Αλεξάντερ Γκόβορ: Ο Ρώσος δισεκατομμυριούχος με τη… μεγάλη όρεξη
Υπό «θολές» συνθήκες, ο επιχειρηματίας από τη Σιβηρία εξαγόρασε τα McDonald’s στη Ρωσία, σε ένα επιχειρηματικό εγχείρημα-τεστ για την εθνική οικονομία με φόντο τις δυτικές κυρώσεις. Ο ίδιος έχει βάλει πολλά «δάχτυλα στο μέλι»
Η ρωσική νέα αλυσίδα ταχυφαγείων Vkusno i Tochka -που στα ελληνικά μεταφράζεται σε «Νόστιμο και τελεία»- συμπληρώνει αισίως σχεδόν μια εβδομάδα λειτουργίας.
«Διάδοχος» των McDonald’s, άνοιξε τα πρώτα 15 υποκαταστήματά της στη Μόσχα την περασμένη Κυριακή.
Σύμφωνα με τον ιδιοκτήτη της, Αλεξάντερ Γκόβορ, εντός διμήνου θα ξαναλειτουργήσουν και τα 850 υποκαταστήματα που πρόσφατα αγόρασε από τον αμερικανικό κολοσσό, ο οποίος κατέβασε «ρολά» στη ρωσική αγορά λίγο μετά την εισβολή στην Ουκρανία.
Στα επόμενα σχέδιά του, ανέφερε, είναι να επεκτείνει την νέα αλυσίδα του στα 1.000 υποκαταστήματα το συντομότερο δυνατό.
Πρόκειται για ένα τεράστιο άνοιγμα για τον Ρώσο δισεκατομμυριούχο, μέχρι πρότινος ιδιοκτήτη -μεταξύ άλλων- 25 franchise της McDonald’s στη Σιβηρία.
Το τίμημα που κατέβαλε για τη συμφωνία που έκλεισε με τον αμερικανικό κολοσσό λίγο μετά τα μέσα Μαΐου παραμένει επτασφράγιστο μυστικό. Σιβυλλικά, ο Γκόβορ αρκέστηκε να αναφέρει ότι ήταν «πολύ χαμηλότερο από την τιμή της αγοράς»…
McDonald’s permanently pulled its businesses out of Russia in May, citing the country’s invasion of Ukraine. On Sunday, hundreds of people flocked to a former flagship McDonald’s location in Moscow, which reopened under a new name, Vkusno i Tochka (meaning ‘Tasty & That’s It’). pic.twitter.com/P42R9lItXX
— NowThis (@nowthisnews) June 14, 2022
Μέχρι να γίνουν πάντως τα εγκαίνια ήταν αυτός που πλήρωνε τις οφειλές σε προμηθευτές, λογαριασμούς κοινής ωφέλειας και του συνολικά 62.000 υπαλλήλους των McDonald’s.
Για τους τελευταίους, δε, έχει αναλάβει τη δέσμευση να τους κρατήσει όλους για τουλάχιστον δύο χρόνια και με τους ίδιους με πριν όρους εργασίας.
Τώρα η Vkusno i Tochka αναζητά νέους προμηθευτές αναψυκτικών καθώς τα αποθέματα της Coca Cola εξαντλούνται, δεδομένου ότι η εταιρεία να έχει αναστείλει τις πωλήσεις στη Ρωσία.
Όμως το στοίχημα για τον Γκόβορ είναι πολύ υψηλότερο από αυτό ενός νέου επιχειρηματικού εγχειρήματος υπό τις υφιστάμενες δύσκολες συνθήκες.
Η πορεία της νέας αλυσίδας του αποτελεί κατά μία έννοια ένα τεστ για την ανθεκτικότητα της ρωσικής οικονομίας υπό τις δυτικές κυρώσεις και «καθρέφτη» των περιθωρίων της να γίνει πιο αυτάρκης.
Όχι τυχαία τα εγκαίνια των πρώτων 15 υποκαταστημάτων της Vkusno i Tochka στη Μόσχα -συμπεριλαμβανομένου του εμβληματικού εστιατορίου στην πλατεία Πούσκιν, όπου άνοιξε το 1990 το πρώτο McDonald’s επί ΕΣΣΔ- έγινε την Ημέρα της Ρωσίας, μια γιορτή για την εθνική υπερηφάνεια.
In Russia, McDonald’s iconic golden arches have gone. In their place, a rebranded fast food restaurant called ‘Vkusno & Tochka’ has opened, which translates as ‘Delicious, Full Stop.’ pic.twitter.com/5YfbbruRpM
— Al Jazeera English (@AJEnglish) June 12, 2022
«Το όνομα αλλάζει, η αγάπη μένει»;
Χωρίς το ερωτηματικό, αυτό είναι το νέο σλόγκαν της νέας ρωσικής αλυσίδας fast food, από το μενού της οποίας απουσιάζουν βασικά στοιχεία του διάσημου προκατόχου της και τα εγκαίνιά της φαίνεται ότι έγιναν βιαστικά για να προλάβει το ραντεβού με την ιστορική ημέρα.
Αναγκαστικά διαφορετικό, το λογότυπο της Vkusno i Tochka αποκαλύφθηκε λίγο πριν ανοίξουν τα πρώτα καταστήματα και υπάρχει πια πλήθος αναφορών ότι ουσιαστικά είναι πανομοιότυπο με αυτό μιας πορτογαλικής εταιρείας ζωοτροφών.
The logo of «Vkusno & tochka» («Tasty and on point»), which now operates in #Russia instead of #McDonalds, was stolen from #Matosmix, a #Portuguese company that produces animal feed. pic.twitter.com/5ZPGF3qEhe
— NEXTA (@nexta_tv) June 13, 2022
Τόση ήταν η βασύνη, δε, που η νέα εταιρεία δεν πρόλαβε να τυπώσει συσκευασίες με το εμπορικό σήμα της, με αποτέλεσμα να χρησιμοποιηθούν λευκές.
Στις δε μικρές με κέτσαπ ή άλλες σάλτσες είχε απλά σβηστεί πρόχειρα το παλιό λογότυπο των McDonald’s με μαύρο μαρκαδόρο.
🤡 The letter «M» on sauces in the new #Moscow «McDonald’s» is covered with a black marker. In this form, sauces are now served to visitors of «Tasty and Point». pic.twitter.com/HMrc4HBzxe
— NEXTA (@nexta_tv) June 12, 2022
Ο Αλεξάντερ Γκόβορ λέει ότι φέτος θα επενδύσει 7 δισεκατομμύρια ρούβλια (περίπου 115 εκατομμύρια ευρώ) στο νέο του απόκτημα, τη Vkusno i Tochka.
Σύμφωνα πάντως με τη ρωσική υπηρεσία του BBC, φημολογείται ότι την αγορά των καταστημάτων της McDonald’s στήριξε η τράπεζα Sovcombank -που υπόκειται σε δυτικές κυρώσεις- καθώς Ρώσος μεγιστάνας εικάζεται ότι δεν είχε επαρκή κεφάλαια για να εξασφαλίσει τη συμφωνία.
Το επιχειρηματικό ενδιαφέρον του πάντως δεν περιορίζεται στο γρήγορο φαγητό.
Ούτως ο ίδιος άγνωστος στο Κρεμλίνο.
📌 Rusya’nın Ukrayna’ya saldırması sebebiyle ülkeden ayrılan şirketlerden biri olan McDonald’s’ın Rusya şubelerinin tamamını Rus iş insanı Alexander Govor aldı. Govor, şubeleri yeni bir isim ve logo ile işletecek. pic.twitter.com/Dv8cKjov4N
— Frank William (@frank_william1) June 13, 2022
Ένας γνωστός από τα… παλιά
Στα 62 χρόνια του, ο κύριος «Νόστιμο και τελεία» φαίνεται να έχει φάει από πολλές «πίτες».
Άρχισε να χτίζει τον πλούτο του όπως όλοι οι Ρώσοι ολιγάρχες κατά τη δεκαετία του ‘90, όταν υπό την προεδρία του Μπόρις Γιέλτσιν η μετασοβιετική Ρωσία έβγαζε κατά το δοκούν στο «σφυρί» τα «ασημικά» της.
Ο Αλεξάντερ Γκόβορ άρχισε από την τομέα της ενέργειας.
Έγινε συνιδιοκτήτης της εταιρείας εξόρυξης άνθρακα Yuzhkuzbassugol με έδρα τη γενέτειρά του, το Νοβοκουζνέτσκ, μια βιομηχανική πόλη στη νοτιοδυτική Σιβηρία.
Συνέταιρός του ήταν η εταιρεία εξόρυξης και εμπορίας μεταλλευμάτων Evraz, ιδιοκτησίας του Ρομάν Αμπράμοβιτς.
Το 2007 η λειτουργία της Yuzhkuzbassugol ανεστάλη από τις εποπτικές αρχές, έπειτα από ένα φρικτό δυστύχημα στις εγκαταστάσεις της που άφησε νεκρούς 100 ανθρακωρύχους.
Όμως αυτό δεν πτόησε τον Ρώσο επιχειρηματία.
Η Εvraz εξαγόρασε το μερίδιο του Γκόβορ και ο ίδιος έστρεψε την προσοχή του στον «μαύρο χρυσό».
Από το 2010 διαθέτει ένα franchise πρατηρίων του ομίλου Lukoil.
Το 2013 αγόρασε το διυλιστήριο Yaisky, του οποίου σήμερα είναι συνιδιοκτήτης, μέσω του μεριδίου που κατέχει η εταιρεία Neftekhim-Servis.
Κατέχει και αυτή κατά το ήμισυ. Στον ιστότοπό της, αναφέρεται ως «επενδύτρια κατασκευών».
Συμμετέχει στο διοικητικό συμβούλιο της Inrusinvest, ιδιοκτήτριας ενός ιατρικού κέντρου και ενός ξενοδοχείο Park Inn στο Νοβοκουζνέτσκ.
Σε εταιρικά δελτία Τύπου αναφέρεται παράλληλα ως «προστάτης των τεχνών και ενθουσιώδης συλλέκτης», κυρίως vintage αυτοκινήτων.
Σαράντα από αυτά φέρεται ότι τα δώρισε σε μουσείο της γενέτειράς του.
Πέρυσι μάλιστα συμμετείχε σε αγώνα αυτοκινήτων που διοργάνωσε το μουσείο και ήρθε δεύτερος, σύμφωνα με δελτίο τύπου της NefteKhimService.
Μετά την εξαγορά των καταστημάτων της McDonald’s στη Ρωσία, ο Αλενάντερ Γκόβορ δηλώνει «πολύ περήφανος».
Θα την επεκτείνει, λέει, σε όλη τη Ρωσία.
Σε πρώτη φάση, σχεδιάζει κάθε εβδομάδα να ανοίγει ξανά 50 έως 100 υποκαταστήματα, μέχρι να λειτουργήσουν και τα 850 που έχει αγοράσει.
Στα σχέδιά του είναι να προσθέσει τουλάχιστον άλλα 150 εστιατόρια στην αλυσίδα του το πολύ μέσα στην επόμενη διετία.
Όπως ωστόσο κάνουν και άλλες εταιρείες που αποχωρούν από τη ρωσική αγορά λόγω της εισβολής στην Ουκρανία και των δυτικών κυρώσεων, έτσι και ο αμερικανικός κολοσσός έχει διατηρήσει το δικαίωμα να αγοράσει ξανά τα εστιατόριά του.
Το προβλεπόμενο διάστημα στη συμφωνία είναι η 15ετία.
«Ας μην τελειώνουμε λέγοντας “αντίο”», είχε γράψει σε επιστολή προς τους υπαλλήλους της McDonald’s στη Ρωσία ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας, Κρις Κεμπσίνσκι. «Ας πούμε όπως λένε στα ρωσικά: Μέχρι να ξανασυναντηθούμε».
Όμως ο Γκόβορ δηλώνει σίγουρος.
«Μου ξεκαθάρισαν», λέει, «ότι δεν θα την ξαναγοράσουν».
Εντός, εκτός και… επί τα αυτά
«Ξέρετε, κάποιες φορές κοιτάς εκείνους που έχουν φύγει και σκέφτεσαι… ίσως Δόξα σοι ο Θεός;», είχε σχολιάσει προ ημέρων για την έξοδο ξένων επιχειρήσεων από τη χώρα του ο Ρώσος πρόεδρος Πούτιν.
«Θα πάρουμε τις θέσεις τους. Οι επιχειρήσεις μας, η παραγωγή μας ήδη έχουν αυξηθεί», ανέφερε μιλώντας μέσω βιντεοκλήσης στην Ευρασιατική Οικονομική Ένωση: την οικονομική ένωση πρώην σοβιετικών δημοκρατιών.
Η σχετική λίστα που ενημερώνει διαρκώς ομάδα της Σχολής Διοίκησης Επιχειρήσεων του Πανεπιστημίου Γέιλ δείχνει ότι περίπου 1.000 ξένες εταιρείες έχουν περιορίσει τις δραστηριότητες ή και τις επενδύσεις τους στη Ρωσία έπειτα από σχεδόν τέσσερις μήνες πολέμου στην Ουκρανία.
Οι περισσότερες ωστόσο δεν έχουν αναστείλει τη λειτουργία τους, ούτε έχουν αποχωρήσει οριστικά.
Πολλές άλλες συνεχίζουν κανονικά την επιχειρηματική δραστηριότητα, απτόητες από τις δυτικές κυρώσεις.
«Περίπου το 85% των εταιρειών μας έχουν αποφασίσει να μείνουν στη Ρωσία. Μόνο το 11% έχει φύγει από τη χώρα και ένα άλλο 4% συνεχίζει να το σκέφτεται», δήλωσε την Πέμπτη ο πρόεδρος του Αμερικανικού Εμπορικού Επιμελητηρίου στη Ρωσία, Ρόμπερτ Ετζί.
Τα ΜΜΕ καλύπτουν το θέμα «ως μια καταστροφή που δεν συμβαίνει στην πραγματικότητα», σχολίασε. «Συνεργαζόμαστε στενά με όλα τα ρωσικά συνδικάτα και ενώσεις. Πιστεύω ότι ο διάλογος θα παραμείνει».
Όλα αυτά, δε, τα είπε στο πάνελ με θέμα «Δυτικοί επενδυτές στη Ρωσία: Νέα πραγματικότητα», στο πλαίσιο του 25ου Διεθνούς Οικονομικού Φόρουμ της Αγίας Πετρούπολης (15-18 Ιουνίου), στο οποίο το Στέιτ Ντιπάρτμεντ είχε ανακοινώσει μόλις προ εβδομάδας ότι οι ΗΠΑ «δεν θα παραστούν με καμία ιδιότητα», προτρέποντας άλλα κράτη και επιχειρήσεις να στηρίξουν το μποϊκοτάζ.
Στο ίδιο πάνελ μαζί με τον Ρόμπερτ Ετζί ήταν πάντως ο πρόεδρος του Γαλλο-Ρωσικού Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Εμανουέλ Γκιντ και ο πρόεδρος του Ιταλο-Ρωσικού Εμπορικού Επιμελητηρίου Βιντσέντζο Τράνι.
«Γιατί να παραδώσω μια επιχείρηση τζίρου δισεκατομμυρίων στη Ρωσία ως δώρο;», διερωτήθη ο Τράνι, συζητώντας για τα σχέδια της τράπεζας UniCredit να πουλήσει τη ρωσική θυγατρική της. «Είναι σίγουρα προς το συμφέρον της Ιταλίας;».
Αυτά ανήμερα της υψηλού συμβολισμού και μέτριου αποτελέσματος επίσκεψης των ηγετών Γαλλίας, Γερμανίας και Ιταλίας στο Κίεβο.
Την πρώτη τους από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία κι ενώ οι επιπτώσεις του πολέμου και των κυρώσεων προκαλούν πια κραδασμούς και στις ίδιες τις οικονομίες της Δύσης.
.
..
Russian leader #Vladimir_Putin and Kazakh President Kassym-Jomart Tokayev will speak at “#St_Petersburg International Economic Forum”
This year, more than 40 countries are sending their official delegations to SPIEF. ..
.
.
#Russia
.
https://t.co/wAXwPwITtH pic.twitter.com/vDw4Ws83ag— Milky Way (@MilkyWa34808762) June 14, 2022
Αν και το φετινό Διεθνές Οικονομικού Φόρουμ της Αγίας Πετρούπολης κάθε άλλο παρά θυμίζει… «ρωσικό Νταβός» λόγω των ηχηρών δυτικών απουσιών και της περιορισμένης εκπροσώπησης έτερων σημαντικών χωρών, δυτικά στελέχη εταιρειών που παρευρέθηκαν -γράφουν οι Financial Times- είπαν ότι ανησυχούν πως οι κυρώσεις πλήττουν τη Δύση περισσότερο από την ίδια τη Ρωσία.
Ενθαρρύνουν, λένε, άλλες χώρες να συναλλάσσονται με τη Μόσχα με βελτιωμένους όρους, την ώρα που οι ΗΠΑ και η Ευρώπη παλεύουν με τον αυξανόμενο πληθωρισμό, καθώς οι τιμές της ενέργειας εκτινάχθηκαν στα ύψη λόγω του πολέμου.
«Αν χάνετε μια εξαγωγική αγορά και πρόκειται να πληρώσετε 30% περισσότερο για ενέργεια, που είναι το μισό του κόστους παραγωγής του προϊόντος σας, ξέρετε, την έχετε βάψει», είπε ένας από αυτούς.
«Ο Κινέζος ανταγωνιστής λαμβάνει έκπτωση 40% στην ενέργεια. Κι αυτό», υπογράμμισε, «είναι μια αλλαγή στους όρους του εμπορίου».