Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών: Οδικός χάρτης για την αντιμετώπιση της αγροδιατροφικής κρίσης και το μέλλον της ελληνικής γεωργίας

Ο πόλεμος στην Ουκρανία, η πανδημία το ενεργειακό κόστος, αλλά και η κλιματική αλλαγή έχουν προκαλέσει, ιδιαίτερη ανησυχία για μία επερχόμενη επισιτιστική κρίση και συνεπώς αποτελεί μονόδρομο για την Ελλάδα, η στοχευμένη αναθεώρηση τόσο του μοντέλου της αγροτικής παραγωγής αλλά και της κατανάλωσης.

Μέσα στην περίοδο της επισιτιστικής ασφάλειας την οποία διανύουμε, το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών ανέλαβε κρίσιμες πρωτοβουλίες για την επεξεργασία ολοκληρωμένης πρότασης τόσο για την έξοδο από την τρέχουσα κρίση όσο και τη στρατηγική ανάπτυξης της ελληνικής γεωργίας.

• Διαβάστε επίσης: Ουκρανία: «Πορεία προς την πείνα» – Ο ΟΗΕ προειδοποιεί για κόλαση στη γη, αν συνεχιστεί ο πόλεμος στην Ουκρανία

Την Τετάρτη 15 Ιουνίου 2022 και ώρα 18:00μ.μ. στο Συνεδριακό Αμφιθέατρο του Γ.Π.Α. διοργανώθηκε εσπερίδα αφιερωμένη στο ζήτημα της επισιτιστικής ασφάλειας και το μέλλον της ελληνικής γεωργίας.

Οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην γεωργική παραγωγή

Η κλιματική αλλαγή έχει σοβαρές επιδράσεις στη μέση παγκόσμια γεωργική παραγωγή, ενώ παράλληλα ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει αυξήσει τις τιμές των τροφίμων σε συνδυασμό με το ενεργειακό κόστος και την πανδημία COVID-19. Αυτοί οι τέσσερις παράγοντες προκαλούν ιδιαίτερη ανησυχία για μία επερχόμενη επισιτιστική κρίση. Βασικός στόχος της εκδήλωσης αυτής, ήταν η αποτύπωση θέσεων και προτάσεων σχετικά με την επισιτιστική ασφάλεια και τον προσανατολισμό της ελληνικής γεωργίας ενόψει των νέων γεωπολιτικών δεδομένων.

Οικοδεσπότης αυτής της εκδήλωσης ήταν ο Πρύτανης του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, Καθηγητής Σπυρίδων Κίντζιος, ο οποίος ανέλαβε και την πρωτοβουλία για τη διοργάνωση του πολιτικού αυτού διαλόγου, με στόχο την εξεύρεση λύσεων για την αντιμετώπιση του φλέγοντος ζητήματος που θα απασχολήσει την ελληνική κοινωνία τους προσεχείς μήνες.

Από την παρουσίαση της πρότασης του ΓΠΑ εκ μέρους του Πρύτανη του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, Καθηγητή Σπυρίδωνα Κίντζιου για τη στρατηγική της μελλοντικής ανάπτυξης της ελληνικής γεωργίας και κτηνοτροφίας στην Αίθουσα της Γερουσίας της Βουλής

Ο Καθηγητής Γεωργίας και Βιολογικής Γεωργίας του Τμήματος Επιστήμης Φυτικής Παραγωγής του Γ.Π.Α. ∆ηµήτριος Μπιλάλης, παρουσίασε μία εκτενή τεχνική ανάλυση της υφιστάμενης κατάστασης στην Ελλάδα, αλλά και στην υπόλοιπη Ευρώπη με βάση τα πιο πρόσφατα στατιστικά στοιχεία. Ακολούθησαν εκτενείς ομιλίες και τοποθετήσεις από τη Γενική Γραμματέα του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων κα. Χριστιάνα Καλογήρου, τον πρώην Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων και τομεάρχη Αγροτικής ανάπτυξης του ΣΥΡΙΖΑ κ. Σταύρο Αραχωβίτη, τον Βουλευτή Αργολίδας και Τομεάρχη Κ.Ε. ΚΙΝΑΛ κ. Ανδρέα Πουλά, το μέλος του Τμήματος Αγροτικής Πολιτικής Κ.Ε. ΚΚΕ κ. Μιλτιάδη Χριστόπουλο και τον Πρόεδρο του Γεωτεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας, Καθηγητή Σπυρίδωνα Μάμαλη.

Την ημερίδα τίμησαν με την παρουσία τους και τις σημαντικές παρεμβάσεις τους οι Αντιπρυτάνεις, Κοσμήτορες, Πρόεδροι και Αναπληρωτές Πρόεδροι των Ακαδημαϊκών Τμημάτων του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, ενώ ο συντονισμός της ημερίδας διενεργήθηκε από την Επίκουρη Καθηγήτρια του Τμήματος Βιοτεχνολογίας του ΓΠΑ, κα. Σοφία Μαυρίκου.

Συζήτηση στη Βουλή

Εν συνεχεία, την Τετάρτη 22 Ιουνίου 2022, στην Αίθουσα της Γερουσίας της Βουλής, ο Πρύτανης του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, Καθηγητής Σπυρίδων Κίντζιος παρουσίασε στα μέλη της Διαρκούς Επιτροπής Παραγωγής και Εμπορίου, τη σύνοψη των συμπερασμάτων της ημερίδας, καθώς και το περίγραμμα της πρότασης του ΓΠΑ για τη μελλοντική ανάπτυξη της ελληνικής γεωργίας και κτηνοτροφίας. Σύμφωνα με την εν λόγω πρόταση, η τρέχουσα κρίση αγροδιατροφικής επισφάλειας αναδεικνύει με τον πλέον σαφή τρόπο την αναγκαιότητα στρατηγικού σχεδιασμού και αναπροσανατολισμού της γεωργίας και της κτηνοτροφίας προς την κατεύθυνση του κοινωνικού οφέλους και των κοινωνικών αναγκών.

Από αριστερά προς τα δεξιά: Σοφία Μαυρίκου Επικ. Καθηγήτρια Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΓΠΑ), Σπυρίδων Κίντζιος Πρύτανης ΓΠΑ, Χριστιάνα Καλογήρου Γενική Γραμματέας Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων (ΥΠΑΑΤ), Δημήτριος Μπιλάλης Καθηγητής ΓΠΑ, Ανδρέας Πουλάς τομεάρχης Κ.Ε. ΚΙΝΑΛ, Σταύρος Αραχωβίτης Τομεάρχης Αγροτικής ανάπτυξης ΣΥΡΙΖΑ.

Μάλιστα, ο όρος της επισιτιστικής κυριαρχίας κάθε χώρας, ο οποίος εισήχθη πρόσφατα στο πολιτικό λεξιλόγιο, μόνο τυχαίος δεν είναι. Αντίθετα προτείνεται ως μία καθοριστική στρατηγική με έμφαση στο δικαίωμα των τοπικών πληθυσμών να ελέγχουν τα δικά τους συστήματα διατροφής, συμπεριλαμβανομένων των αγορών, των οικολογικών πόρων, της παραδοσιακής γαστρονομίας και των τρόπων παραγωγής και διάθεσης. Αποτελεί επομένως μονόδρομο για την Ελλάδα, η στοχευμένη αναθεώρηση τόσο του μοντέλου της αγροτικής παραγωγής αλλά και της κατανάλωσης. Κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει το γεγονός ότι η κρίση θέτει ήδη σε δοκιμασία την καθημερινότητα εκατομμυρίων συμπολιτών μας, ιδιαίτερα εκείνων που ανήκουν στα πλέον ευάλωτα κοινωνικά στρώματα.

Αναγκαίες οι άμεσες παρεμβάσεις

Επομένως, η μεταμόρφωση της ελληνικής αγροτικής παραγωγής θα πρέπει να θέσει ως πρώτιστο στόχο την εξάλειψη των ανισοτήτων. Η επίτευξη αυτού του στόχου προϋποθέτει την εξασφάλιση των τεσσάρων βασικών συνθηκών: ανθεκτικότητας, προσβασιμότητας, ασφάλειας και ποιότητας.

• Διαβάστε επίσης: Εφιάλτης στον δρόμο με τα… σιτηρά: SOS για παγκόσμια επισιτιστική ασφάλεια – Η αποτυχία των κυβερνήσεων, οι εκτιμήσεις και η ανάγκη για λύσεις

Οι αναγκαίες παρεμβάσεις στο ανώτατο επίπεδο πολιτικού σχεδιασμού οφείλουν να συμπεριλάβουν τους εξής, κατ’ ελάχιστον, άξονες:

1. Την πρόσβαση στα γεωργικά προϊόντα μέσω ιεράρχησης προτεραιοτήτων όσον αφορά στην τοπική αγροτική παραγωγή και την εφοδιαστική αλυσίδα.

2. Την αύξηση της ανταγωνιστικότητας μέσω της διαφοροποίησης της παραγωγής, χρησιμοποιώντας εναλλακτικές τεχνολογίες και ελαχιστοποιώντας τη χρήση των εισροών.

3. Την διαφύλαξη της βιοποικιλότητας, η οποία αποτελεί σημαντικό χαρακτηριστικό της Ελλάδας, στα πλαίσια μίας βιώσιμης αγροτικής δραστηριότητας.

H συντονιστική ομάδα της εκδήλωσης για την επισιτιστική ασφάλεια και το μέλλον της ελληνικής γεωργίας.

Η γενικότερη αύξηση των ποσοτήτων των προϊόντων της γεωργίας που χρησιμοποιούνται ως πρώτες ύλες στη βιομηχανία, τον τουρισμό και την εστίαση είναι αναπτυξιακοί στόχοι που πρέπει να εξυπηρετηθούν τις επόμενες δεκαετίες. Καθοριστική είναι η σημασία της καινοτομίας στην οικοδόμηση ενός ανθεκτικού συστήματος παραγωγής τροφίμων, αλλά και μη βρώσιμων γεωργικών προϊόντων. Η υλοποίηση, όμως, της καινοτομικής αναγέννησης της ελληνικής γεωργίας προϋποθέτει την ύπαρξη επενδύσεων, οι οποίες με τη σειρά τους εξαρτώνται τόσο από την ανανέωση του ανθρώπινου δυναμικού, όσο και τη λειτουργία συλλογικών σχημάτων.

Σε αυτό το πλαίσιο, ως σημαντικότερη δράση προτείνεται η παροχή υψηλών κινήτρων για την εγκατάσταση νέων γεωργών, σε συνδυασμό με την ανάπτυξη συστήματος γεωργικών συμβουλών και τη διευκόλυνση ενοικίασης γεωργικής γης.

Η πλήρης μελέτη και πρόταση του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών θα παρουσιαστεί πολύ σύντομα στην επόμενη συνεδρίαση της Διαρκούς Επιτροπής Παραγωγής και Εμπορίου.