Μουσείο της Ακρόπολης: Γενέθλια με το βλέμμα στραμμένο στην επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα

Η χρονιά που πέρασε (Ιούνιος 2021-Ιούνιος 2022) υπήρξε εξαιρετικά σημαντική για το Μουσείο Ακρόπολης, καθώς η λειτουργία του Μουσείου προχώρησε αδιάκοπα καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, λαμβανομένων, φυσικά, υπόψη των περιορισμών που δημιουργούσαν εκάστοτε τα σχετικά υγειονομικά πρωτόκολλα. Παρά τις όποιες δυσκολίες, μάλιστα για έναν οργανισμό που εξαρτάται αποκλειστικά από δικούς του πόρους, ο αριθμός των επισκεπτών του, Ελλήνων και ξένων, που έφθασε σχεδόν στο 1 εκατομμύριο, είναι ενδεικτικός της αγάπης και της προσήλωσης των ανθρώπων προς το Μουσείο.

Σημαντική υπήρξε η εκλογή του Καθηγητή Νικόλαου Χρ. Σταμπολίδη στη θέση του πρώτου Γενικού Διευθυντή του Μουσείου στις αρχές Ιουνίου 2021, από Διεθνή Επιστημονική Επιτροπή, ο οποίος ανέλαβε τα καθήκοντά του τον Σεπτέμβριο του ίδιου έτους. Ένας άνθρωπος με γνώση, διάθεση και όραμα που συνεχίζει δυναμικά το ιδιαίτερα επιτυχημένο έργο του Μουσείου και επεκτείνει τις δραστηριότητές του.

Σχετικά με το ζήτημα της επιστροφής και επανένωσης των αρχιτεκτονικών γλυπτών του Παρθενώνα, η μεγάλη επιτυχία ήρθε στις 29 Σεπτεμβρίου 2021 κατά την 22η Σύνοδο της Διακυβερνητικής Επιτροπής της UNESCO για την Επιστροφή των Πολιτιστικών Αγαθών στις Χώρες Προέλευσής τους. Για πρώτη φορά, μετά από 37 χρόνια συνεχών συστάσεων της Επιτροπής προς τη Βρετανία, ελήφθη Απόφαση που, πέραν του νομίμου, ορθού και ηθικού χαρακτήρα του ελληνικού αιτήματος, αναγνωρίζει και τον διακρατικό/διακυβερνητικό του χαρακτήρα.

Η Απόφαση αυτή που συνοδεύτηκε από άμεσες ενέργειες του Έλληνα Πρωθυπουργού προς τον Βρετανό ομόλογό του και προχώρησε στα Ηνωμένα Έθνη τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους, υπήρξε καθοριστική. Τον Ιανουάριο του 2022 επιστρέφει με μορφή κατάθεσης στο Μουσείο Ακρόπολης το περίφημο «θραύσμα Fagan» από το Μουσείο A. Salinas του Παλέρμο και τοποθετείται σε ειδική προθήκη, περιμένοντας την οριστική επανατοποθέτησή του στην ανατολική ζωφόρο του Παρθενώνα. Και πράγματι, πριν συμπληρωθούν πέντε μήνες, στις 29/30 Μαΐου 2022, το θραύσμα Fagan αποδίδεται στο Μουσείο της Ακρόπολης με Διάταγμα των Σικελικών Αρχών και επικύρωση εξαγωγής του από το Υπουργείο Πολιτισμού της Ιταλίας και στις 4 Ιουνίου 2022 επανενώνεται για πάντα στη θέση όπου ανήκει. Το θραύσμα Fagan αποτελεί το πρώτο απότμημα Παρθενώνειου γλυπτού που επιστρέφει από κράτος σε κράτος στο Μουσείο Ακρόπολης και επανενώνεται, αποτελώντας έναν ακρογωνιαίο λίθο-παράδειγμα του δρόμου που μπορεί και πρέπει να ακολουθήσει και το Βρετανικό Μουσείο και το Βρετανικό Κοινοβούλιο για την οριστική επιστροφή των γλυπτών του Παρθενώνα.

Στον επιστημονικό τομέα, το Μουσείο ανάρτησε στην ιστοσελίδα του την αναβαθμισμένη έκδοση της διαδικτυακής εφαρμογής www.parthenonfrieze.gr, με φωτογραφίες και περιγραφές όλων των σωζόμενων λίθων της ζωφόρου που βρίσκονται στο Μουσείο Ακρόπολης και στο εξωτερικό. Η αναβάθμιση της εφαρμογής πραγματοποιήθηκε χάρη στην άριστη συνεργασία του Μουσείου με την Υπηρεσία Συντήρησης Μνημείων Ακρόπολης και το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης και Ηλεκτρονικού Περιεχομένου-ΕΚΤ.

Πέραν των συνεχιζόμενων δράσεων των περασμένων ετών, το Μουσείο έκανε ένα νέο άνοιγμα στην κοινωνία και τη νέα γενιά με μία σειρά δράσεων, όπως οι θεματικές παρουσιάσεις «Κρυφές ιστορίες διασποράς», «Σάββατο στο Μουσείο με 20+1 αριστουργήματα», «Μαραθώνας – Σαλαμίνα. Στα ίχνη του μύθου και της ιστορίας». Άνοιξε τις πύλες του σε ειδικές ομάδες κοινού, με το πρόγραμμα για δομές προσφύγων «Ένα μουσείο ανοιχτό σε όλους», ενώ δημιούργησε το φυλλάδιο εξερεύνησης για παιδιά και οικογένειες «Τα γλυπτά του Παρθενώνα. 6 μικρές ιστορίες χωρισμού». Παράλληλα, ανανέωσε τα εκπαιδευτικά του προγράμματα προσφέροντας στα σχολεία εννέα θεματικές επιλογές και μία διαδικτυακή ξενάγηση.

Προσέφερε διαφορετικές εμπειρίες στους επισκέπτες, με παραστάσεις χορού στους εκθεσιακούς του χώρους σε συνεργασία με την Εθνική Λυρική Σκηνή και με τη συμμετοχή του στο 1ο Φεστιβάλ Λατρευτικής Μουσικής σε συνεργασία με το Υπουργείο Πολιτισμού. Με την ευκαιρία της Παγκόσμιας Ημέρας της Γυναίκας, διοργάνωσε σε συνεργασία με το Ίδρυμα Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη στην Αίθουσα του Παρθενώνα μια αξέχαστη βραδιά με θέμα «Οι ξενιτεμένες θεές του Παρθενώνα» και παρουσίαση του έργου ποιητριών της αρχαιότητας, σε μουσική Λένας Πλάτωνος και ερμηνεία Μαρίας Φαραντούρη. Τέλος, το Μουσείο ξεκίνησε μια νέα συνεργασία με τον Δήμο Αθηναίων με τη συμμετοχή του στο «This is Athens City Festival», όπου διοργάνωσε δύο μοναδικές βραδιές γευσιγνωσίας και τζαζ στη βεράντα του εστιατορίου, ενώ πρόσφερε στους συμμετέχοντες μία ιδιαίτερη ξενάγηση στα εκθέματα που σχετίζονται με την αρχαία διατροφή.

Την ημέρα των γενεθλίων του, στις 20 Ιουνίου 2022, το Μουσείο Ακρόπολης εγκαινίασε τη νέα εκθεσιακή δράση «Των Αθήνηθεν άθλων. Παναθηναϊκοί αμφορείς από το Τορόντο του Καναδά στη γενέθλια γη», με δύο εξαιρετικής τέχνης αγγεία από Βασιλικό Μουσείο του Οντάριο. Πρόκειται για μία πολιτιστική συνεργασία με το εν λόγω μουσείο, στο οποίο από τον Μάρτιο του 2022 παρουσιάζεται η Κόρη της Ακρόπολης 670.

Η παρουσίαση των δύο αμφορέων πραγματοποιήθηκε σε μια εκδήλωση στην Αίθουσα του Παρθενώνα, παρουσία της Υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού, κυρίας Λίνας Μενδώνη, του Γενικού Γραμματέα Πολιτισμού, κυρίου Γιώργου Διδασκάλου, του Πρέσβη του Καναδά, κυρίου Marc Allen, του Προέδρου του Διοικητικού Συμβουλίου του Μουσείου Ακρόπολης, Kαθ. Δημήτρη Παντερμαλή, του Γενικού Διευθυντή του Μουσείου Ακρόπολης, Kαθ. Νίκου Σταμπολίδη και του Curator of Greek, Etruscan, Roman & Byzantine Collections του Βασιλικού Μουσείου του Οντάριο, κυρίου Paul Denis.