Ε.Ε.: Στο τραπέζι της Συνόδου Κορυφής η έγκριση ενός μεγάλου πακέτου στήριξης της ουκρανικής οικονομίας

Στην κορυφή της ατζέντας της Συνόδου Κορυφής της Ε.Ε. στα τέλη της εβδομάδας θα βρεθεί το ζήτημα της Ουκρανίας, το αίτημα ένταξης της στην Ένωση αλλά και η τελειοποίηση ενός πακέτου στήριξης της οικονομίας της συνολικού ύψους 9,5 δισ. ευρώ.

Σύμφωνα με δημοσίευμα του πρακτορείου Bloomberg, το νέο μακροοικονομικό πρόγραμμα στήριξης της Ουκρανίας πιθανότατα θα έχει ως πυλώνα ένα πακέτο δανειοδοτήσεων 25ετίας, με μια περίοδο χάριτος δέκα ετών, με τις πληρωμές των τόκων να καλύπτονται από τον προϋπολογισμό της Ένωσης.

Οι συζητήσεις στα τεχνικά κλιμάκια συνεχίζονται, καθώς στόχος είναι η πρόταση να είναι έτοιμη για να κατατεθεί και να εγκριθεί από τους ηγέτης της Ένωσης, που θα συναντηθούν Πέμπτη και Παρασκευή. Αν και το πακέτο θα πρέπει κατόπιν να εγκριθεί τόσο από την Ευρωβουλή όσο και από τα 27 κράτη μέλη.

Δάνεια ή επιδοτήσεις;

Η Κομισιόν ξεκίνησε την μελέτη του πακέτου από τα μέσα Μάϊου με στόχο να καλυφθούν οι χρηματοπιστωτικές ανάγκες της χώρας που κυμαίνονται στα 5 δισ. ευρώ το μήνα. Η ουκρανική κυβέρνηση ζητούσε την επιτάχυνση των διαδικασιών λόγω των αυξημένων αναγκών της, όμως υπήρχαν διαφωνίες μεταξύ της Κομισιόν και της Γερμανίας (και όχι μόνο) για την μορφή του πακέτου με αποτέλεσμα το σχέδιο να καθυστερήσει.

Η Κομισιόν πρότεινε την χρήση δανείων ως βασικό εργαλείο χρηματοδότησης, ενώ η Γερμανία πίεζε για την χρήση επιδοτήσεων διότι ανησυχούσε για την επιβάρυνση στα επίπεδα χρέους.

Το Βερολίνο, στο περιθώριο της συνάντησης του G7 τον Μάιο, είχε ανακοινώσει την προσφορά 1 δισ. ευρώ προς τον ουκρανικό προϋπολογισμό, χρήματα τα οποία θα προέρχονταν από τον γερμανικό προϋπολογισμό του 2022 και όχι μέσω δανειοδοτήσεων.

Επιφυλάξεις για την χρήση δανείων στο πακέτο για την Ουκρανία έχει εκφράσει και η Σλοβακία, ενώ αντιθέτως άλλες χώρες, όπως η Δανία, έχουν κατά την χρήσης επιδοτήσεων ανησυχώντας πως κάτι τέτοιο θα έβλαπτε την αξιοπιστία της χώρας και την δυνατότητα της να στραφεί και πάλι, κάποια στιγμή, στις αγορές.

Και με ποιες εγγυήσεις

Εφόσον τα κράτη μέλη συμφωνήσουν στην μορφή του πακέτου, με επικρατέστερο το σενάριο των δανειοδοτήσεων, θα πρέπει κατόπιν να συμφωνήσουν για το τι είδους εγγυήσεις θα προσφέρουν για να στηρίξουν τα δάνεια αυτά, σε περίπτωση που η Ουκρανία χρεοκοπήσει.

Η πρόταση κάνει λόγο για στήριξη από την Ένωση σε ποσοστό 100%, σε περίπτωση ουκρανικής χρεοκοπίας, με κάλυψη της τάξεως των 8 δισ. ευρώ από τα κράτη μέλη και τα υπόλοιπα από τον κοινοτικό προϋπολογισμό.

Η Κομισιόν ελπίζει πως οι διαπραγματεύσεις για το θέμα των εγγυήσεων θα προχωρήσουν γρήγορα, έτσι ώστε η πρώτη δόση να δρομολογηθεί μέχρι τα τέλη του καλοκαιριού. Ωστόσο, πλέον αυτό είναι απίθανο να γίνει μέσα στον επόμενο μήνα, όπως ήταν και ο αρχικός στόχος των Βρυξελλών, παρά τις πιεστικές ανάγκες που έχει το Κίεβο.

Πάντως, συνολικά μέσα στη χρονιά εκτιμάται πως θα δοθούν τρεις, ίσως και τέσσερις, δόσεις αναλόγως και με τις χρηματοοικονομικές ανάγκες της Ουκρανίας.

Προϋποθέσεις

Τελικό σημείο που θα πρέπει να αποσαφηνιστεί έχει να κάνει με τους όρους για την παραχώρηση του πακέτου. Πολλές χώρες έχουν ζητήσει να υπάρχουν ρήτρες που να συνδέουν τα κονδύλια με την δρομολόγηση έργων ανοικοδόμησης, όταν οι συνθήκες βέβαια το επιτρέψουν, αλλά και με την αποφυγή φαινόμενων κατάχρησης αλλά και κακής διαχείρισης των χρημάτων.

Σε σημερινές δηλώσεις του, μέσω τηλεδιάσκεψης σε εκδήλωση στο Μιλάνο, ο πρόεδρος Ζελένσκι υποστήριξε πως περίπου η μισή από την οικονομία της χώρας δεν λειτουργεί και πως για την ώρα είναι αδύνατον να υπάρχει φυσιολογική οικονομική ζωή στην χώρα του.