«Ο εμβολιασμός για τον HPV είναι ασφαλής και αποτελεσματικός»

Η 10η Σύνοδος της Ελληνικής HPV εταιρείας σε συνδυασμό με την 2η Διάσκεψη των 131 Φορέων Υποστήριξης της εφαρμογής της Στρατηγικής του Π.Ο.Υ. για την εξάλειψη του καρκίνου τραχήλου μήτρας και στην Ελλάδα διοργανώθηκε διαδικτυακά από την Ελληνική Εταιρεία Έρευνας και Αντιμετώπισης του Ιού των Θηλωμάτων (HPV) [Ελληνική HPV Εταιρεία] και έλαβε χώρα το Σάββατο 28 και την Κυριακή 29 Μαΐου 2022. Μιλήσαμε με την Καθηγήτρια Παιδιατρικής του ΕΚΠΑ και μέλος της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών, Ιωάννα Παυλοπούλου η οποία στην ομιλία της εστίασε στη θεματική: «Εμβολιασμός αγοριών και ανδρών».

1. Πώς αναμένεται να συμβάλλει η νέα απόφαση ένταξης & αποζημίωσης και των αγοριών στην πρόληψη του HPV στην Ελλάδα;

Η πρόληψη της λοίμωξης από τον ιό των ανθρώπινων θηλωμάτων HPV με το αντίστοιχο εμβόλιο, ανεξάρτητα από το φύλο, είναι εξαιρετικά σημαντική. Όπως γνωρίζουμε, ο ιός HPV μπορεί, εκτός από καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, του κόλπου και του αιδοίου, να προκαλέσει και καρκίνο του πέους και του πρωκτού, αλλά και καρκίνο του στοματοφάρυγγα και κονδυλώματα, καθώς και θηλωμάτωση του αναπνευστικού συστήματος σε άνδρες και γυναίκες. Μάλιστα, στις ανεπτυγμένες χώρες που διαθέτουν προγράμματα προσυμπτωματικού ελέγχου για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας και εφαρμόζουν και τον εμβολιασμό HPV στα κορίτσια, η συχνότητα του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας μειώνεται, ενώ ο καρκίνος του στοματοφάρυγγα παρουσιάζει σταθερή αύξηση τα τελευταία χρόνια και είναι ο πρώτος σε συχνότητα καρκίνος που σχετίζεται με τον ιό αυτόν στους άνδρες. Επιπλέον, για τον καρκίνο του στοματοφάρυγγα, του πέους και του πρωκτού, δεν υπάρχει προσυμπτωματικός έλεγχος, συνεπώς  οι άνδρες δεν έχουν τη δυνατότητα να μάθουν εάν και πότε μολύνθηκαν και εάν και πότε θα εκδηλώσουν καρκίνο.

Είναι κατανοητή λοιπόν η ανάγκη ατομικής και ισότιμης πρόληψης και στα δύο φύλα που, εκτός των άλλων, είναι και πρακτικότερη, καλύτερα αποδεκτή και συμβάλλει και στην συνολικότερη προστασία της κοινότητας, αφού δεν μεταθέτει την ευθύνη της πρόληψης αποκλειστικά στις γυναίκες, ενώ ωφελεί και ευάλωτες ομάδες, όπως τους άνδρες που κάνουν σεξ με άνδρες ή τους άνδρες εκείνους που μετακινούνται σε κοινότητες με χαμηλή ή χωρίς καθόλου εμβολιαστική κάλυψη των γυναικών.

Στη χώρα μας, υπάρχει ανάγκη συστηματικής ενημέρωσης των γονέων και των εφήβων για τα οφέλη του εμβολιασμού για τον HPV, προκειμένου να αυξηθεί η συμμόρφωση, η οποία είναι χαμηλότερη απ’ ότι για τα υπόλοιπα εμβόλια. Τον σημαντικότερο ρόλο για τη συμμόρφωση έχει, όπως έχει φανεί από διάφορες μελέτες, η ισχυρή σύσταση από τον προσωπικό γιατρό.

2. Σύμφωνα με το επικαιροποιημένο πρόγραμμα εμβολιασμού παιδιών και εφήβων, το εμβόλιο κατά του HPV στην Ελλάδα, συστήνεται σε κορίτσια και αγόρια από την ηλικία των 9 ετών. Ποιο είναι το όφελος όταν γίνεται σε μικρότερες ηλικίες;

Η σύσταση για εμβολιασμό μεταξύ 9-11 ετών βασίζεται σε επιστημονικά δεδομένα, σύμφωνα με τα οποία, στις μικρότερες ηλικίες, η αντισωματική απάντηση του οργανισμού μετά τον εμβολιασμό είναι μεγαλύτερη, ενώ και η προστασία διαρκεί πολλά χρόνια. Να σημειωθεί ότι, ο ψηλός τίτλος αντισωμάτων στους βλεννογόνους που πετυχαίνουμε με τον εμβολιασμό, είναι απαραίτητος για την πρόληψη της λοίμωξης από τον HPV. Επιπλέον, η αποτελεσματικότητα του εμβολίου είναι μεγαλύτερη όταν αυτό γίνει πριν από την πιθανή μόλυνση. Τέλος, ο εμβολιασμός σε μικρότερη ηλικία είναι πιθανόν να αυξήσει τη συμμόρφωση, αφού οι μεγαλύτεροι έφηβοι επισκέπτονται σπανιότερα τον γιατρό τους.

3. Η πανδημία δημιούργησε ένα κενό στην εμβολιαστική κάλυψη. Ποιες ενέργειες θα μπορούσε να κάνει η πολιτεία για να ανακάμψει και να αυξήσει περαιτέρω την εμβολιαστική κάλυψη ενάντια στον HPV;

Η πανδημία δυστυχώς διατάραξε, όπως ήταν αναμενόμενο, τα προγράμματα εμβολιασμού ρουτίνας παγκοσμίως. Το πρόβλημα ήταν μεγαλύτερο στους εμβολιασμούς των εφήβων, μοιάζει όμως να ανακάμπτει. Ένα άλλο ζήτημα είναι ότι υπήρξε σημαντική παραπληροφόρηση, κυρίως από το διαδίκτυο,  σχετικά με το εμβόλιο του κορονοϊού, που θα πρέπει να εξετάσουμε κατά πόσο έχει επηρεάσει και την εμπιστοσύνη απέναντι στα άλλα εμβόλια. Θα πρέπει να τονίσουμε ότι, ειδικά για το εμβόλιο HPV, κάθε καθυστέρηση μεταφράζεται σε αύξηση του αριθμού των καρκίνων μερικά χρόνια αργότερα. Η λειτουργία του ηλεκτρονικού μητρώου εμβολιασμών, που θα συμπληρώνει ο οικογενειακός γιατρός και που πρόσφατα τέθηκε σε εφαρμογή στη χώρα μας, θα βοηθήσει στη συλλογή πληροφοριών σχετικά με την εμβολιαστική κάλυψη των παιδιών μας ανά εμβόλιο και ηλικία και θα κατευθύνει στοχευμένες δράσεις προκειμένου να καλυφθούν τυχόν εμβολιαστικά κενά.

Εκτός από τη συστηματική ενημέρωση, είναι απαραίτητο η Πολιτεία να επενδύσει στην εκπαίδευση από το σχολείο σε θέματα δημόσιας υγείας γενικά και ειδικότερα στα οφέλη του εμβολιασμού και βέβαια στην αξιολόγηση της διαδικτυακής πληροφορίας.

4. Αν μπορούσατε να δώσετε ένα μήνυμα στους γονείς για τον εμβολιασμό των κοριτσιών και πλέον και των αγοριών τους κατά του HPV ποιο θα ήταν αυτό;

Ο εμβολιασμός για τον HPV είναι ασφαλής και αποτελεσματικός και ουσιαστικά είναι εμβολιασμός απέναντι στον καρκίνο, πώς μπορεί κανείς να τον αρνηθεί στο παιδί του;