Επιστημονικά Βραβεία Μποδοσάκη: Ποιοι είναι οι έξι επιστήμονες που βραβεύτηκαν σε επετειακή εκδήλωση

Από την Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου απονεμήθηκαν σε έξι επιστήμονες τα Επιστημονικά Βραβεία του Ιδρύματος Μποδοσάκη, σε ειδική τελετή που πραγματοποιήθηκε την περασμένη Πέμπτη στο Ζάππειο Μέγαρο.

Οι έξι επιστήμονες που βραβεύθηκαν διακρίθηκαν για την εξαιρετική τους συμβολή στην εξέλιξη της γνώσης σε καίριους επιστημονικούς τομείς και για την ανάδειξη του ελληνικού πνεύματος στη διεθνή επιστημονική κοινότητα.

Η τελετή τίμησε την επιστημονική αριστεία, αλλά και τα 50 χρόνια δράσης του Ιδρύματος καθώς συνέπεσε με τη συμπλήρωση πέντε δεκαετιών προσφοράς του Ιδρύματος Μποδοσάκη.

«Γιορτάζοντας τα  50 χρόνια δράσης , οι σημερινοί άνθρωποι του Ιδρύματος δίνουμε μία υπόσχεση: να συνεχίσουμε με το ίδιο πάθος, με αφοσίωση και υπευθυνότητα να αναπτύσσουμε και να διευρύνουμε τη δράση μας προς όφελος της Κοινωνίας. Ήδη τα τελευταία χρόνια το Ίδρυμα έχει μεταμορφωθεί από ένα κλασσικό Ίδρυμα, το οποίο διαχειρίζεται την περιουσία του και χρηματοδοτεί τις δράσεις του,  σε ένα Ίδρυμα ανοιχτό στη κοινωνία, που λειτουργεί και ως δίαυλος κοινωφελούς προσφοράς τρίτων» δήλωσε η πρόεδρος του ΔΣ του Ιδρύματος, Αθηνά Δεσύπρη.

Ως αναγνώριση της επιστημονικής τους αριστείας, τιμήθηκαν από τον θεσμό των Επιστημονικών Βραβείων 2021 του Ιδρύματος Μποδοσάκη οι εξής:

Επιστημονικό Βραβείο Τομέα Βιοεπιστημών, Κλάδου Βιοϊατρικών Επιστημών

• Χρήστος Κυρατσούς, Senior Vice President of Research στη Regeneron Pharmaceuticals Inc.
• Θαλής Παπαγιαννακόπουλος, Αναπληρωτής Καθηγητής και Διευθυντής του Εκπαιδευτικού Προγράμματος Μοριακής Ογκολογίας και Ανοσολογίας Όγκων στην Ιατρική Σχολή του New York University

Επιστημονικό Βραβείο Τομέα Βασικών Επιστημών, Κλάδου Μαθηματικών

• Στέφανος Αρετάκης, Αναπληρωτής Καθηγητής στα Θεωρητικά Μαθηματικά στο University of Toronto
• Θεμιστοκλής Σαψής, Καθηγητής Μηχανολογίας και Επιστήμης των Ωκεανών στο ΜΙΤ, Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών | Ινστιτούτο για Δεδομένα, Συστήματα και Κοινωνία | Κέντρο Υπολογιστικής Επιστήμης και Μηχανικής

Επιστημονικό Βραβείο  Τομέα Κοινωνικών Επιστημών, Κλάδου Οικονομικής Επιστήμης, Πολιτικής Επιστήμης, Νομικής Επιστήμης 

• Μυρτώ Καλουπτσίδη, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Οικονομικών στο Harvard University

Επιστημονικό Βραβείο Τομέα Εφαρμοσμένων Επιστημών/Τεχνολογίας, Κλάδου Εναλλακτικών και Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, Διαχείρισης Περιβάλλοντος και Φυσικών Πόρων, Τεχνολογίες Χαμηλών Εκπομπών Άνθρακα, Αποδοτικής Χρήσης και Διατήρησης Ενέργειας

• Αντώνης Παπαβασιλείου, Επίκουρος Καθηγητής στη Σχολή Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου.

Στην Τελετή Απονομής στο Περιστύλιο του Ζαππείου Μεγάρου παρέστησαν προσωπικότητες του ακαδημαϊκού χώρου, του χώρου των επιστημών, του πολιτισμού, των επιχειρήσεων και της Κοινωνίας των Πολιτών και παρακολούθησαν τις σύντομες παρουσιάσεις των βραβευόμενων.

Ο Στέφανος Αρετάκης ανέδειξε τη σημασία της ανάλυσης της δυναμικής των μελανών οπών. Σε μια σειρά πρωτοποριακών εργασιών απέδειξε μαθηματικά την ύπαρξη μιας νέας αστάθειας των λεγόμενων «ακραίων» Μελανών Οπών, η οποία ονομάστηκε «αστάθεια Αρετάκη» και πλέον αποτελεί αντικείμενο μελετών στη Φυσική.  Έκλεισε την ομιλία του με ένα μήνυμα του Αϊνστάιν προς τον γιο του: «Η ζωή είναι σαν το ποδήλατο, για να κρατάμε την ισορροπία μας θα πρέπει να κινούμαστε.», προσέθεσε όμως ότι «θα πρέπει να κινούμαστε προς τα εμπρός γιατί μόνο τότε η ισορροπία του ποδηλάτου είναι ευσταθής, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι η αστάθεια δεν έχει κι αυτή κάποιες φορές τη χρησιμότητά της».

Ο Θεμιστοκλής Σαψής μίλησε για την πρόβλεψη και κατανόηση μέσω αυστηρής μαθηματικής μεθοδολογίας των ακραίων φυσικών φαινομένων, συμβάντων με πολύ περιορισμένη προβλεψιμότητα και εγγενή αβεβαιότητα, όπως τα ακραία φαινόμενα στους ωκεανούς. Έκλεισε με λόγια του Ιμάνουελ Κάντ:  «Η ευφυία ενός ανθρώπου μπορεί να μετρηθεί με το πόσες αβεβαιότητες μπορεί να αντέξει».

Ο  Χρήστος Κυρατσούς παρουσίασε την αντιμετώπιση ιογενών ασθενειών, όπως ο Έμπολα και ο SARS-COV-2 με νέες ισχυρές θεραπείες, στις οποίες συγκαταλέγεται και ένα κοκτέιλ αντισωμάτων για τη θεραπεία των πρώτων σταδίων της μόλυνσης με SARS-COV-2: « Έχω την τύχη να διευθύνω μία ομάδα η οποία ανέπτυξε δύο φάρμακα για ιογενείς λοιμώξεις, ένα κοκτέιλ αντισωμάτων για τον ιό του Έμπολα και το κοκτέιλ αντισωμάτων εναντίον του COVID -19. Μελετάμε πώς μπορούμε να απομονώσουμε ισχυρά μονοκλωνικά αντισώματα, ώστε να χρησιμοποιηθούν ως αντι-ιικά φάρμακα και πώς μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε και να αναπτύξουμε νέες τεχνολογίες για να δοκιμάσουμε αντισώματα σε κλινικές δοκιμές σε ελάχιστο χρόνο, ώστε να αντιμετωπίσουμε επιδημίες ή πανδημίες.»

Ο Θαλής Παπαγιαννακόπουλος περιέγραψε το έργο του στον τομέα της μηχανικής του γονιδιώματος του καρκίνου και του μεταβολισμού του. Η προσέγγισή του γεφυρώνει το κενό ανάμεσα στη βιολογία του καρκίνου και την ανοσολογία. «Ο μεταβολισμός είναι σημαντική διεργασία για τα καρκινικά κύτταρα, τους επιτρέπει να μπορούν να δημιουργήσουν νέα κύτταρα. Χωρίς αυξημένο μεταβολισμό τα καρκινικά κύτταρα δεν μπορούν να πολλαπλασιαστούν. Μία από τις σημαντικές ανακαλύψεις στο εργαστήριό μας είναι η απόδειξη ότι με στοχευμένες θεραπείες, οι οποίες καταστέλλουν τον μεταβολισμό των όγκων, μπορούμε να καταστείλουμε την ογκογένεση.»

Ο Αντώνης Παπαβασιλείου  παρουσίασε τις εφαρμογές της έρευνάς του στην ορθολογική χρήση των ενεργειακών πόρων και την υψηλής κλίμακας διείσδυση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στα συστήματα ηλεκτρικής ενέργειας. «Η επιχειρησιακή έρευνα, με την οποία ασχολούμαι, αναπτύσσει μοντέλα και αλγορίθμους που βοηθούν στη λήψη αποφάσεων σε σύνθετα συστήματα, όπως στο κέντρο ελέγχου του ΑΔΜΗΕ για τον ημερήσιο προγραμματισμό των σταθμών της χώρας μας. Σε συνδυασμό με την τρομακτική αύξηση της υπολογιστικής δύναμης των υπολογιστών και με τους υπερυπολογιστές μας επιτρέπεται να επιλύουμε μεγάλα προβλήματα σε αποδεκτούς χρόνους. Όντας εργαζόμενος στον χώρο της επιχειρησιακής έρευνας, έχω την πολυτέλεια να χρησιμοποιώ κάτι όμορφο που είναι τα μαθηματικά, αλλά για κάτι πολύ απτό: τη λειτουργία των ενεργειακών συστημάτων σε διάφορες χώρες του κόσμου».

Η Μυρτώ Καλουπτσίδη παρουσίασε ορισμένα από τα βασικά αποτελέσματα της καινοτόμου έρευνάς της στην εφαρμοσμένη μικροοικονομία και στον ρόλο των μεταφορών και των υποδομών στο διεθνές εμπόριο. «Η ερώτηση που με απασχολούσε ήταν πώς οι αγορές των μεταφορών επηρεάζουν το διεθνές εμπόριο και γιατί μπορούν να προκαλέσουν τόσο μεγάλες διαταραχές. Ο συνδυασμός δεδομένων που συλλέγονται από δορυφόρους και αντένες που παρακολουθούν τα πλοία και ενός θεωρητικού ποσοτικού μοντέλου, που περιγράφει πώς συμπεριφέρονται οι αγορές μεταφορών, μας δίνει ένα νέο πρίσμα για να κοιτάξουμε την παγκόσμια οικονομία. Προσπαθούμε να απαντήσουμε τόσο σε παραδοσιακά όσο και σε σύγχρονα ερωτήματα: πώς εξαπλώνονται τα μακροοικονομικά σοκ; Λειτουργεί αποτελεσματικά η αγορά των μεταφορών; ».

«Διαχρονικά, το Ίδρυμα Μποδοσάκη είναι φανατικά προσηλωμένο στη στήριξη της παιδείας, της αξιοκρατίας και της επιστημονικής αριστείας. Η πορεία του θεσμού των Επιστημονικών Βραβείων Ιδρύματος Μποδοσάκη μας γεμίζει αισιοδοξία, καθώς αποδεικνύει ότι οι Έλληνες Επιστήμονες παράγουν ερευνητικό και επιστημονικό έργο υψηλής ποιότητας που αναγνωρίζεται και καταξιώνεται διεθνώς. Οι νέοι αυτοί επιστήμονες λειτουργούν ως υγιή πρότυπα για τις νέες γενιές και ως πηγή υπερηφάνειας για όλους μας. Με την άρτια επιστημονική τους κατάρτιση, αποτελούν τους καλύτερους πρεσβευτές της χώρας στο εξωτερικό.», επεσήμανε η κα. Αθηνά Δεσύπρη, Πρόεδρος του Δ.Σ. του Ιδρύματος Μποδοσάκη.

Ο θεσμός των Επιστημονικών Βραβείων εντάσσεται στο πλαίσιο των κοινωφελών σκοπών του Ιδρύματος Μποδοσάκη για την προαγωγή της παιδείας και θεσπίστηκε το 1992. Μέχρι σήμερα έχει αναγνωρίσει το έργο 57 επιστημόνων που διαπρέπουν σε όλο τον κόσμο, υποστηρίζοντας τη συνεπή και συνεχή προσπάθειά τους για την προαγωγή της επιστήμης, τιμώντας την ηθική τους συνέπεια και επιδιώκοντας να συμβάλλει στη δημιουργία προτύπων για την ελληνική κοινωνία.