Αλώβητοι στη θύελλα

Στην κοινωνία υπάρχει μια υφέρπουσα ανησυχία ότι πλησιάζει μια νέα μεγάλη κρίση. Πολλοί ορμώμενοι από τη ραγδαία άνοδο των τιμών προεξοφλούν εδώ στη χώρα μας πολύ υψηλό πληθωρισμό τουλάχιστον για την επόμενη διετία και επιστροφή της οικονομίας σε ύφεση.

Δεν μπορεί να τους αδικήσει κανείς που σκέπτονται έτσι. Το πρόσφατο παρελθόν δείχνει ότι στις περισσότερες περιπτώσεις η ανησυχία εύκολα γίνεται πραγματικότητα. Πολλοί πιστεύουν ότι το φαινόμενο ήδη έχει ξεκινήσει και επικαλούνται, για να αιτιολογήσουν την άποψή τους, τη μεγάλη πτώση στις αγορές, τα σημάδια ύφεσης σε μεγάλες δυτικές οικονομίες, τον υψηλό πληθωρισμό και τις σχεδόν πανικόβλητες ή σπασμωδικές κινήσεις αντιμετώπισής του από τις κεντρικές τράπεζες. Προφανώς η εκτίμηση είναι ότι θα την πληρώσουν πιο πολύ οι ευάλωτοι της οικονομίας, όπως σε πρώτη φάση είναι η αγορά κρυπτονομισμάτων και τα ομόλογα των υπερχρεωμένων χωρών του Νότου.

Αυτή είναι μια εικόνα. Αλλά αυτή τη φορά ίσως η Ελλάδα καταφέρει να αποτελέσει μια θετική «παραφωνία». Υπάρχουν πολλοί λόγοι που ενισχύουν ένα τέτοιο ενδεχόμενο.

Ο πρώτος είναι η τεράστια διάθεση των εταιρειών για επενδύσεις. Εκατοντάδες μεγάλες επενδύσεις, πολλές εκ των οποίων εταιρειών από το εξωτερικό, βρίσκονται σε εξέλιξη. Πολύ περισσότερες δρομολογούνται, χωρίς να αποθαρρύνονται στον βαθμό ματαίωσής τους, από τα υψηλότερα επιτόκια δανεισμού και τις ραγδαία αυξανόμενες τιμές των πρώτων υλών.

Στο ίδιο πλαίσιο εντάσσεται και η ακόρεστη επιθυμία για εξαγορές και συγχωνεύσεις, με έναν ρυθμό που η οικονομία έχει χρόνια να δει. Σε πολλούς τομείς δρομολογούνται αυτή την ώρα τέτοιες κινήσεις που μπορούν να αλλάξουν την εικόνα της οικονομίας δημιουργώντας μεγαλύτερες και εξωστρεφείς επιχειρήσεις.

Τα οφέλη φαίνονται ήδη στο εξαγωγικό εμπόριο. Μπορεί η εντυπωσιακή μεταπανδημική άνοδος των εισαγωγών, επιβαρυμένη και από τις ακριβές εισαγωγές της ενέργειας, να κερδίζει τις εντυπώσεις, πίσω της ωστόσο κρύβει μια σταθερά βελτιωμένη επίδοση των ελληνικών εξαγωγών. Δεν είναι λίγο σε αυτό το περιβάλλον έντονων προβλημάτων του διαμετακομιστικού εμπορίου να τρέχεις τη χρονιά με ρυθμό +32%. Βιομηχανικά προϊόντα με ρυθμό +26,1%, μεταξύ των οποίων τα προϊόντα αλουμινίου με άνοδο 37,8%. Αυτές που πραγματικά εκπλήσσουν είναι οι εξαγωγές μηχανών αυτόματης επεξεργασίας πληροφοριών που τρέχουν μια άνοδο 373%. Οχι μόνο τις παράγουμε στην Ελλάδα, αλλά τις εξάγουμε κιόλας. Για τον τουρισμό ούτε λόγος, αποτελεί μόνος του μια κατηγορία.

Στο καλό αυτό σενάριο δείχνει να «πιστεύει» ο πλέον άπιστος ως προς την ελληνική οικονομία, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Στην πρόσφατη έκθεσή του είχε μόνο καλά λόγια τόσο για τις μεταρρυθμίσεις που υλοποιούνται όσο και για τα δημοσιονομικά και το χρέος. Ακόμα και για τον πληθωρισμό εκτίμησε ότι θα προσγειωθεί του χρόνου στο 1,2%. Σε γενικές γραμμές, όποιος διατρέξει την έκθεση του ΔΝΤ μένει με την ισχυρή εντύπωση ότι η Ελλάδα εξασφαλίζει καθαρό πιστοποιητικό υγείας και αυτό δεν είναι λίγο.

Η ελληνική οικονομία έχει τη δυνατότητα με τη δυναμική που αναπτύσσεται στον ιδιωτικό της τομέα να «τρέξει» με ρυθμούς κατά πολύ υψηλότερους των ευρωπαϊκών. Με ανάπτυξη για παράδειγμα 5%-6% για φέτος, που θεωρείται εξαιρετικά πιθανή αν δεν αλλάξει κάτι εκ νέου δραματικά, μπορεί να περάσει μέσα από τη θύελλα με τις μικρότερες δυνατές απώλειες.