Γαλλία: H Μαρίν Λεπέν και η καταρρέουσα Πέμπτη Δημοκρατία

Πώς φτάσαμε ως εδώ;

Το ερώτημα κυριαρχεί στα γαλλικά ΜΜΕ, σε αναλύσεις και σε πολιτικές συζητήσεις για το πώς η Μαρίν Λεπέν κατάφερε να γίνει από τους κυρίαρχους του εγχώριου πολιτικού τοπίου. Και δη με φόντο την άνοδο του λαϊκισμού στην Ευρώπη και στις ισχυρότερες οικονομίες της ευρωζώνης.

Πρόκειται για την «επαναβεβαίωση της τριχοτόμησης της γαλλικής πολιτικής σκηνής μεταξύ Μακρονιστών, Μελανσονιστών και Λεπενιστών», επισημαίνει η εφημερίδα Le Monde, ενόσω τα προβλήματα συσσωρεύονται για τον μέσο πολίτη και η ακρίβεια υποβαθμίζει κι άλλο το βιοτικό επίπεδό του.

Επίσης, σχολιάζει, «το πλειοψηφικό σύστημα -που προϋποθέτει τη συγκέντρωση του 50% των ψήφων στον δεύτερο γύρο- δεν αποτελεί πλέον ανυπέρβλητο εμπόδιο για το ακροδεξιό κόμμα. Ούτε προστατεύει πια όσο πριν τις δυνάμεις του κέντρου»…

Μαζί με τον προβληματισμό για το εάν η Γαλλία θα πρέπει να επιστρέψει ή όχι στο αναλογικό εκλογικό σύστημα ανοίγει μοιραία και η συζήτηση για την de facto ανάγκη επιστροφή στον κοινοβουλευτισμό της Τρίτης και Τέταρτης Γαλλικής Δημοκρατίας, όταν ο πρόεδρος δεν ήταν οιονεί παντοκράτορας.

Προσώρας, η αριστερή αντιπολίτευση χρεώνει στον ίδιο τον Μακρόν μεγάλο μέρος της ευθύνης για την άνοδο της ακροδεξιάς, την οποία είχε υποσχεθεί ότι θα εξαλείψει αλλά τελικά ενίσχυσε με την αυταρχική πολιτική του.

«Η κυρία Λεπέν μπορεί πει: “Ευχαριστώ Μακρόν, υποστηρικτή της Εθνικής Συσπείρωσης»», δήλωσε καυστικά ο Αλεξί Κορμπιέρ, βουλευτής της Ανυπότακτης Γαλλίας του Ζαν-Λικ Μελανσόν.

Το σχόλιο δεν στόχευε πλέον μόνο στη συνεχή πολιτική μετατόπιση του κέντρου προς όλο και πιο δεξιά, τις αντιλαϊκές μεταρρυθμίσεις και το δόγμα «νόμος και τάξη» του επονομαζόμενου και «προέδρου των πλουσίων».

Monday’s @EveningStandard #cartoon #FrenchElections #Macron #MacronDemission #MacronDegage #LePen pic.twitter.com/aOTHmtDanP

— Christian Adams (@Adamstoon1) June 20, 2022

Σκηνικό ακραίας πόλωσης

Προεκλογικά ο Μακρόν και η κυβέρνησή του υιοθέτησαν τη ρητορική περί «δύο άκρων», εξισώνοντας ουσιαστικά το NUPES και τη λεπενική ακροδεξιά.

Με αυτή την ισοπεδωτική θεώρηση, εκτιμά μερίδα του γαλλικού Τύπου και αναλυτές, τα ήδη εξασθενημένα αντι-ακροδεξιά αντανακλαστικά των Γάλλων μειώθηκαν περαιτέρω.

Σύμφωνα με δημοσκόπηση της Harris Interactive, μόνο το ένα τρίτο των ψηφοφόρων της προεδρικής παράταξης δήλωσε ότι θα ψήφιζε υποψήφιο του NUPES σε περίπτωση μονομαχίας με υποψήφιο της λεπενικής ακροδεξιάς στον δεύτερο γύρο της Κυριακής.

Στον αντίποδα, το ένα τρίτο των ψηφοφόρων του NUPES δήλωσε ότι θα ψήφιζε υποψήφιο του Μακρόν αν ήταν απέναντι σε υποψήφιο της Εθνικής Συσπείρωσης.

Τελικά η αποχή την Κυριακή έφτασε στο 54%. Από τις 108 εκλογικές περιφέρειες όπου μονομάχησαν υποψήφιοι των παρατάξεων του Μακρόν και της Λεπέν, η ακροδεξιά κέρδισε τις 62. Στις 62 περιφέρειες που αναμετρήθηκαν υποψήφιοι της NUPES και της Λεπέν, η τελευταία κέρδισε τις 33.

Το πολιτικό «λίφτινγκ» της Μαρίν

Στο μεσοδιάστημα, δημοσκόπηση της εταιρείας Kantar Public είχε καταδείξει ότι το 42% των Γάλλων δεν πιστεύει πια ότι η λεπενική ακροδεξιά αποτελεί κίνδυνο για τη δημοκρατία.

Ήταν το αποτέλεσμα μιας επιτηδευμένα στρογγυλοποιημένης προεκλογικής ρητορικής της Μαρίν Λεπέν. Ενός μεθοδικού πολιτικού «λίφτινγκ» του κόμματός της για το θεαθήναι, συγκαλύπτοντας την ακροδεξιά ιδεολογία του.

Αλλά και της αποτυχίας παρουσίασης βιώσιμων προτάσεων και λύσεων από τα κόμματα του λεγόμενου «ρεπουμπλικανικού μετώπου».

Από αυτό, δε, ο Μακρόν επιχείρησε να «εξορίσει» το NUPES, το οποίο με τη σειρά του δεν κατάφερε εκ του αποτελέσματος και στον βαθμό που στόχευε να πείσει τους ψηφοφόρους.

Κάπως έτσι λοιπόν μόλις το 40% των ερωτηθέντων από την Kantar Public -ήτοι 9 μονάδες λιγότερο από τον Φεβρουάριο του 2019- βλέπουν πλέον τη Μαρίν Λεπέν ως εκπρόσωπο μιας «εθνικιστικής και ξενοφοβικής ακροδεξιάς».

Αυτόν τον ρόλο τον είχε πάρει πια ο Ερίκ Ζεμούρ με 64%.

Αντιθέτως, το 46% (+7) δήλωσε ότι θεωρεί την επικεφαλής της Εθνικής Συσπείρωσης εκπρόσωπο ενός γνήσιου πατριωτισμού και των παραδοσιακών αξιών.

Ως εκ τούτου, στα 53 της, η κόρη του Ζαν-Μαρί Λεπέν κάθε άλλο παρά έχει εγκαταλείψει τις πολιτικές φιλοδοξίες της. «Θα συνεχίσουμε το έργο να φέρουμε κοντά τους Γάλλους», διακήρυξε το βράδυ της Κυριακής με την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων των βουλευτικών εκλογών.

Στόχος της, όπως είπε o γεννηθείς το 1995 εκπρόσωπός της Ζορντάν Μπαρντελά, είναι στις προεδρικές εκλογές «το 2027 να μην προκαλεί φόβο σε κανένα Γάλλο».

Μέχρι τότε βέβαια μεσολαβούν πολλά. Οι εκλογές για τη Γερουσία το 2023 και οι ευρωεκλογές το 2024. Ίσως δε και νέες βουλευτές εκλογές, εάν λάβει κανείς υπόψη του τη σεναριολογία για παρατεταμένη ακυβερνησία και πρόωρη προσφυγή στις κάλπες.