Κτηματολόγιο: Τέλος χρόνου για τις δηλώσεις – Πώς θα γλιτώσετε το πρόστιμο

Σε λιγότερο από 200 μέρες οριστικοποιούνται οι πρώτες εγγραφές για 296 ΟΤΑ (όπου η κτηματογράφηση ξεκίνησε πριν από τον Αύγουστο του 2006) σε όλη τη χώρα.

Ο κίνδυνος

Πρακτικά αυτό σημαίνει δυο πράγματα: 1ον) πως από την 1η Ιανουαρίου 2023 όποιο περιουσιακό στοιχείο είναι σωστά δηλωμένο στο Κτηματολόγιο είναι κατ’ αρχήν έγκυρο και 2ον) κάθε εμπράγματο δικαίωμα, όπως για παράδειγμα κυριότητα, επικαρπία ή εμπράγματη εξασφάλιση, όπως  υποθήκη, κατάσχεση κ.ά. το οποίο δεν θα έχει καταχωρηθεί στο κτηματολογικό φύλλο του ακίνητου χάνεται, εκτός κι αν εκδοθεί απόφαση του Κτηματολογικού Δικαστή που να αναγνωρίζει μια διαδικασία που διαρκεί χρόνια.

Διαβάστε επίσης: Ακίνητα: Πώς θα κάνετε μεταβιβάσεις χωρίς… χαρτιά

Την ίδια ώρα, αυτές τις περίπου 200 μέρες, οι ιδιοκτήτες ακινήτων μπορούν να δηλώσουν την περιουσία τους –έστω και με καθυστέρηση- χωρίς να πληρώσουν πρόστιμο. Στο σημείο αυτό θα πρέπει να διευκρινιστεί, πως μη δήλωση ενός ακινήτου στο Κτηματολόγιο σημαίνει απαγόρευση κατάρτισης εμπράγματης δικαιοπραξίας και χορήγησης άδειας οικοδομής για το ακίνητο.

Διαβάστε επίσης: Παγίδες της εφορίας σε χιλιάδες ιδιοκτήτες ακινήτων

Οι ιδιοκτήτες ακινήτων θα πρέπει να γνωρίζουν πως το  αποδεικτικό υποβολής δήλωσης θα πρέπει εφεξής να μνημονεύεται και να επισυνάπτεται στο συμβόλαιο, αλλά και να μνημονεύεται στην οικοδομική άδεια καθώς και να τηρείται στον φάκελο της αρμόδιας για την έκδοση της άδειας υπηρεσίας.

Οι 296 ΟΤΑ

Σε ό,τι αφορά τους 296 ΟΤΑ όπου οριστικοποιούνται οι πρώτες εγγραφές. Εδώ περιλαμβάνονται: στο λεκανοπέδιο οι Δήμοι ( Αγ. Ιωάννης Ρέντης, Αγ. Δημήτριος, Βύρωνας, Ζωγράφου, Κορυδαλλός. Μελίσσια, Ν. Ψυχικό ( βλέπε γράφημα),  στη Θεσσαλονίκη (Θέρμη , Καλαμαριά, Πανόραμα, Πυλαία κ.ά.) καθώς και  άλλες μεγάλες πόλεις της Ελλάδας όπως είναι η Άρτα, η Καβάλα, η Καστοριά, η Κέρκυρα, η Κομοτηνή, η Πάτρα, το Ρέθυμνο, τα Χανιά και οι Σέρρες. Στον κατάλογο δεν περιλαμβάνονται οι περιοχές σε 36 προκαποδιαστριακούς ΟΤΑ (βλέπε σχετικό πίνακα) όπου χάθηκαν (περιήλθαν δηλαδή στο Δημόσιο) 14.484 ακίνητα.

Ο «ΟΤ» παρουσιάζει αναλυτικά όλες τις πληροφορίες, με το τι μπορούν να κάνουν οι ιδιοκτήτες ακινήτων μέσα σε αυτές τις 200 ημέρες, και το τι πρέπει να έχουν υπόψη τους για το σκηνικό που διαμορφώνεται από την 1η Ιανουαρίου 2023 και μετά.

Στην περίπτωση που δεν διορθωθούν τα λάθη

Όπως προαναφέρθηκε, μετά την 31η Δεκεμβρίου 2022, οριστικοποιούνται οι πρώτες εγγραφές. Έτσι, αν στο Κτηματολόγιο αναγράφεται «άγνωστος ιδιοκτήτης, τότε το ακίνητο περιέχεται στο Δημόσιο. Την ίδια ώρα,  όπως εξηγούν πηγές που γνωρίζουν καλά το θέμα, όποιος αναγράφεται στο κτηματολογικό φύλλο ως ιδιόκτητης έχει όλα τα δικαιώματα του δικαιούχου ακόμη κι αν δεν είναι πραγματικά δικαιούχος και δημιουργείται αμάχητο τεκμήριο υπέρ του, την 31η Δεκεμβρίου τού έτους μετά από 8 έτη (10 για τους κατοίκους εξωτερικού) από την έναρξη λειτουργίας κάθε Κτηματολογικού Γραφείου.

Ο αληθινός δικαιούχος έχει μόνο δικαίωμα αποζημίωσης από τον αναγραφόμενο ως δικαιούχο και –υπό προϋποθέσεις- δικαίωμα επαναμεταβίβασης του ακινήτου. Ανακριβείς εγγραφές που αφορούν προσωπικά ή ληξιαρχικά στοιχεία του δικαιούχου (ημερομηνία γέννησης-ΑΦΜ-αριθμός ταυτότητας κα) μπορούν να διορθωθούν οποτεδήποτε, όπως και η διόρθωση των γεωμετρικών στοιχείων του ακινήτου.

Την  31η Δεκεμβρίου 2022 λήγει και η προθεσμία δήλωσης ακινήτων στο Κτηματολόγιο για όλη τη χώρα ( με εξαίρεση την Κέρκυρα και τη Θεσπρωτία όπου η συλλογή δηλώσεων θα ξεκινήσει με το νέο έτος).

Πώς θα διαμορφωθούν τα πρόστιμα

Αυτό σημαίνει, πως από τον Ιανουάριο του 2023, για όσα ακίνητα δεν έχουν δηλωθεί εμπρόθεσμα θα βεβαιωθεί πρόστιμο ανεξάρτητα την περιοχή που βρίσκονται και με βάση το είδος του δικαιώματος, τις αντικειμενικές αξίες καθώς και τον χρόνο καθυστέρησης της δήλωσης.

Το πρόστιμο θα είναι ένα ποσοστό επί βάσης υπολογισμού, από 300 μέχρι 2.000 ευρώ και θα προσαυξάνεται ανάλογα με το χρόνο καθυστέρησης της δήλωσης. Για όποια ιδιοκτησία δεν έχει υποβληθεί δήλωση απαγορεύεται οποιαδήποτε δικαιοπραξία ( αγοραπωλησία, μεταβίβαση) καθώς και η χορήγηση άδειας οικοδομής.

Τα τρία «αγκάθια»…

Στο μεταξύ, όπως επισημαίνεται από τον πρόεδρο της ΠΟΜΙΔΑ Στράτο Παραδιά, η αδυναμία τακτοποίησης διαφόρων επιφανειών μεταξύ όμορων οριζοντίων ιδιοκτησιών, η νομική τακτοποίηση των θέσεων στάθμευσης στις πυλωτές με χιλιοστά επί του οικοπέδου, και η κατάργηση του εξαντλημένου δικαιώματος του υψούν χωρίς να απαιτείται υπογραφή όλων των συνιδιοκτητών, είναι τα σοβαρά προβλήματα που εξακολουθούν να παραμένουν άλυτα και έχουν καταστήσει δεκάδες χιλιάδες ακίνητα «εκτός συναλλαγής», και παρεμποδίζουν την ολοκλήρωση του Κτηματολογίου.

Ειδικότερα, τα δυο πρώτα προβλήματα, αφορούν δεκάδες χιλιάδες διαμερίσματα σε όλη τη χώρα και πολλές  χιλιάδες θέσεις πάρκινγκ σε πυλωτές πολυκατοικιών που έχουν χτιστεί τις δεκαετίες του ’70 του ’80 και του ’90 που είναι απολύτως αδύνατη η μεταβίβασή τους.

Το δικαίωμα «υψούν»

Σε ό,τι αφορά τώρα τον «αέρα» (δηλαδή το δικαίωμα «υψούν»), όπως έχει εξηγηθεί από την ΠΟΜΙΔΑ, επειδή είναι αδύνατη πλέον οποιαδήποτε δόμηση λόγω εξάντλησης του συντελεστή, πολλοί ιδιοκτήτες κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης αλλά και εξαιτίας του ΕΝΦΙΑ διέγραψαν τα χιλιοστά τους από το Ε9 και δεν τα δηλώσαν στο Κτηματολόγιο.

Και εδώ, κατά την ΠΟΜΙΔΑ, εγκυμονεί ο κίνδυνος, το Δημόσιο να βρεθεί συνιδιοκτήτης των  χωρίς καμία αξία αδήλωτων χιλιοστών των οικοπέδων σε χιλιάδες πολυκατοικίες σε όλη τη χώρα, με δικαίωμα συμμετοχής στις Γενικές Συνελεύσεις συνιδιοκτητών. Και αυτό σημαίνει πως στο μέλλον θα είναι αδύνατη οποιαδήποτε ομόφωνη απόφαση των συνιδιοκτητών τους , και κυρίως οποιαδήποτε τροποποίηση των κανονισμών τους.

170.000 ενστάσεις

Επιπλέον, με βάση την εικόνα που υπάρχει σήμερα, εκκρεμεί η εξέταση 170.000 εντάσεων, οι οποίες αναμένεται να φθάσουν το 1.000.000 με την ολοκλήρωση της Κτηματογράφησης.  Προς την κατεύθυνση αυτή από τη διοίκηση του Κτηματολογίου αναμένεται να προχωρήσει στην προκήρυξη διαγωνισμού ύψους 30 εκατομμυρίων ευρώ με σκοπό ιδιώτες μελετητές να εξετάζουν τις ενστάσεις.

Παράλληλα, όσοι  διαθέτουν περιουσιακά στοιχεία στις  Περιφερειακές Ενότητες (ΠΕ)Αιτωλοακαρνανίας, Ιωαννίνων, Θεσπρωτίας, Άρτας, Πρεβέζης και Λευκάδας, θα πρέπει να γνωρίζουν πως στις 14 Ιουνίου ξεκίνησε η ανάρτηση κτηματολογικών στοιχείων η οποία θα διαρκέσει συνολικά τέσσερις μήνες (δυο συν δυο) και γίνεται ηλεκτρονικά, ενώ  ανάρτηση στην ΠΕ Θεσσαλονίκης παρατείνεται έως τις 18 Αυγούστου 2022.

40 συμβάσεις

Στο μεταξύ, το Κτηματολόγιο προκήρυξε 40 συμβάσεις μίσθωσης έργου για την κάλυψη πρόσκαιρων και επειγουσών αναγκών των έργων της κτηματογράφησης με διάρκεια τριών ετών. Οι ειδικότητες που αναζητούνται είναι Αγρονόμοι Τοπογράφοι Μηχανικοί, Πολιτικοί Μηχανικοί και Οικονομολόγοι. Η προκήρυξη αφορά 34 θέσεις εργασίας στο Χολαργό (την έδρα του Κτηματολογίου) και έξι στη Θεσσαλονίκη.