Τελετή ονοματοδοσίας στην Αγία Βαρβάρα προς τιμήν της Ελένης Γλύκατζη Αρβελέρ

Η σπουδαία ακαδημαϊκός και αγωνίστρια, με τις τόσες διακρίσεις παγκοσμίως, ήρεμη, προσηνής, χαμογελαστή και με πνεύμα, στα 96 της χρόνια, ακόμη,  σπινθηροβόλο και μαχητικό, με το γνωστό της έξυπνο χιούμορ, σεμνότητα  και απλότητα, καταγοήτευσε τους παρευρισκομένους στην τελετή ονοματοδοσίας του Κέντρου Λόγου και Τέχνης στην Αγία Βαρβάρα, σε Ελένη Γλύκατζη Αρβελέρ.

Φτάνοντας στο Κέντρο Λόγου και Τέχνης η κα Αρβελέρ, πήρε τη θέση της ως τιμώμενη προσωπικότητα δίπλα στον δήμαρχο Λάμπρο Μίχο και παρακολούθησε προσηλωμένη και με ζωηρό ενδιαφέρον τους μαθητές και καθηγητές του Δημοτικού Ωδείου που άνοιξαν, με τη μουσική τους, την εκδήλωση.

Τον λόγο για την κα Αρβελέρ, πρώτος, πήρε ο κ. Γιώργος Αντρειωμένος, Αντιπρύτανης του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου και καθηγητής της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, ο οποίος παίρνοντας τη σκυτάλη από τον Καλλιτεχνικό Διευθυντή της Δραματικής Σχολής, Μάξιμο Μουμούρη, μίλησε για την έμπνευση που του έδωσε η κα Αρβελέρ όταν ήταν νέος  φοιτητής και προσπάθησε, μέσα σε περιορισμένο χρόνο, να χωρέσει την προσωπικότητά της, διερωτώμενος κι ο ίδιος για την αρτιότητα του εγχειρήματος.

Γι’ αυτό και, έχοντας προσωπική σχέση μαζί της και γνωρίζοντάς την καλά,  προσπάθησε να την περιγράψει μέσα από τρία χαρακτηριστικά της. Είπε ο κ. Αντρειωμένος μεταξύ άλλων: «Αν θα μπορούσε κανείς να αναφερθεί  στην προσωπικότητα και το έργο  της, θα αναγνώριζε  τρία χαρακτηριστικά σε αυτήν: Μία σπουδαία επιστήμονα, μια μεγάλη  Ελληνίδα και μία ενεργό πολίτη». Στη συνέχεια αναφέρθηκε στην επιστημονική και αγωνιστική της πορεία κατά την περίοδο της κατοχής αλλά και την αλματώδη εξέλιξή της και διάκρισή της στα γράμματα με λαμπρούς και δύσκολους τίτλους, σκληρό και θαυμαστό κατόρθωμα και για την εποχή και για το φύλο της. Επεσήμανε ότι ήταν μια παγκόσμια πρωτοτυπία το γεγονός ότι η κα Αρβελέρ κατάφερε σε σύντομο χρονικό διάστημα να γίνει Πρύτανης της Σορβόννης καθώς  «Στα 700 χρόνια που λειτουργούσε το Πανεπιστήμιο της Σορβόννης, ποτέ δεν είχε τύχει να προΐσταται γυναίκα».

Για την κα Αρβελέρ ως ποιήτρια μίλησε και η σοπράνο της Εθνικής Λυρικής Σκηνής και καθηγήτρια Λυρικού Θεάτρου του Δημοτικού Ωδείου, Λυδία Αγγελοπούλου, ερμηνεύοντας τρία τραγούδια, μελοποιημένα ποιήματα της ακαδημαϊκού, με τον τενόρο Ανδρέα Καραούλη.

Καλούμενος στο βήμα ο Δήμαρχος, κ. Λάμπρος Μίχος,  και καλωσορίζοντας την κα Αρβελέρ, φανερά συγκινημένος, ανακοίνωσε την 67 ομόφωνη απόφαση  του δημοτικού συμβουλίου, για την ονοματοδοσία και την ανακήρυξη της κας Αρβελέρ σε επίτιμη δημότη της Αγίας Βαρβάρας.

Μίλησε για εκείνη με σεβασμό και θαυμασμό ταυτόχρονα, ξεκινώντας από τη γέννηση της ιδέας και την επιστολή που της έστειλε, γράφοντας  την πρόθεσή του, την ονοματοδοσία του Κέντρου Λόγου και Τέχνης,  επισημαίνοντάς της την αξία και τη σημασία μιας τέτοιας χειρονομίας, εκ μέρους της, για την πόλη μας και τους ανθρώπους της.

Είπε ο Δήμαρχος: «Θέλουμε-της έγραψα- να τιμήσετε τη μικρή μας πόλη που πάλλεται ασυμβίβαστη με το αβόλευτο παρόν της όσο και με το γεμάτο προκλήσεις μέλλον της γιατί θέλουμε να φέρουμε τους δημότες μας κοντά στη ζώσα ελληνική πολιτιστική παράδοση που τόσο ανταποκρίνεται στον δικό σας δημιουργικό, οραματικό κόσμο. Η κα Αρβελέρ μου απήντησε με δυο λέξεις: «Μετά χαράς» και συμφώνησε να είναι παρούσα στην τελετή».

Ο κ. Μίχος, συνεχίζοντας, αναρωτήθηκε «πόση αξία μπορεί να έχει η απονομή στην κα Αρβελέρ του σήματος της πόλης, εν είδει μεταλλίου, όταν έχει, η ίδια, τόσες βραβεύσεις και διακρίσεις από εξέχουσες προσωπικότητες, Ακαδημαϊκά Ιδρύματα, Κράτη και θεσμούς όπως για παράδειγμα ο Χρυσός Σταυρός της Λεγεώνας της Τιμής που της απονεμήθηκε από τον Πρόεδρο της Γαλλικής Δημοκρατίας Φρανσουά Μιτεράν!».

Και δίνοντας ο ίδιος  την απάντηση: « όλοι γνωρίζουμε ότι η κα Αρβελέρ σ’ αυτά τα θέματα απαντάει   με την καρδιά της. Το λέω γιατί, εκτός από το μυαλό της, χρησιμοποιεί πολύ την καρδιά της». Συνεχίζοντας την ομιλία του, αναφέρθηκε, εν συντομία, σε κάποιες από τις  διακρίσεις και τους σταθμούς ζωής της κας Αρβελέρ και καταλήγοντας είπε:  «Αυτό που κάνουμε σήμερα εμείς, αποτελεί την ελάχιστη συνεισφορά σε μια προσωπικότητα που υπεράσπισε την Ελλάδα, την ιστορία και τον πολιτισμό της και ως αξίες τις ανέδειξε οικουμενικές και παντοτινές.

Μια Ελληνίδα, παγκόσμιας ακτινοβολίας, που με την ακατάβλητη θέλησή της, το σπινθηροβόλο πνεύμα της, το νεανικό της σφρίγος, τη σοφία της, και τον στοχαστικό και γοητευτικό της λόγο, συνεχίζει να πρωτοπορεί, ακμαία και σύγχρονη, πλουτίζοντας την προσωπική και εθνική μας αυτογνωσία. Είναι μια σπουδαία προσωπικότητα του Ευρωπαϊκού πολιτισμού, τιμά την Ελλάδα με την πολυπραγμοσύνη της, τις διακρίσεις της στον ακαδημαϊκό χώρο, τις εξαιρετικές επιδόσεις της στους χώρους του πνεύματος και του πολιτισμού και στέκει ως ακρογωνιαίος λίθος στο οικοδόμημα του πνευματικού μας πολιτισμού…. Δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι σήμερα είναι μαζί μας και είναι μεθυστική η σκέψη ότι ζούμε στην εποχή της».

«Μην αντιστρέφουμε τους όρους!» απάντησε η κα Αρβελέρ. «Και η χαρά και η τιμή και η συγκίνηση είναι μόνο δική μου. Σ’ εσάς τα χρωστώ αυτά σήμερα και θεωρώ ότι είστε ένας ισόβιος δήμαρχος της Αγίας Βαρβάρας».

Ακολούθως ο Δήμαρχος επέδωσε, εν είδει μεταλλίου, το χρυσό σήμα της πόλης και την πλακέτα με την οποία ανακηρύσσεται η κα Αρβελέρ επίτιμη δημότης στην Αγία Βαρβάρα, ενημερώνοντας το κοινό ότι θα ακολουθήσουν τα αποκαλυπτήρια της επιγραφής με το όνομα της Ελένης Γλύκατζη Αρβελέρ και απευθυνόμενος προς την κα Αρβελέρ, είπε: «Δεν είναι μια απλή επιγραφή. Είναι μια κρήνη που θα ρέει διαρκώς κάτι από το δικό σας πνεύμα, τις δικές σας διδαχές, τη δική σας πνευματική παρακαταθήκη».

Η κα Αρβελέρ, με συγκίνηση, πήρε τον λόγο, ευχαρίστησε τον δήμαρχο και το δημοτικό συμβούλιο για την τιμή και αφού αστειεύτηκε με όσα ειπώθηκαν γι’ αυτήν, είπε: « Ας μιλήσουμε, τώρα, σοβαρά. Αν, κάποτε, κύριε Δήμαρχε, ισόβιε, σας ρωτήσουν, επειδή αυτό το ίδρυμα, με την ονοματοδοσία του, μου δίνει κάτι από αιωνιότητα, ποια ήταν αυτή η Αρβελέρ και τι έκανε, τι θα απαντήσετε; Τι θα τους πείτε; Νομίζω ότι πρέπει να τους πείτε δύο απλά πράγματα: Το πρώτο είναι ότι δεν πίστεψα ποτέ ότι ο πλούτος είναι μόνο υλικός. Ο πλούτος, για μένα, ήταν πάντα πνευματικός και πλούτος αγαθών τα οποία βρίσκεις σε υποτιμημένες γειτονιές, όπως αυτή που γεννήθηκα, ο Βύρωνας και ίσως όπως  και η δική σας.

Αν μου ζητούσαν να ονομάσουν Αρβελέρ ένα Κέντρο Λογοτεχνίας στο Κολωνάκι ή στην Εκάλη, θα έλεγα όχι. Πηγαίνεις εκεί που οι άνθρωποι μιλάνε με την καρδιά και τόχουν πραγματικά ανάγκη. Και το δεύτερο είναι ότι οι άνθρωποι κάνουν την ιστορία αλλά  η ιστορία κάνει και τους ανθρώπους. Είμαι παιδί της κατοχής που σημαίνει ένα πράγμα απλό: να προσπαθείς και να προτιμάς να σκοτώνεσαι  όρθιος αντί να ζήσεις  γονατιστός.

Σε όλη μου τη ζωή προσπάθησα να μην είμαι γονατιστή και   οι άνθρωποι οι οποίοι με επηρέασαν στη ζωή μου, είναι αυτοί οι οποίοι ασκήσανε την αρετή χωρίς θεατές και χωρίς ακροατές. Σπάνιοι μεν αλλά μένανε πάντοτε υποδειγματικοί.

Και αν θέλω, τώρα, να θυμίσω ποιες είναι οι αρετές που ακόμα με κάνουν να ζω, θα πω τα πέντε δέλτα : η δημοκρατία, η δικαιοσύνη, τα δικαιώματα των ανθρώπων, ο διάλογος και, εδώ θα σταθώ γιατί είμαι πάντα με τους φτωχούς γιατί δεν ξέχασα ποτέ ότι γεννήθηκα φτωχή, το τελευταίο δέλτα είναι το σπουδαιότερο: η δίκαιη διανομή των αγαθών. Σας ευχαριστώ πολύ για τη συγκίνηση που μου δώσατε σήμερα»

Ακολούθησαν τα αποκαλυπτήρια της επιγραφής και μικρή δεξίωση με την υπόκρουση του βιολιού από τον Αχιλλέα Μπερή και του πιάνου με τον Βενιαμίν Χατζηκουμπάρογλου.

Η κα Αρβελέρ ξεναγήθηκε στο Κέντρο Λόγου και Τέχνης από το οποίο εντυπωσιάστηκε και ζήτησε από τον Δήμαρχο φωτογραφίες του κτιρίου.