οποίο έκανε τη μεγάλη επιστροφή στην ενημέρωση. Την πεντάδα κλείνει ο Alpha και ο ΑΝΤ1.

Αξιοσημείωτο είναι ότι στην 11η και 12η θέση βρίσκονται οι εφημερίδες «Νέα» και «Βήμα».

Υψηλό δείκτη αξιοπιστίας στο σύνολο των Μέσων Ενημέρωσης στην Ελλάδα (ιστοσελίδες, εφημερίδες, τηλεόραση, ραδιόφωνο), διατηρεί το in.gr, σύμφωνα με την ίδια έρευνα. Συγκεκριμένα, βρίσκεται στην 5η θέση καθώς το εμπιστεύεται το 45% των αναγνωστών. Πρώτη θέση για τις τοπικές – περιφερειακές εφημερίδες, δεύτερα τα dikaiologitika.gr, ακολουθούν η kathimerini.gr και η ενημέρωση της ΕΡΤ.

Σύμφωνα με την έκθεση, η Ελλάδα κατέχει το χαμηλότερο ποσοστό των πολιτών που εκτιμούν ότι ο Τύπος είναι απαλλαγμένος από αδικαιολόγητη πολιτική (7%) ή επιχειρηματική (8%) επιρροή.

Το Reuters Institute for the Study of Journalism αναφέρεται στα ασαφή κριτήρια που δίνονται κρατικές επιδοτήσεις στα ΜΜΕ, αλλά και στην υπόθεση Καλογρίτσα και στις τηλεοπτικές άδειες.

Στροφή στην ψηφιακή ενημέρωση

Από την έκθεση γίνεται σαφές ότι και στη χώρα μας η ενημέρωση από τα ψηφιακά μέσα έχει κερδίσει κατά κράτος. Portals, όπως ο «πρωταθλητής» in.gr, κερδίζουν το αναγνωστικό κοινό με την αμεσότητα της ενημέρωσης και το βαθμό αξιοπιστίας τους.

Όπως λένε οι αναλυτές, τα ενημερωτικά sites έχουν δημιουργηθεί κατά κύριο λόγο από δημοσιογράφους του παραδοσιακού Τύπου.

Ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι στην Ελλάδα υποχώρησε πέρυσι κατά 7 μονάδες το ενδιαφέρον για ενημέρωση, ενδεχομένως εξαιτίας της κόπωσης των αναγνωστών από την «καταιγίδα» ειδήσεων που αφορούσαν κατά κύριο λόγο την πανδημία.

Να σημειωθεί και το γνωστό σε πολλούς. Ότι οι Ελληνες δεν έχουν συνηθίσει να πληρώνουν συνδρομή για να ενημερωθούν. Το διαδίκτυο έχει διαδοθεί στο 73% του πληθυσμού, αλλά μόλις το 11% πληρώνει κάπου για να πάρει ειδήσεις.

Δυο επίσης αξιοσημείωτα στοιχεία για τη χώρα μας είναι:

Πρώτον ότι περισσότεροι από 7 στους 10 πολίτες επιλέγουν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για να ενημερωθούν. TikTok, Facebook και Instagram κυριαρχούν στον συγκεκριμένο τομέα, με το 53% των ψηφιακών χρηστών να επιλέγουν αυτές τις πλατφόρμες για λήψη ειδήσεων.

Γι’ αυτό και αυξάνονται οι επενδύσεις προς αυτή την κατεύθυνση, ενώ ανεβαίνει συνεχώς η τάση για ενημέρωση μέσω podcasts και γενικά οι παραδοσιακοί εκδότες έχουν αρχίσει να επενδύουν στο digital περιεχόμενο.

Και δεύτερον: Η πανδημία και ο πόλεμος στην Ουκρανία άλλαξε πολλά από τα δεδομένα της ενημέρωσης. Συγκεκριμένα:

1.    Η τηλεόραση παραμένει ισχυρός πόλος ενημέρωσης, αν κι έχασε 7 μονάδες, και σ’ αυτό συνέβαλε και η δυναμική επιστροφή του Mega.

2.    Τα social media δεν επηρεάστηκαν ιδιαίτερα από τις εξελίξεις, και η ενημέρωση από τα portals παρέμεινε στην πρώτη θέση των προτιμήσεων.

3.    Τα smartphones επιλέγονται από τους περισσότερους πλέον για ενημέρωση, σε σύγκριση με τους υπολογιστές.

Συνολικά η εικόνα για την Ελλάδα

Αξιοπιστία

Πρώτη χώρα ως προς την εμπιστοσύνη που δείχνουν οι πολίτες στα Μέσα Ενημέρωσης, έρχεται η Φινλανδία με 69%, και αύξηση 4 μονάδες μέσα στην πανδημία.

Στις ΗΠΑ η εμπιστοσύνη υποχώρησε κατά τρεις μονάδες και παραμένει στη τελευταία θέση της έρευνας μαζί με τη Σλοβακία, στο 26%. Η αξιοπιστία στην Ελλάδα είναι στο χαμηλό του 27%, στις τελευταίες θέσεις στην Ευρώπη μαζί με Σλοβακία, και Ουγγαρία.

Στην Ευρώπη υπάρχει υποχώρηση στο δείκτη εμπιστοσύνης στη Ρουμανία (-9), στην Κροατία (-7), στην Πολωνία (-6), στην Ελβετία (-5), στην Αυστρία (-5), στην Ελλάδα (-5), στην Ιταλία (-5) και Ισπανία (-4). Στη Λατινική Αμερική, η εμπιστοσύνη είναι πεσμένη στη Βραζιλία (-6) και στην Κολομβία (-3).

Ενδιαφέρον το στοιχείο ότι η πανδημία άλλαξε και την εικόνα για πολλά μέσα. Ο φόβος, ενδεχομένως και το αντιεμβολιαστικό κίνημα έκανε κακό. Είναι χαρακτηριστικό ότι ακόμη και η εμπιστοσύνη στο BBC, έπεσε 20 ολόκληρες μονάδες, μέσα σε πέντε χρόνια.

Η Νορβηγία παραμένει πρώτη στις συνδρομές για ειδήσεις.

Συνολικά, το Facebook και το YouTube παραμένουν πρώτα σε χρήση για ενημέρωση, με ποσοστό 76%.

Η κρίση στην Ουκρανία, και πριν από αυτήν η πανδημία COVID-19, υπενθύμισαν στους ανθρώπους την αξία της ακριβούς και δίκαιης αναφοράς των πηγών στη μετάδοση της πληροφορίας, σε μια λειτουργία που πλησιάζει όσο το δυνατόν περισσότερο την αλήθεια.

Όπως αναφέρει η έκθεση, οι διαδοχικές κρίσεις σε παγκόσμιο επίπεδο, έχουν αυξήσει την ανάγκη του κόσμου για έγκυρη ενημέρωση, επαναπροσδιορίζοντας τις αξίες των ίδιων των Μέσων τα οποία έρχονται αντιμέτωπα με τον εαυτό τους και το έργο που επιτελούν (ή δεν επιτελούν).

Τέλος, το στρες έχει παίξει το δικό του ρόλο. Συνολικά, περί τους 4 στους 10 ερωτηθέντες (το 38%) δήλωσαν ότι τους συμβαίνει να αποφεύγουν σκοπίμως την ενημέρωση, έναντι 29% το 2017. Σε διάστημα 5 ετών, αυτό το ποσοστό διπλασιάσθηκε στην Βραζιλία (54%) και στο Ηνωμένο Βασίλειο (46%). Στην Γαλλία βρίσκεται στο 36% (έναντι 33% το 2019 και 29% το 2017).

Η στάση αυτή, της αποφυγής, ή τουλάχιστον της επιλογής των ειδήσεων είναι λιγότερο αυξημένη στην Σουηδία, την Νορβηγία, την Φινλανδία, την Δανία (20%) και στην Ιαπωνία.

Για να δικαιολογηθούν, περίπου οι μισοί (το 43%) δηλώνουν ότι αποφεύγουν τις ειδήσεις διότι επαναλαμβάνονται, κυρίως η ενημέρωση που αφορά την Covid και οι πολιτικές ειδήσεις. Ενα ποσοστό που φθάνει το 8% και αφορά κυρίως νέους δηλώνει ότι αποφεύγει τις ειδήσεις, διότι είναι υπερβολικά πολύπλοκες για να τις κατανοήσουν. Οι ερευνητές θεωρούν ότι αυτό μπορεί να παρακινήσει τα μέσα ενημέρωσης να χρησιμοποιούν πιο απλή γλώσσα και να εξηγούν καλύτερα τα πολύπλοκα θέματα.

Το 29% των ανθρώπων που αποφεύγουν τις ειδήσεις πιστεύουν ότι δεν είναι αντικειμενικές.

ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΟΛΗ ΤΗΝ ΕΡΕΥΝΑ

https://reutersinstitute.politics.ox.ac.uk/digital-news-report/2022

Headlines