Από πού άρχισεν ο μεγάλος μας Αρχηγός και πού καταντήσαμε…

Στον τάφο του Οσμάν

Προύσα, 29 Ιουνίου 1920

Όταν μπήκαμε μαζί με τον ταγματάρχη του πυρ/κού Σοφοκλή Βενιζέλο στο μαυσωλείο που ισκιώνει τον τάφο του Μεγάλου Σουλτάνου Οσμάν, βρήκαμε μέσα έναν Τούρκο με δυο χανούμισσες, με ξέσκεπο το πρόσωπο.

Ρωτούμε το γέρο φύλακα του τάφου, να μας δώση μερικές πληροφορίες. Μα δεν ήξερε τίποτε.

– Εσύ ξέρεις να μας πης; ρωτώ τον τούρκο συνοδό των χανουμισσών.

– Κάτι ξέρω.

Περίεργο πράμα, Τούρκος να ξέρη την ιστορία του!

–Τι δουλειά κάνεις;

– Δάσκαλος.

– Πού;

– Στο Μπαλούκεσερ.

– Και τι γυρεύεις εδώ;

– Μ’ έσυρε μαζί με το χαρέμι μου το ρέμα των φυγάδων. Κακιά νάταν η ώρα.

– Γιατί;

– Για τα δεινά της περιπέτειας αυτής…

– Μονάχα;

– Όχι.

– Πέτο λοιπόν.

– Δε θάθελα να βρίσκωμαι αυτή τη στιγμή εδώ μέσα.

– Πώς;

– Από πού άρχισεν ο μεγάλος μας Αρχηγός και πού καταντήσαμε…

– Κισμέτ.

– Όχι, μ’ αυτό παρηγορούνται οι αγράμματοι.

– Κι’ οι απελπισμένοι…

– Ίσως.

Ο μοναδικός μας καλλιτέχνης των ελληνικών στρατοπέδων Γιώργος Προκοπίου εν τω μεταξύ έστησε την φωτογραφική του μηχανή.

– Σταθήτε! μας παρακαλεί ο  τούρκος δάσκαλος.

– Τι τρέχει;

– Να φύγω, κι’ ύστερα φωτογραφιέστε.

– Γιατί να φύγης;

– Δεν είνε κακό αυτό που κάμνετε. Χιλιάδες φωτογραφικές μηχανές πέρασαν απ’ εδώ μέσα. Φωτογραφήθηκαν στον τάφον αυτόν όλοι οι ευρωπαίοι περιηγηταί, μα η φωτογράφισίς σας, των Γιονάνηδων –να με συχωρέσετε– με πειράζει, με κάμνει να πονώ. Ω! Οσμάν, άνοιξε τα μάτια σου να δης!

Κι’ έσυρε τις γυναίκες του και χάθηκε μέσα στα σοκάκια της συνοικίας του Ρολογιού.

*Το ανωτέρω κείμενο προέρχεται από το βιβλίο του πολεμικού ανταποκριτή Κώστα Μισαηλίδη «Πολεμικά φύλλα από την Μικρασιατικήν Εκστρατεία», τυπ. Απ. Ι. Μουστόπουλου, Αθήναι, Μάιος 1923.

Καθημερινή συνήθεια πλέον για τον πολυχρονεμένο μας νεο-σουλτάνο οι εμπρηστικές δηλώσεις και οι προσβλητικές αναφορές για την Ελλάδα και τους Έλληνες.

Μαζί και η διαστρέβλωση της αλήθειας, η παραποίηση της ιστορικής πραγματικότητας.

Κατά τα φαινόμενα, ο αλαζόνας τούρκος πρόεδρος αγνοεί αυτό που είχε αναφέρει ο μέγας ιστορικός της Ελληνιστικής Περιόδου Πολύβιος στο έργο του Ιστορίαι [1.14.6]:

ώσπερ γαρ ζώου των όψεων αφαιρεθεισών αχρειούται το όλον, ούτως εξ ιστορίας αναιρεθείσης της αληθείας το καταλειπόμενον αυτής ανωφελές γίνεται διήγημα.

Δηλαδή: Γιατί, όπως ένα ζώο καταντάει άχρηστο αν χάσει τα μάτια του, παρόμοια και η ιστορία, αν της αφαιρέσουμε την αλήθεια, απομένει ανώφελη διήγηση (μετάφραση Ν. Δ. Τριανταφυλλόπουλος).