Στην αντεπίθεση προσπαθεί να περάσει ο Ερντογάν στη Σύνοδο του ΝΑΤΟ

Σε ένα δύσκολο στοίχημα εξελίσσεται η Σύνοδος Κορυφής του ΝΑΤΟ στο τέλος Ιουνίου, με τον τούρκο πρόεδρο, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να ανοίγει όλη την ατζέντα των διεκδικήσεων του.

Στο στόχαστρο του η Αθήνα, αλλά και το Ελσίνκι και η Στοκχόλμη, με τα μηνύματα του τούρκου προέδρου να στρέφονται κυρίως στο εσωτερικό του, αλλά και στην Ουάσιγκτον.

Ο τούρκος πρόεδρος εμφανίζεται έτοιμος να προχωρήσει στην «αντεπίθεση» και σύμφωνα με την τουρκική εφημερίδα Σαμπάχ να κάνει «απόβαση με ντοκουμέντα» στην Σύνοδο Κορυφής.

Τα ντοκουμέντα που υποστηρίζει η τουρκική εφημερίδα ότι θα καταθέσει ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αφορούν τόσο τις αιτιάσεις της Άγκυρας περί αποστρατικοποίησης των νησιών του Αιγαίου και «αποδείξεις» ότι η Αθήνα παραβιάζει τις Συνθήκες της Λωζάνης και των Παρισίων, όσο και σε σχέση με την τρομοκρατία ενάντια στην υποψηφιότητα της Σουηδίας και της Φινλανδίας.

Ο τούρκος πρόεδρος φαίνεται να προσπαθεί να αντιγράψει τις κινήσεις της ελληνικής πλευράς και να απαντήσει στην Αθήνα με τον ίδιο τρόπο μέσω μίας υποτιθέμενης διεθνοποίησης των «προκλήσεων της Ελλάδας» όπως υποστηρίζει η Άγκυρα.

Σε αυτές – σύμφωνα με την Τουρκία – συμπεριλαμβάνονται και οι επισκέψεις ανώτερων και ανώτατων αξιωματούχων της Ελλάδας σε ακριτικά νησιά. Η Άγκυρα άλλωστε έχει αντιδράσει ιδιαίτερα στις επισκέψεις τόσο του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη και της Προέδρου της Δημοκρατίας, Κατερίνας Σακελλαροπούλου στα νησιά του Αιγαίου, ενώ οι συχνές πτήσεις το υφυπουργού Εθνικής Άμυνας, Νίκου Χαρδαλιά, στο Αιγαίο έχουν επίσης μπει στο στόχαστρο της Τουρκίας.

Ειδικά εάν ο Ερντογάν έχει την αίσθηση ότι θα πιεστεί σε σχέση με το ζήτημα Φινλανδίας και Σουηδίας εκτιμάται ότι θα αρχίσει να χτίζει όλο και περισσότερο στο αφήγημα του εναντίον της Ελλάδας, δεδομένης και της εκλογικής αναμέτρησης που έχει μπροστά του το 2023.

Η Άγκυρα επιχειρεί να στείλει μήνυμα και στην Ουάσιγκτον μέσω της Αθήνας, απαιτώντας – όπως είχε πει ξεκάθαρα ο τούρκος ΥΠΕΞ, Μεβλούτ Τσαβούσογλου μετά τη συνάντηση του με τον Άντονι Μπλίνκεν – να «αποκατασταθούν» οι ισορροπίες στις σχέσεις Ελλάδας – Κύπρου – ΗΠΑ και Τουρκίας.

Οι αμερικανικές βάσεις – κυρίως – σε Σούδα και Αλεξανδρούπολη έχουν ενοχλήσει την Τουρκία, με τον Ερντογάν να κάνει συχνές αναφορές στο ζήτημα κατά τις ρητορικές του επιθέσεις στην Ελλάδα.

Το δίλημμα για την Άγκυρα φαίνεται να είναι πώς θα προχωρήσει μέχρι τη Σύνοδο του ΝΑΤΟ και στη ρητορική της όσον αφορά την Ελλάδα και το αν θα κλιμακώσει την ένταση ή αν θα επιλέξει να χαμηλώσει τους τόνους.

Επί του παρόντος πάντως, ο τούρκος πρόεδρος δείχνει να επιμένει στην κλιμάκωση, ενώ υπουργοί που ακολουθούν πιστά τη γραμμή του, όπως ο Χουλουσί Ακάρ, τη μία μέρα επιτίθενται σε Έλληνες βουλευτές και την επόμενη εμφανίζονται έτοιμοι για διάλογο.

Παρά τη διγλωσσία, καλά πληροφορημένες πηγές υποστηρίζουν ότι η τουρκική πλευρά εξακολουθεί να περιμένει την ευκαιρία για ένα «ατύχημα» που θα μπορούσε να δείξει ως υπαίτια την Αθήνα.

Ένα ατύχημα που θα μπορούσε να συμβεί στη θάλασσα, με εμπλοκή των δυνάμεων του λιμενικού και να αφορά μεταναστευτικές ροές, όπου η πίεση αυξάνεται κατακόρυφα, ή κάποιο επεισόδιο με ψαράδες που θα μπορούσε να πυροδοτήσει έκρηξη.

Τουρκικό ερευνητικό ή γεωτρύπανο θα μπορούσε όπως σημειώνουν πληροφορίες να κάνει την εμφάνιση του σε περιοχές ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων, εάν η Αθήνα έκανε ακόμα και την παραμικρή κίνηση που θα σχετιζόταν με έρευνες στην περιοχή γύρω από την Κρήτη.

Αν και η παρούσα περίοδος δεν προσφέρεται για «ρωγμές» και απειλές εντός ΝΑΤΟ με τον τούρκο πρόεδρο να καλείται να μετρήσει καλά τις κινήσεις του σε ένα γεωπολιτικό περιβάλλον που αλλάζει.

Με τις δημοσκοπήσεις να επιβεβαιώνουν ότι η οικονομική κρίση απειλεί να «καταπιεί» τον τούρκο πρόεδρο, ο Ερντογάν αναμένεται να αναζητήσει πιο έντονα την κίνηση ματ που θα τον προσπαθήσει να τον κάνει ξανά κυρίαρχο.

Η ρητορική περί αποστρατικοποίησης των νησιών και αμφισβήτησης της κυριαρχίας τους μέσα από το αφήγημα της Τουρκίας λόγω της δήθεν παραβίασης των Συνθηκών της Λωζάνης και των Παρισίων από την Ελλάδα εντάσσεται στην προσπάθεια του Ερντογάν να αποκαταστήσει την εικόνα του «μεγαλείου» που θέλει να πετύχει κοιτάζοντας προς την Οθωμανική Αυτοκρατορία.

Μία αίσθηση προοπτικής ότι μπορεί η χώρα να «μεγαλώσει» κυρίως προς την Κύπρο, είναι στα σενάρια που εξετάζει η ελληνική διπλωματία.

Η Αθήνα έχει ξεκινήσει από την αρχή την προσπάθεια της διεθνοποίησης των τουρκικών προκλήσεων, μέσα από την ενημέρωση εταίρων και συμμάχων, ενώ οι κινήσεις αυτές θα κλιμακωθούν και το επόμενο διάστημα, με τον ΥΠΕΞ, Νίκο Δένδια να ενημερώνει τη Δευτέρα και το Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων που θα συνεδριάσει στο Λουξεμβούργο.