Οι πτήσεις της ντροπής από Βρετανία προς Ρουάντα

Ο Μπόρις Τζόνσον και τα μέλη της κυβέρνησής του δηλώνουν αποφασισμένοι, παρά τις έντονες αντιδράσεις που έχουν προκληθεί, να εφαρμόσουν το Σχέδιο Ρουάντα.

Ενα σχέδιο που βασίζεται σε συμφωνία που έχει συναφθεί, βάσει της οποίας η αφρικανική χώρα θα «παραλάβει» χιλιάδες πρόσφυγες και μετανάστες που κατάφεραν να φτάσουν στο έδαφος του Ηνωμένου Βασιλείου, διασχίζοντας τη Μάγχη με κίνδυνο της ζωής τους – με αντάλλαγμα ένα ποσό της τάξης των 148 εκατ. δολαρίων.

Χθες, μάλιστα, μετά και την απόρριψη των σχετικών προσφυγών που κατέθεσαν στο ανώτατο δικαστήριο άμεσα ενδιαφερόμενοι και οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αναμενόταν να πραγματοποιηθεί η πρώτη προγραμματισμένη πτήση. Κι αυτό, παρά το γεγονός ότι οι νομικές διαδικασίες που κινήθηκαν κυριολεκτικά στο παρά πέντε από αρκετούς οι οποίοι είχαν συμπεριληφθεί στη λίστα μείωσαν τον αριθμό των (επί της ουσίας) απελαθέντων από 37 σε μόλις 7 – με την κυβέρνηση να έχει διαμηνύσει από νωρίς ότι ακόμη και ένας επιβαίνων να απέμενε, η διαδικασία θα προχωρούσε.

Ωστόσο, αργά το βράδυ, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων διέταξε τη μη απέλαση ενός από τους 7, καταφέρνοντας ένα σημαντικό πλήγμα στον Τζόνσον και θέτοντας εν αμφιβόλω την όλη επιχείρηση.

«Θα υπάρξουν άνθρωποι σε αυτή την πτήση και εάν δεν υπάρξουν σε αυτή, θα βρεθούν στην επόμενη», δήλωνε νωρίτερα η βρετανίδα υπουργός Εξωτερικών, η οποία πρόσθεσε ότι «το πραγματικά σημαντικό είναι να κατοχυρώσουμε τη διαδικασία επί της αρχής». Σημειώνεται ότι η Λιζ Τρας συγκαταλέγεται στους πιο φανατικούς υπέρμαχους του συγκεκριμένου σχεδίου, το οποίο έχει πρακτικά στόχο να διαμηνύσει σε όσους έχουν σκοπό να φτάσουν στη χώρα χωρίς επίσημα έγγραφα ότι είναι ανεπιθύμητοι και, αργά ή γρήγορα, θα φύγουν από αυτήν.

«Δεν πρόκειται, με κανένα τρόπο, να παρεμποδιστούμε ή να αποθαρρυνθούμε από την κριτική που ασκείται εις βάρος αυτής της πολιτικής (…) Θα την εφαρμόσουμε και θα επιτύχουμε», ξεκαθάρισε και ο Τζόνσον.

Παράλληλα, υπεραμύνθηκε της «λογικής εταιρικής σχέσης με τη Ρουάντα», ενώ άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο ορισμένων αναπροσαρμογών στο νομικό πλαίσιο και τη θέση της χώρας του σε διεθνείς θεσμούς – ανάμεσά τους έκανε λόγο, εμμέσως πλην σαφώς, ακόμη και για την αποχώρηση από την Ευρωπαϊκή Συνθήκη για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (ECHR).

Κατηγορώ από ΟΗΕ και Εκκλησία

Η Βρετανία «εξάγει τις ευθύνες της σε άλλες χώρες», κατήγγειλε ο ύπατος αρμοστής των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες Φίλιπο Γκράντι, καταγγέλλοντας ως «απολύτως λανθασμένο» το σχέδιο που τέθηκε σε εφαρμογή από την κυβέρνησή της.

Ο ίδιος επέμεινε ότι ο ΟΗΕ πρόσφερε «πολλές πολλές προτάσεις» αντί της μεταφοράς ανθρώπων στη χώρα της Ανατολικής Αφρικής, θεωρώντας ότι αυτό είναι κάτι που «παραβιάζει τα θεμελιώδη δικαιώματα των προσφύγων». Με τον τρόπο αυτό απάντησε και στην Τρας, η οποία είχε ζητήσει από όσους διαφωνούν με το σχέδιο της κυβέρνησής της να καταθέσουν ένα εναλλακτικό.

Από την πλευρά τους, οι αρχιεπίσκοποι του Καντέρμπερι και του Γιορκ, μαζί με άλλους 24 επισκόπους που είναι μέλη της Βουλής των Λόρδων, κατήγγειλαν με επιστολή τους που δημοσιεύτηκε στους «Times» το κυβερνητικό σχέδιο, σημειώνοντας ότι θα «έπρεπε να αποτελεί ντροπή για όλους μας ως έθνος». Πληροφορίες αναφέρουν, μάλιστα, ότι την αντίθεσή του έχει εκφράσει σε ιδιωτικές συζητήσεις και ο πρίγκιπας – διάδοχος Κάρολος, ο οποίος εξέφρασε τον αποτροπιασμό του.

Πάντως, πολλοί πρόσφυγες που βρίσκονται ήδη στη Ρουάντα, έχοντας μεταφερθεί εκεί από τη Λιβύη βάσει προηγούμενης συμφωνίας, τονίζουν μιλώντας στο Reuters ότι αν και οι συνθήκες στη χώρα είναι καλύτερες σε σύγκριση με τα στρατόπεδα συγκέντρωσης στα οποία βρίσκονταν νωρίτερα, ο στόχος τους παραμένει ίδιος: να φτάσουν σε κάποια χώρα της Ευρώπης ή της Δύσης, κάτι που αργά ή γρήγορα θα ξαναπροσπαθήσουν.

Υπενθυμίζεται, άλλωστε, ότι κάτι ανάλογο είχε διαπιστωθεί και στην περίπτωση του Ισραήλ, που είχε υπογράψει αντίστοιχη συμφωνία με τη Ρουάντα και την Ουγκάντα το 2014, προκειμένου να μεταφέρει εκεί αιτούντες άσυλο από το Σουδάν και την Ερυθραία οι οποίοι είχαν καταφέρει να φτάσουν στο έδαφός του. Οπως δείχνουν τα σχετικά στοιχεία της International Refugee Rights Initiative, ήδη από το 2015 οι περισσότεροι εξ αυτών είχαν αναχωρήσει εκ νέου με κατεύθυνση προς Βορρά και στόχο να περάσουν τη Μεσόγειο.