Τουρκία: Όταν η πείνα υπαγορεύει την εξωτερική πολιτική

Το βλέμμα στην τουρκική οικονομία και την προσπάθεια του τούρκου προέδρου, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να εξομαλύνει σχέσεις που ο ίδιος είχε διαταράξει στο παρελθόν στρέφουν με κριτική διάθεση τούρκοι αρθρογράφοι.

Ένας από αυτούς ο Φεχμί Κορού, που για ένα διάστημα βρέθηκε στο πλευρό του Ερντογάν και του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης.

Ο Κορού στο πρόσφατο άρθρο του με ημερομηνία 21 Ιουνίου, μία μέρα πριν την επίσκεψη του πρίγκηπα διαδόχου της Σαουδικής Αραβίας, Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν, σήμερα Τετάρτη, εξετάζει τον τρόπο με τον οποίο η οικονομική κατάσταση της Τουρκίας επηρεάζει την εξωτερική πολιτική.

Το άρθρο με τίτλο «μπορούν οι κυβερνήσεις που δεν μπορούν να γεμίσουν το στομάχι των πολιτών τους να ακολουθήσουν δυναμικές πολιτικές;» ξεκινάει με αναφορά στο γεγονός ότι η τουρκική δεξιά «σε όλες της τις αποχρώσεις είχε αντιδράσει στους αριστερούς καλλιτέχνες που ανέβασαν στη χώρα μας τη φιλόδοξη θεατρική παράσταση «Χόρτασε πρώτα, μετά ηθικοί κανόνες»» του Μπέρτολντ Μπρεχτ.

Υπενθυμίζει ότι «το Κόμμα Εθνικής Σωτηρίας (Milli Selamet Partisi) απαιτούσε ψήφους από το έθνος με το σύνθημα «Πρώτα η ηθική και η πνευματικότητα» που διατύπωσε ο αρχηγός του, Νετζμετίν Ερμπακάν».

Και φτάνει στο σήμερα που όπως υπογραμμίζει η Τουρκία «αντιμετωπίζει οικονομικές δυσκολίες».

«Στη χώρα μας, όπου ένα καρβέλι ψωμί είναι 5 TL, 1 λίτρο βενζίνης είναι 30 TL και ο επίσημος πληθωρισμός, με βάση την Εθνική Στατιστική Υπηρεσία (TUIK) είναι 75%, το κόστος ζωής επηρεάζει τους πάντες» υπογραμμίζει ο αρθρογράφος.

Επισημαίνει δε ότι «γι’ αυτό ο Πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν έκανε αύξηση 40% στον μισθό του προέδρου… [Μπορούμε να περιμένουμε την ίδια αύξηση στον κατώτατο μισθό, στους μισθούς των εργαζομένων και των συνταξιούχων τον Ιούλιο.]».

«Αυτά που συμβαίνουν στην οικονομία, εκτοπίζουν το θέμα της ηθικής και το βγάζουν εκτός ατζέντας» σημειώνει ο Κορού και προσθέτει ότι «καθώς μιλάμε λιγότερο για το θέμα της ηθικής, ακόμα και όταν το κάνουμε, προσπαθούμε να εξηγήσουμε τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε στον τομέα αυτό, με βάση το τι συμβαίνει στην οικονομία».

Για να διαπιστώσει ότι «κατά μία έννοια, επιβεβαιώνεται ο Μπρεχτ. Δυστυχώς, η οικονομική κατάσταση δεν επηρεάζει μόνο ένα άυλο πεδίο όπως η «ηθική», έχει αντίκτυπο σχεδόν σε κάθε κοινωνικό και πολιτικό θέμα. Ακόμη και σε έναν τομέα με στενά συγκεκριμένα όρια, όπως η εξωτερική πολιτική»…

Ο Κορού συνεχίζει αναφέροντας ότι «μπορεί να γεμίσει κανείς τις σελίδες ενός ολόκληρου βιβλίου με τις κατηγορίες που έχουν εκτοξευθεί μέχρι πριν λίγους μήνες από τα στόματα Τούρκων κυβερνητικών αξιωματούχων εναντίον του πρίγκιπα διαδόχου της Σαουδικής Αραβίας Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν».

Υπενθυμίζει δε ότι «δικαιολογημένη οργή προκάλεσε η δολοφονία του δημοσιογράφου Τζεμάλ Κασόγκι, Σαουδάραβα πολίτη, στο γενικό προξενείο της Κωνσταντινούπολης, από μια πολυμελή ομάδα εκτελεστών που ταξίδεψαν για το λόγο αυτό από το Ριάντ».

Και σημειώνει ότι «η επιλογή της Τουρκίας ως τόπου δολοφονίας ήταν ο λόγος που αύξησε αυτή την οργή των κυβερνητικών αξιωματούχων».

Όπως αναφέρει «ακούσαμε από το στόμα των ίδιων εκπροσώπων της τουρκικής κυβέρνησης ότι οι κατηγορούμενοι για τη δολοφονία ήταν πρόσωπα του στενού κύκλου του Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν.  Ήταν επίσης οι εκπρόσωποι της τουρκικής κυβέρνησης που όχι μόνο μοιράστηκαν τις λεπτομέρειες της δολοφονίας με το τουρκικό κοινό με όλη τους τη γύμνια, αλλά ανακοίνωσαν σε όλο τον κόσμο με λεπτομέρειες της βάρβαρης εκτέλεσης, στοιχεία τα οποία θεωρούσαν ότι θα μείνουν μυστικά εκείνοι που διέταξαν το έγκλημα εναντίον του Κασόγκι».

Όπως σημειώνει «μετά από πίεση και προτροπή της Τουρκίας τα Ηνωμένα Έθνη (ΟΗΕ) έστειλαν αρμόδιο δικηγόρο στη χώρα μας για να ερευνήσει το θέμα. Ήταν επίσης κυβερνητικοί αξιωματούχοι εκείνοι που παρείχαν όλα τα στοιχεία που χρησιμοποιήθηκαν στην τρομερά ενοχοποιητική έκθεση του εκπροσώπου του ΟΗΕ».

Ο Κορού αναφέρει ότι «η δολοφονία του Κασόγκι ήταν επίσης στην ημερήσια διάταξη στις ΗΠΑ, καθώς ο δολοφονηθείς δημοσιογράφος ήταν αρθρογράφος της Washington Post και η έκθεση που ετοίμασε η CIA επηρέασε ακόμη και τον Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος είχε ο ίδιος τις σχέσεις με τη Σαουδική Αραβία στα χέρια του, και αισθάνθηκε την ανάγκη ότι έπρεπε να αποστασιοποιηθεί. Ο Τζο Μπάιντεν, που ανέλαβε την εξουσία από τον Τραμπ, διατηρεί την ίδια πολιτική αποστασιοποίησης από τον Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν».

Επισημαίνει δε ότι «η αντίδραση της κοινής γνώμης των ΗΠΑ ανάγκασε τον Μπάιντεν να κάνει βήμα πίσω, όταν έγινε γνωστό ότι σχεδίαζε να επισκεφθεί πρόσφατα το Ριάντ για να ζητήσει βοήθεια από τη Σαουδική Αραβία, μετά την αύξηση των τιμών του πετρελαίου».

Το άρθρο σημειώνει την επίσκεψη που πραγματοποιεί σήμερα Τετάρτη ο Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν στην Άγκυρα και υπενθυμίζει ότι και ο «διάδοχος των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων (ΗΑΕ) Mohammed Bin Zayed Al Nahyan, ο οποίος είχε κατηγορηθεί από την κυβέρνηση Ερντογάν ότι ήταν ο «χρηματοδότης της προδοτικής απόπειρας πραξικοπήματος» της 15 Ιουλίου 2016, φιλοξενήθηκε κι αυτός στο Προεδρικό Μέγαρο πριν από έξι μήνες. [Μετά το θάνατο του Προέδρου των ΗΑΕ, Σεΐχη Χαλίφα μπιν Ζαγιέντ Αλ Ναχιάν τον περασμένο μήνα, τον διαδέχθηκε στο θρόνο του. Με άλλα λόγια, ο Mohammed Bin Zayed Al Nahyan, ο οποίος έγινε δεκτός με τιμητικές βολές πυροβολικού στη χώρα μας, είναι πλέον Πρόεδρος των ΗΑΕ…]».

Απαντώντας στο ερώτημα «γιατί η Τουρκία προτίμησε να εξομαλύνει τις σχέσεις της με τα ΗΑΕ, τα οποία ανακηρύχθηκαν η πιο σημαντική «ξένη δύναμη» πίσω από την προδοτική απόπειρα πραξικοπήματος που απορρύθμισε την πορεία της Τουρκίας;» ο Κορού σημειώνει ότι «υπάρχει μόνο ένας λόγος για αυτό: Οικονομία»…

Όπως επισημαίνει «οι παλιές κατηγορίες ξεχάστηκαν για χάρη της οικονομικής συνεισφοράς και πιθανών επενδύσεων που θα γίνουν στην Τουρκία από αυτήν την πλούσια χώρα. [Δεν γνωρίζουμε ακριβώς αν αυτή η συνεισφορά ήρθε ή όχι και ποια ήταν τα αποτελέσματα των συζητήσεων με επενδυτές από τα ΗΑΕ.]».

Ο Κορού σημειώνει ότι «τώρα ήλθε η σειρά των παγωμένων σχέσεων με τη Σαουδική Αραβία να αναθερμανθούν».

Και προσθέτει ότι «ο Πρόεδρος Ερντογάν πήγε στο Ριάντ στα τέλη Απριλίου και συναντήθηκε με τον Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν εκεί. Ο Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν επισκέπτεται την Άγκυρα τις 22 Ιουνίου και γίνεται δεκτός από τον Πρόεδρο Ερντογάν στο Προεδρικό Μέγαρο».

«Ο Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν, που μέχρι πριν από λίγο καιρό ήταν στόχος εξαιρετικά σκληρών δηλώσεων, θα συζητήσει την ανάπτυξη των διμερών σχέσεων με τον Πρόεδρο Ερντογάν, ο οποίος ήταν αυτός που του είχε απευθύνει αυτές τις σκληρές δηλώσεις» σημειώνει ο Κορού.

«Γιατί συνέβη αυτή η εντυπωσιακή αλλαγή της εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας; Λόγω της κατάστασης της οικονομίας, φυσικά» σημειώνει…

«Επειδή περιμένουμε οικονομική βοήθεια και επενδύσεις από τη Σαουδική Αραβία, που αναμένεται να ανακουφίσουν τη χώρα μας -φυσικά την κυβέρνηση- γι’ αυτόν τον λόγο γίνονται προσπάθειες να εξομαλυνθούν οι σχέσεις που επιδεινώθηκαν με τη δολοφονία του Τζαμάλ Κασόγκι και να ξεχαστούν οι αρνητικές δηλώσεις που είχαν γίνει εναντίον του Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν» αναφέρει χαρακτηριστικά και αναρωτιέται αν «θα είναι δυνατόν να ξεχαστούν εκείνες οι δηλώσεις».

Ο Κούρου υποστηρίζει ότι αναζήτησε την απάντηση στο εν λόγω ερήτημα στις φιλοκυβερνητικές εφημερίδες και βρήκε την απάντηση που ζητούσε στη στήλη με τίτλο: «Η Τουρκία θα ξαναγεννηθεί το 2023».

Σημειώνει δε ότι σε αυτήν αναφέρεται ότι «Μια συμφωνία SWAP τουλάχιστον 10 δισεκατομμυρίων δολαρίων θα υπογραφεί με τον διάδοχο της Σαουδικής Αραβίας Σαλμάν, ο οποίος θα έρθει αύριο στην Άγκυρα. Επιπλέον, θα ληφθούν επενδυτικές αποφάσεις στους τομείς της υγείας, της ενέργειας, της ασφάλειας των τροφίμων, των γεωργικών τεχνολογιών, της αμυντικής βιομηχανίας, των οικονομικών, του εμπορίου, του τουρισμού, των εργολαβιών και των ακινήτων. Η τουρκική λίρα θα σημειώσει κέρδη και θα ανατιμηθεί».

Υπενθυμίζει ωστόσο ότι «η εφημερίδα στην οποία δημοσιεύτηκαν αυτές οι γραμμές ήταν γεμάτη ειδήσεις και άρθρα που κατηγορούσαν τη Σαουδική Αραβία και ειδικά τον Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν με τον πιο αυστηρό τρόπο μετά τη δολοφονία του Κασόγκι».

«Τέλος πάντων. Αυτά ειπώθηκαν τότε και μένουν εκεί» σημειώνει ο αρθρογράφος.

«Όταν ακούστηκαν για πρώτη φορά από το στόμα πολιτικού οι λέξεις «Το χθες είναι χθες και το σήμερα είναι σήμερα», εκείνοι που του έδωσαν την πιο σκληρή απάντηση ήταν αυτοί που ύψωσαν τη σημαία του «Πρώτα η ηθική και η πνευματικότητα»» τονίζει ο Κορού και καταλήγει σημειώνοντας: «υποθέτω ότι η οικονομία έχει τη δύναμη να αλλάξει ακόμα και τις συνήθειες των κυβερνώντων».