Ο σκηνοθέτης Ούλριχ Ράσε μιλά για τον «Αγαμέμνονα» που κάνει παγκόσμια πρεμιέρα στην Επίδαυρο
Πριν την πρώτη παρουσίαση δουλειάς του στο ελληνικό κοινό, ο σκηνοθέτης Ούλριχ Ράσε (Ulrich Rasche) βρέθηκε σήμερα στο Ινστιτούτο Γκαίτε Αθηνών και μίλησε για την παράσταση του, που θα κάνει πρεμιέρα στις 22 και 23 Ιουλίου.
Γεννημένος το 1969 στο Μπόχουμ της Γερμανίας και με σπουδές στην ιστορία της τέχνης και στη συγκριτική λογοτεχνία, ο Ούλριχ Ράσε είναι από τους πιο πρωτοπόρους σκηνοθέτες της γενιάς του.
Το 2013 τιμήθηκε με το Βραβείο Τέχνης της Ακαδημίας Τεχνών του Βερολίνου, ενώ –εκτός από τις αρχαίες τραγωδίες– στο ρεπερτόριό του περιλαμβάνονται και άλλα σημαντικά έργα, όπως η Σαλώμη του Όσκαρ Ουάιλντ (2009), η Αποκάλυψη του Ιωάννη (2013), ο Θάνατος του Ντάντον (2015) και ο Βόιτσεκ (2017) του Γκέοργκ Μπύχνερ και το τελευταίο έργο της Σάρα Κέιν «4. 48 Ψύχωση» (2020) – όλα ανεβασμένα σε μεγάλα θέατρα κυρίως της Γερμανίας και της Αυστρίας, αλλά και στην υπόλοιπη Ευρώπη.
Ο ξένος τύπος για τον Ούλριχ Ράσε
«Ο κόσμος που συγκεντρώνεται στις παραστάσεις του Ούλριχ Ράσε θυμίζει λαϊκό προσκύνημα σε μεγάλο techno club», γράφτηκε στον ξένο τύπο, με αφορμή τον Οιδίποδα που παρουσίασε στο Deutsches Theater Berlin τον περασμένο Αύγουστο, σημειώνοντας στη συνέχεια ότι το «μηχανικό θέατρό» (machine theatre) του Γερμανού σκηνοθέτη επιτρέπει στο κοινό:
«να περιέλθει σε κατάσταση έκστασης και να φτάσει σε βαθύτερα στρώματα συνείδησης, εκεί που συνήθως αδυνατεί να φτάσει σε μια κατακερματισμένη καθημερινότητα, όπως αυτή που ζόύμε».
Λίγα λόγια για το έργο:
Ο Αγαμέμνονας του Αισχύλου είναι το πρώτο έργο της «Ορέστειας» (458 π.Χ.), της μοναδικής σωζόμενης αρχαίας τριλογίας, όπου περιγράφεται η επάνοδος του βασιλιά στην πατρίδα του, η υποδοχή και ο φόνος του, καθώς και ο φόνος της Κασσάνδρας την οποία είχε φέρει μαζί του ως «λεία του πολέμου» από την Τροία.
Το έργο ολοκληρώνεται με την ικανοποίηση της Κλυταιμνήστρας για το γεγονός ότι σκότωσε εκείνον που είχε θυσιάσει την κόρη της Ιφιγένεια.
Ο Χορός όμως αφήνει να εννοηθεί ότι τίποτα δεν μένει ατιμώρητο, δίνοντας τη «σκυτάλη» στον Ορέστη για να αποκαταστήσει την δικαιοσύνη.
Ένας αιώνιος κύκλος εκδίκησης και ανταπόδοσης.
Κάθε σταγόνα αίματος που χύνεται πρέπει να εξιλεώνεται με νέο αίμα.
Ο καθένας πιστεύει ότι το δίκιο και η θέληση των θεών είναι με το μέρος του και διαπράττει νέα λάθη.
Κάπως έτσι, ο Αγαμέμνονας επιστρέφει στην πατρίδα του, μετά από δέκα χρόνια πολέμου κατά της Τροίας, ως θριαμβευτής ήρωας.
Εδώ όμως τον περιμένει το μίσος της γυναίκας του Κλυταιμνήστρας και η επιθυμία της για εκδίκηση.
Στον Αισχύλο η σύγκρουση μεταξύ Αγαμέμνονα και Κλυταιμνήστρας είναι κάτι πολύ περισσότερο από μια διαμάχη μεταξύ συζύγων· είναι μια σύγκρουση για την εξουσία· μια μάχη της μητριαρχίας απέναντι στην πατριαρχία.
Τι μας είπε ο σκηνοθέτης για την παράσταση που κάνει παγκόσμια πρεμιέρα στο θέατρο της Αρχαίας Επιδαύρου:
«Ευχαριστώ πολύ το Φεστιβάλ Αθηνών – Επιδαύρου για την πρόσκληση. Είμαι πολύ χαρούμενος που βρίσκομαι στην Ελλάδα.
Είχα ταξιδέψει στην Επίδαυρο, στην Αθήνα, στο Μουσείο της Ακρόπολης και είναι πόλυ όμορφο να συναντάς τις απαρχές της τέχνης του Αρχαίου Θεάτρου.
Η δική μου πρώτη επαφή με το αρχαίο θέατρο ήταν η αγάπη μου για το χοροθέατρο.
Η κίνηση, οι χορευτές και η αρχική μου πρόθεση και διάθεση είναι να γίνω εγώ χορευτής.
Δημιουργώ θέατρο κίνησης, όπου οι ηθοποιοί πρέπει να κάνουν συγκεκριμένες κινήσεις για να εκφραστούν.
Να εξωθούνται προς μια βαθιά υπαρξιακή όσο και «μανιακή» ερμηνεία, που συνδυάζει κείμενο, κίνηση και ρυθμό.
Θέλω να νιώσουν την έκσταση του χώρου. Στόχος μου είναι πως μπορούν οι ηθοποιοί μου να γίνουν χορευτές στη σκηνή.
Προσπάθησα να τους εκπαιδεύσω ακριβώς με αυτό το σκεπτικό.»
Μιλήστε μας για την επιλογή σας να ανεβάσετε Αγαμέμνονα
«Ο Αγαμέμνονας είναι το πρώτο μέρος της τριλογίας της Ορέστειας, την οποία θα πρέπει και να ολοκληρώσουμε.
Όταν βιώσαμε τον πόλεμο στην Ουκρανία, είδα τον Αγαμέμνονα υπό ένα διαφορετικό πρίσμα.
Τι σημαίνει ο πόλεμος για αυτούς που μένουν πίσω; Τις γυναίκες; τις μητέρες;
Αυτές που δεν γνωρίζουν αν θα γυρίσουν πίσω οι άνδρες τους, τα παιδιά τους…
Ο Αγαμέμνονας της παράστασης είναι ένας άνδρας που έχει καταρρεύσει από τις πράξεις του.
Δεν είναι ο ήρωας αλλά ένας καταρρακωμένος άνθρωπος που βιώνει το δράμα του.
Πριν από χιλιάδες χρόνια, ο Τάνταλος εξαπάτησε τους θεούς, ετοιμάζοντας ένα αποτρόπαιο γεύμα, με αποτέλεσμα να καταραστούν την οικογένειά του.
Σε κάθε γενιά που ακολούθησε, οι απόγονοι του Τάνταλου δολοφονούνταν από τα ίδια τα μέλη της οικογένειάς τους.
Με εκδίκηση και μίσος, οι θεοί έθεσαν σε κίνηση ένα ασταμάτητο ντόμινο δολοφονιών που μόνο ο Ορέστης θα μπορούσε να τερματίσει.
Έχοντας απολέσει σήμερα την πίστη στους θεούς, εξακολουθούμε να βρισκόμαστε αντιμέτωποι με έναν ασταμάτητο κύκλο βίας και ατελείωτων πολέμων.
Μπορεί η «Ορέστεια» του Αισχύλου να μας βοηθήσει να κατανοήσουμε τους ορατούς και αόρατους μηχανισμούς της εξουσίας;»
Ποιος είναι ο ρόλος των γυναικών ηρωίδων στην παράσταση σας;
«Οι γυναίκες καθιστούν στους άνδρες ότι ο δρόμος που βαδίζουν δεν είναι ο σωστός.
Η Κλυταιμνήστρα είναι καλή ή κακή τελικά; Μια γυναίκα που κινήθηκε με απόλυτη ακρίβεια, λεπτομέρεια, σχέδιο.
Αν είναι μια μάνα που πενθεί τον χαμό της κόρης της ή μια τακτικίστρια που συνεχίζει τον κύκλο της βίας.
Ο Αισχύλος –κατά τον Ράσε– μας δίνει τη δυνατότητα να δούμε κάθε χαρακτήρα σε βάθος και σε μια σκληρή εποχή όπως η δική μας να έρθουμε για άλλη μια φορά αντιμέτωποι/ες με τις συνέπειες του πολέμου.
Αυτό έχουμε πάλι σήμερα (όπως και τότε) να διαπραγματευτούμε.»
Χρησιμοποιείτε ιδιαίτερα σκηνικά στοιχεία στις παραστάσεις σας. Μηχανοκίνητα σκηνικά, εντυπωσιακούς φωτισμούς και έντονη μουσική.
Πως έχετε σχεδιάσει τη νέα σας παράσταση που ανεβαίνει στην Επίδαυρο;
«Μελέτησα ιδιαίτερα όχι μόνο τον χώρο του θεάτρου αλλά και όλο το γύρω περιβάλλον.
Βρέθηκα στην Επίδαυρο και παρακολούθησα τη φύση, τους ελαιώνες, την όλη ατμόσφαιρα που δημιουργείται.
Η σκηνή είναι ένας δίσκος που κινείται, πάνω σε αυτόν υπάρχει ένα ρολοϊ με δείκτες όπου εκεί θα κάθονται οι μουσικοί, οι οποίοι επιλέξαμε να παίζουν κρουστά, αρχαϊκά όργανα «που βγάζουν ωμό ήχο».
Οι μπαγκέτες τους θα είναι από κορμούς δέντρων. Τους τοποθετώ εκεί διότι θέλω να συμβολίσω τον χρόνο που περνά.
Παράλληλα να δίνουν τον ρυθμό στους ηθοποιούς να συνδυάζουν κάθε τους βήμα με τη μουσική και τον λόγο.
Οι μηχανές και οι μηχανισμοί που χρησιμοποιώ στις παραστάσεις μου αντικατοπτρίζουν την εικόνα του θύματος.»
Πληροφορίες παράστασης
Παρασκευή 22 και Σάββατο 23 Ιουλίου στις 21:00
Σκηνοθεσία – Σκηνικά Ulrich Rasche
Σκηνική προσαρμογή Walter Jens (Πνευματικά δικαιώματα Theater-Verlag Desch GmbH)
Μουσική σύνθεση – Μουσική διεύθυνση Nico van Wersch
Κοστούμια Romy Springsguth
Διεύθυνση Χορού Jürgen Lehmann
Φωτισμοί Gerrit Jurda
Δραματουργία Michael Billenkamp
Παίζουν Liliane Amuat, Anna Bardavelidze, Pia Händler, Thomas Lettow, Max Rothbart, Lukas Rüppel, Noah Saavedra, Myriam Schröder, Moritz Treuenfels, Niklas Mitteregger
Συμπαραγωγή Residenztheater – Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου
Οργισμένος ο Κωνσταντίνος Πηλαδάκης με τις αναφορές ότι σήκωσε 2,5 εκατ. ευρώ πριν η αρμόδια αρχή δεσμεύσει την περιουσία του. Ούτε οικονομικά ούτε νομικά είναι εφικτό αυτό να γίνει, τονίζει, μιλώντας για συκοφαντία, για την οποία οι υπεύθυνοι θα λογοδοτήσουν.
Την ίδια ώρα που λάμβανε χώρα διαδήλωση της AfD για την «ασφάλεια» μια ανθρώπινη αλυσίδα κατά του μίσους σχηματίστηκε στην Χριστουγεννιάτικη Αγορά στο Μαγδεμβούργο.
Το τραυματισμένο από την υποστελέχωση ΕΣΥ, κόντρα σε όλες τις αντιξοότητες, δίνει καθημερινές μάχες και τις κερδίζει έχοντας στην πρώτη γραμμή άξιους γιατρούς και νοσηλευτές.
Ο Άλμπερτ Αϊνστάιν δεν ήταν απλώς μία ιδιοφυΐα – μία δημοπρασία από τον οίκο Christie's φέρνει στο προσκήνιο την ανθρώπινη πλευρά του Γερμανού φυσικού.
Για προφορική συμφωνία μεταξύ ΑΕΚ και Τσίβας για την παραχώρηση του Ορμπελίν Πινέδα γράφουν στο Μεξικό τονίζοντας μάλιστα πως ο διεθνής άσος τα έχει ήδη βρει με την ομάδα της πατρίδας του.
Μια πετρελαιοκηλίδα εκτός ελέγχου στη Μαύρη Θάλασσα θέτει σε άμεσο κίνδυνο δεκάδες είδη άγριας ζωής, τον βιοπορισμό των ψαράδων και το φυσικό περιβάλλον.
Το φυλαχτό που βρέθηκε σε τάφο της ρωμαϊκής εποχής στη Γερμανία περιείχε ένα τυλιγμένο κείμενο που δίνει νέα στοιχεία για τη διάδοση του χριστιανισμού.