Κόσοβο: Αναζητώντας την αναγνώριση

Αποστολή στο Κόσοβο για το in

Οργασμός ανοικοδόμησης.

Μνημεία με ξεκάθαρες αναφορές στις ΗΠΑ.

Όπως ένα αντίγραφο του αμερικανικού αγάλματος της ελευθερίας.

Όσοι γνώρισαν την Πρίστινα στην σκοτεινή εποχή του πολέμου της Γιουγκοσλαβίας δεν την αναγνωρίζουν.

Η πόλη έχει αλλάξει ριζικά.

Και μοιάζει να προσπαθεί να αποτινάξει από πάνω της το παρελθόν του πολέμου.

Για την ακρίβεια αυτό παρατηρείται σε όλο το Κόσοβο.

Με εξαίρεση ίσως τις περιοχές που ζουν τα μέλη της σερβικής μειονότητας.

Όπου ο χρόνος έχει σταματήσει σε μία άλλη εποχή.

Και δείχνει ότι το να είσαι μειονότητα στα Βαλκάνια είναι μία δύσκολη υπόθεση.

Ο κοσοβάρος πρωθυπουργός, Αλμπίν Κούρτι, χαρακτηρίζει το Κόσοβο ως «το success story του συνδυασμού της επέμβασης του ΝΑΤΟ, του απελευθερωτικού πολέμου, της ανθρωπιστικής βοήθειας και της οικονομικής υποστήριξης της Δύσης». Και η παρέμβαση αυτή είναι εμφανής σε κάθε γωνιά της χώρας. Και κυρίως στην Πρίστινα. Ακόμα και αν για κάποιους αυτό θα μπορούσε να χαρακτηριστεί τουλάχιστον υποτιμητικό, για τους κοσοβάρους είναι μία πραγματικότητα, η οποία βοήθησε να γεννηθεί το νεαρό κράτος τους που  επιχειρεί τα πρώτα του βήματα. Παλεύοντας ακόμα για την αναγνώριση.

Η ευρωπαϊκή προοπτική των Δυτικών Βαλκανίων

Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης του Κοσόβου Μπέσνικ Μπισλίμι, μιλώντας στο in αναφέρεται στο αίτημα που θα υποβάλλει το Κόσοβο για ένταξη στην ΕΕ, ξεκαθαρίζοντας ότι δεν έγινε για να ενταχθεί σε κάποια fast track διαδικασία αλλά για να γίνει και αυτό το βήμα.

Σημειώνει δε ότι είναι σημαντικό για το Κόσοβο γιατί θα βοηθήσει ώστε να ενισχυθεί η δέσμευση και ίσως η ροή πόρων, που είναι όπως υποστηρίζει σημαντική για τη βελτίωση της δημόσιας διοίκησης, των δομών και του εναρμονισμού της νομοθεσίας με την ευρωπαϊκή κοινότητα.

Αναφερόμενος στο μομέντουμ που δημιουργεί η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία σε σχέση με την ευρωπαϊκή προοπτική των Δυτικών Βαλκανίων υποστηρίζει ότι αυτό θα έπρεπε να αυξήσει την επαγρύπνηση της ΕΕ για την « γεωστρατηγική και γεωπολιτική των Δυτικών Βαλκανίων» και να την πάει ένα βήμα πιο μακριά. Τονίζει δε ότι δεν είναι αρκετό η σημασία τους να αναγνωρίζεται σε πολιτικό επίπεδο εάν αυτό δεν μεταφραστεί σε συγκεκριμένα βήματα για την ένταξη. Τότε θα σημαίνει ότι η όποια ευκαιρία χάθηκε ή δεν έγινε κατανοητή.

Ο αντιπρόεδρος της κοσοβάρικης κυβέρνησης σημειώνει στο ίδιο πλαίσιο και την αδυναμία της ΕΕ να προχωρήσει την ενταξιακή πορεία της Αλβανίας και της Βόρειας Μακεδονίας εδώ και πέντε χρόνια, υπογραμμίζοντας ότι το πρόβλημα δεν είναι τα δυτικά Βαλκάνια, αφού οι μεταρρυθμίσεις προχωρούν. Κάτι που συμβάλλει στην υποχώρηση και των αριθμών που αφορούν την αξιοπιστία της ΕΕ στους πολίτες της περιοχής. Με εξαίρεση όπως σημειώνει το Κόσοβο που παραμένει σε εξαιρετικά υψηλά ποσοστά.

Το ζήτημα της visa

Σημαντική για την Πρίστινα είναι και η απελευθέρωση των θεωρήσεων για τους πολίτες του Κοσόβου από την ΕΕ, κάτι που μέχρι στιγμής «κολλάει» στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο με τις χώρες που αντιδρούν να είναι όπως σημειώνει λόγω του φόβου της μετανάστευσης, τον οποίο ωστόσο χαρακτηρίζει πλασματικό.

Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία έχει δημιουργήσει και έντονες ανησυχίες για αποσταθεροποίηση των Βαλκανίων στις χώρες της περιοχής. Όπως παραδέχεται ο Μπιλσίμι στα Βαλκάνια «μπορείς με μικρές παρεμβάσεις να προκαλέσεις μεγάλες εντάσεις». Και δεν αποκλείει το ενδεχόμενο αυτός να είναι ο επόμενος στόχος της Ρωσίας, δεδομένου ότι τα Δυτικά Βαλκάνια βρίσκονται στην καρδιά της Ευρώπης και είναι περικυκλωμένα από χώρες – μέλη της ΕΕ.

Ο ίδιος δείχνει την Σερβία ως πιθανή πηγή αποσταθεροποίησης, σημειώνοντας ότι οι εντάσεις μπορεί να ξεσπάσουν και χωρίς τη βούληση του Βελιγραδίου, μέσω ρωσικών παρεμβάσεων «και αυτή η πιθανότητα υπάρχει κάθε στιγμή».

Η αναγνώριση από την Ελλάδα

Για το Κόσοβο πολύ ψηλά μπαίνει και το ζήτημα της αναγνώρισης του από την Ελλάδα.

Ακόμα και αν όπως παραδέχονται οι σχέσεις Αθήνας – Πρίστινας είναι σε τέτοιο επίπεδο που δεν θα αλλάξει κάτι.

Ωστόσο για τους πολιτικούς του Κοσόβου η αναγνώριση από την Ελλάδα θα μπορούσε να σπάσει τα ταμπού.

Όπως αναφέρει ο Μπιλσίμι η αναγνώριση από την Ελλάδα χαρακτηρίζεται ως «ένα πολύ σημαντικό, ένα κρίσιμο βήμα για την διατήρηση της σταθερότητας στην περιοχή. Είναι σημαντικό, αν όχι κρίσιμο η Ελλάδα να δείξει ότι παίζει το ρόλο της στην περιοχή».

Η Μιτροβίτσα είναι πόλη που χωρίζεται σε κοσοβάρικο αλβανικό τομέα και σέρβικο τομέα.

Και εκεί ο χρόνος μοιάζει να έχει παγώσει.

Η σερβική μειονότητα βρίσκεται στη μέση δύο «αντιμαχόμενων πλευρών».

Θεωρούν ότι είναι σε δυσμενή θέση απέναντι στους Κοσοβάρους Αλβανούς και την ίδια στιγμή γίνονται όργανο πολιτικής από την πλευρά του Βελιγραδίου.

Τα δικά μου παιδιά είναι ζωντανά

Παρούσα στο Κόσοβο παραμένει και η EULEX. Αν και έχει παραδώσει την αστυνομία, τις δικαστικές αρχές και τα τελωνεία στις αρχές της χώρας, παραμένει ως παρατηρητής και προσφέρει την βοήθεια της όποτε υπάρχει ανάγκη.

Στο έργο της EULEX είναι και οι ταυτοποιήσεις των αγνοουμένων, κοσοβάρων αλβανών αλλά και σέρβων.

Και όπως σε κάθε περίπτωση που έχει τρέξει αίμα ανάμεσα σε ανθρώπους ο πόνος περισσεύει. Και οι ιστορίες είναι ατελείωτες.

«Τα δικά μου παιδιά είναι ζωντανά» υποστηρίζει ένας πατέρας που αρνείται να δώσει αίμα για να γίνει ταυτοποίηση των γιων του που εικάζεται ότι βρέθηκαν νεκροί.

Ακόμα και αν όλες οι μαρτυρίες συγκλίνουν ότι αυτά είναι τα παιδιά του…