Άλαν Τούρινγκ: Ο επιστήμονας που έσπασε τον κωδικό «Enigma» των ναζί, ευνουχίστηκε χημικά και αυτοκτόνησε

Η ιστορία του Άλαν Τούρινγκ, είναι μια ιστορία πόνου, απόρριψης, θρήνου και θανάτου.

Ένα από τα μεγαλύτερα μυαλά που πέρασαν ποτέ, ο άνθρωπος που «έσπασε» των κωδικό των ναζί «Enigma» και έσωσε χιλιάδες ζωές, αυτοκτόνησε όταν καταδικάστηκε για ομοφυλοφιλία και έκανε χημικό ευνουχισμό που του μεγάλωσε το στήθος.

Διαβάστε επίσης: Volkswagen «Σκαραβαίος»: Το αυτοκίνητο που κατασκεύασε για τους ναζί ο Πόρσε και κατέκτησε τον κόσμο

Την ώρα που ο Β΄ Παγκόσμιος πόλεμος ήταν σε πλήρη εξέλιξη, τα πράγματα δεν πήγαιναν καλά για τους συμμάχους. Οι Γερμανοί προέλαυναν σε κάθε μέτωπο σε Ανατολή και Δύση ενώ πάντα μα πάντα βρισκόντουσαν ένα βήμα μπροστά από την κάθε κίνηση των συμμάχων.

Διαβάστε επίσης: Σημειωματάριο του Τούρινγκ πωλήθηκε για ένα εκατομμύριο δολάρια

Το Enigma

Το μυστικό των ναζί, δεν ήταν κάποιοι υπερόπλο στα πεδία των μαχών, αλλά η συσκευή κρυπτογράφησης που κατείχαν με το κωδικό όνομα «Enigma». Με αυτήν τη συσκευή οι χιλιάδες πληροφορίες που αντάλλασσαν καθημερινά τα στρατεύματα με τη διοίκηση ήταν ουσιαστικά απόρθητες.

Οι σύμμαχοι αν και υπέκλεπταν τα σήματα, δεν μπορούσαν να καταλάβουν τι λένε οι Γερμανοί αφού ήταν κρυπτογραφημένα και δεν μπορούσαν να σπάσουν τους κωδικούς, οι οποίοι άλλαζαν συνεχώς. Άρα δεν γνώριζαν ποια θα είναι η επόμενη κίνηση των Γερμανών.

Έπρεπε κάποιος να σπάσει το «Enigma» και οι Βρετανοί που μέχρι εκείνη την ώρα που έχαναν μαζικά νηοπομπές στον Ατλαντικό από γερμανικά υποβρύχια, βρήκαν αυτόν τον «κάποιον» στο πρόσωπο του μαθηματικού Άλαν Τούρινγκ.

Ο Τούρινγκ από τη δεκαετία του 30΄ άρχισε να γίνεται γνωστός με το έργο του για τους «αλγορίθμους». Είχε δημιουργήσει τότε την περίφημη «μηχανή Τούρινγκ» η οποία ήταν θεωρητικά ικανή να υπολογίσει ότι είναι δυνατό να υπολογιστεί αλγοριθμικά.

Η «ομάδα 8»

Ο Τούρινγκ στρατολογήθηκε από την Βρετανική αντικατασκοπία για να σπάσει το «Enigma». Σε μια μυστική τοποθεσία τότε, νυχθημερόν, χωρίς ύπνο, χωρίς διαλείμματα, η «ομάδα 8» που είχε φτιάξει ο Άλαν, επιφορτίστηκε με την αποκωδικοποίηση της γερμανικής κρυπτογραφικής συσκευής.

Μετά από κοπιώδεις προσπάθειες, ο Τούρινγκ συνειδητοποίησε πως δεν ήταν απαραίτητο να εξεταστούν όλοι οι πιθανοί συνδυασμοί για να σπάσουν τους κωδικούς της μηχανής Enigma.

Απέδειξε ότι ήταν δυνατό να εξετάσει τις σωστές τοποθετήσεις των διακοπτών (περίπου ένα εκατομμύριο συνδυασμοί), χωρίς να πρέπει να εξεταστούν οι τοποθετήσεις του πίνακα συνδέσεων (περίπου 157 εκατομμύρια συνδυασμοί).

Ενώ και το 1.000.000 συνδυασμών παρέμενε ένας τρομερός αριθμός, ήταν όμως κάτι το οποίο μπορούσε να γίνει, χάρη σε μια ηλεκτρομηχανική συσκευή με το όνομα «Βόμβα».

Ο Τούρινγκ εφηύρε επίσης την τεχνική «Banburismus» για να βοηθήσει στο σπάσιμο της κρυπτογραφικής συσκευής Enigma. Για το σκοπό της κρυπτανάλυσης, αναπτύχθηκε και ο πρώτος ψηφιακός προγραμματίσιμος ηλεκτρονικός υπολογιστής, ο «Colossus Mark I». Πατέρας του ήταν ο Άλαν Τούριγνκ αν και δεν συμμετείχε άμεσα στην ολοκλήρωση του.

Το Enigma χάρη στον Άλαν Τούρινγκ έσπασε. Οι Γερμανοί δεν το έμαθαν παρά μόνο όταν ήταν αργά. Συνέχισαν λοιπόν να χρησιμοποιούν την κρυπτογραφική συσκευή για να στέλνουν τα σήματα τους, αλλά αυτή τη φορά οι σύμμαχοι τα «έσπαγαν» και γνώριζαν πλέον τις επόμενες κινήσεις τους.

Πρακτικά ο Τούρινγκ και η «ομάδα 8» έσωσαν τις ζωές χιλιάδων ανθρώπων τόσο στα πεδία των μαχών όσο και στις νηοπομπές που παραμόνευαν οι «λυκοι» (τα γερμανικά υποβρύχια) για να τις βυθίσουν.

Μετά τον πόλεμο

Ο Τούρινγκ μόλις τελειώσε ο πόλεμος, από το 1945 ως το 1947, εργάστηκε πάνω στο σχέδιο της αυτόματης μηχανή υπολογισμού. Στις 19 Φεβρουαρίου του 1946 παρουσίασε το πρώτο πλήρες σχέδιο ενός υπολογιστή.

Το 1949 έγινε αναπληρωτής διευθυντής του εργαστηρίου υπολογισμού στο πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ, και εργαζόμενος στο λογισμικό για έναν από τους πρώτους αληθινούς υπολογιστές – τον «Μάντσεστερ Mark Η».

Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου συνέχισε να κάνει περισσότερη αφηρημένη εργασία και στα μηχανήματα υπολογισμού και τη νοημοσύνη. Ο Τούρινγκ αντιμετώπισε το πρόβλημα της τεχνητής νοημοσύνης, και πρότεινε ένα πείραμα γνωστό σήμερα ως «δοκιμή Τούρινγκ», μια προσπάθεια να καθοριστούν πρότυπα για μια μηχανή που καλείται «νοήμων».

Ο καταδίκη για ομοφυλοφιλία

Το μέλλον του λαμπρού επιστήμονα διαγραφόταν λαμπρό. Όμως μια κατηγορία που έγινε για ομοφυλοφιλία τον κατέστρεψε. Το 1952, ο εραστής του βοήθησε έναν συνεργό προκειμένου να διαρρήξει το σπίτι του Τούρινγκ. Ο Άλαν πήγε στην αστυνομία να καταγγείλει το έγκλημα. Ως αποτέλεσμα της έρευνας της αστυνομίας όμως, ο Τούρινγκ ειπώθηκε ότι είχε σεξουαλική σχέση με ένα 19χρονο αγόρι.

Ο Άλαν Τούρινγκ, βρέθηκε κατηγορούμενος με την κατηγορία της «σεξουαλικής διαστροφής» και της «ομοφυλοφιλίας». Στο δικαστήριο δεν υπερασπίστηκε τον εαυτό του, ούτε έβαλε δικηγόρο για να τον υπερασπιστεί.

Καταδικάστηκε. Επειδή όμως ήταν ένας λαμπρός επιστήμονας που είχε βοηθήσει στον πόλεμο του δόθηκαν δυο επιλογές. Ή θα πήγαινε φυλακή, ή θα υποβάλλονταν σε χημική – ορμονική θεραπεία για να μειωθεί η λίμπιντο του. (χημικός ευνουχισμός).

Επέλεξε το δεύτερο. Επί έναν χρόνο του εκγχύονταν ορμόνες οιστρογόνων. Οι παρενέργειες ήταν πολλές. Μια από αυτές ήταν ότι ο Άλαν Τούρινγκ, έβγαλε στήθος. Κανονικό γυναικείο στήθος.

Ο θάνατος, η… Apple και οι θεωρίες συνωμοσίας

Ο Τούρινγκ που ήταν σε άθλια ψυχολογική κατάσταση δεν άντεξε. Στις 8 Ιουνίου του 1954 η οικονόμος του, τον βρήκε νεκρό στο δωμάτιο του. Είχε πεθάνει την προηγούμενη μέρα. Η νεκροψία έδειξε ότι δηλητηριάστηκε από κυάνιο. Δίπλα του βρέθηκε ένα μισοφαγωμένο μήλο.

Αν και το μήλο δεν εξετάστηκε εάν περιείχε κυάνιο, υποτέθηκε ότι μέσω αυτού καταναλώθηκε η θανατηφόρα δόση. Ο Τούρινγκ αποτεφρώθηκε στο κραμτόριο του Woking στις 12 Ιουνίου.

Και από εδώ αρχίζουν οι θεωρίες συνωμοσίας. Αρχικά κάποιοι λένε ότι ο Τούρινγκ επέλεξε να κάνει μια ένεση κυανίου στο μήλο το οποίο σύμφωνα με τη συνήθεια που είχε έτρωγε κάθε βράδυ πριν πέσει για ύπνο, επειδή ήθελε να πεθάνε και να αναπαραστήσει τη σκηνή από την «Χιονάτη», το παραμύθι που αγαπούσε όταν ήταν μικρός.

Κάποιοι άλλοι είπαν ότι χρόνια μετά, o Steve Jobs, επέλεξε σαν σήμα, για την εταιρία υπολογιστών που ετοίμαζε και την ονόμασε Apple, το μισοφαγωμένο μήλο του Τούρινγκ, ως φόρο τιμής στον τεράστιο επιστήμονα και πατέρα των υπολογιστών.

Η χάρη από την Βασίλισσα

Το τεάστιο έργο του Τούρινγκ και η συμβολή του στη νίκη στον πόλεμο κατά των ναζί, κρατήθηκε μυστικό μέχρι τη δεκαετία του 70΄ αφού οι εργασίες του, επάνω στους υπολογιστές και τη συσκευή Enigma, είχαν χαρακτηριστεί από τις μυστικές υπηρεσίες, ως «άκρως απόρρητες».

Στις 10 Σεπτεμβρίου του 2009, ο τότε πρωθυπουργός της Μ. Βρετανίας, ο Γκόρντον Μπράουν δήλωσε δημόσια συγγνώμη εκ μέρους της βρετανικής κυβέρνησης για τη συμπεριφορά του κράτους απέναντι στον Άλαν Τούρινγκ, υπό την πίεση μιας σχετικής εκστρατείας συλλογής υπογραφών από ιδιώτες.

Την παραμονή των Χριστουγέννων του 2013, η βασίλισσα Ελισάβετ απένειμε χάρη – έστω και μετά θάνατον – στον Άλαν Τούρινγκ. Στον χώρο της πληροφορικής κάθε χρόνο απονέμεται το «Βραβείο Τούρινγκ» σε διακεκριμένους επιστήμονες, το οποίο είναι εφάμιλλο του βραβείου Νόμπελ.