Ακριβώς έναν χρόνο πριν, όταν το Μαξίμου έφερνε στο προσκήνιο το εθνικό σχέδιο ανάκαμψης υπό την κωδική ονομασία «Ελλάδα 2.0», μιλούσε για αναβάθμιση στο «λειτουργικό σύστημα» της χώρας – στο hardware και στο software, με τα λόγια του υπουργού Επικρατείας Ακη Σκέρτσου. Σήμερα στο κυβερνητικό παρασκήνιο τρέχει ένας άλλος σχεδιασμός, ενόσω το εκκρεμές των εκλογών εξακολουθεί να κινείται μεταξύ δύο βασικών σεναρίων (κάλπες το 2023 ή το προσεχές φθινόπωρο): η προετοιμασία για το «Επιτελικό 2.0» ή, όπως θα έλεγαν οι τεχνοκράτες του Μαξίμου, το update (αναβάθμιση) στη λειτουργία του κράτους. Το… επόμενο επιτελικό αφορά παρεμβάσεις, οι οποίες είναι ήδη υπό επεξεργασία, με στόχο να σχηματιστεί νέος πολιτικός – επιχειρησιακός – διοικητικός καμβάς. «Θα είμαστε έτοιμοι προεκλογικά να παρουσιάσουμε το σχέδιό μας…» έλεγε προ ημερών ο Κυριάκος Μητσοτάκης, βάζοντας ουσιαστικά το «Επιτελικό 2.0», αν και χωρίς λεπτομέρειες, στην κυβερνητική φαρέτρα για την επόμενη αναμέτρηση.

Πρόσωπα με γνώση των παρασκηνίων μεταφέρουν στα «ΝΕΑ Σαββατοκύριακο» όσα συζητούνται για την «αναβάθμιση» του επιτελικού κράτους, η οποία σε γενικές γραμμές εκτείνεται σε τρεις άξονες: Προεδρία της κυβέρνησης, υπουργεία, ΟΤΑ. Μιλούν για δομικές αλλαγές, για νέα προγραμματικά ορόσημα και για σημαντικές αναθεωρήσεις – δηλαδή πισωγυρίσματα από τον αρχικό σχεδιασμό και εισαγωγή νέων πολιτικών -, λόγω των εξελίξεων των τελευταίων ετών (πανδημία, πόλεμος, ενεργειακή κρίση κ.ο.κ.). Ενδεικτικό της αγωνίας του πρωθυπουργικού γραφείου για προγραμματική ετοιμότητα και για μεσο-μακροπρόθεσμο σχεδιασμό είναι όσα έγιναν στο τελευταίο Υπουργικό Συμβούλιο, όταν πέραν του απολογισμού για το πρώτο εξάμηνο του 2022, άνοιξε στο τραπέζι της συνεδρίασης και το… μετακαλοκαιρινό έργο – ανεξάρτητα από τη συνεχιζόμενη εκλογολογία.

Από τους «μπλε φακέλους» στις δομικές αλλαγές

Οι πληροφορίες λένε ότι όλοι οι υπουργοί έχουν στα χέρια τους (εστάλη στα mail παρουσίαση) ανανεωμένο μπούσουλα για στρατηγικές προτεραιότητες και ορόσημα μέχρι και τον Δεκέμβριο του 2022 – όταν βάσει νόμου για το επιτελικό κράτος καταρτίζεται το ενιαίο σχέδιο κυβερνητικής πολιτικής του επόμενου έτους. Εν ολίγοις το Μαξίμου, στήνοντας το «Επιτελικό 2.0» που ο Μητσοτάκης φιλοδοξεί να ξεδιπλώσει «στην επόμενη τετραετία», υπό την προϋπόθεση ότι θα του το επιτρέψουν οι πολιτικοί συσχετισμοί, ξορκίζει τη συσσώρευση εκκρεμοτήτων και αντίθετα υπογραμμίζει τη σημασία συνέπειας στους «μπλε» υπουργικούς φακέλους.

Επόμενο βήμα, οι δομικές αλλαγές οι οποίες, μοιραία, θα φέρνουν μπροστά ή και θα τραβήξουν πίσω πρόσωπα. Διακηρυγμένος στόχος του Μητσοτάκη πάντως είναι να αξιοποιήσει «τους καλύτερους», δηλαδή στελεχιακό δυναμικό και από πολιτικούς χώρους πέραν της ΝΔ, χωρίς απαραιτήτως να εννοεί ψηφοδέλτια ή υπουργικές θέσεις. Ο ίδιος έχει προαναγγείλει τη δημιουργία υπουργείου Στεγαστικής Πολιτικής, επιδιώκοντας συντονισμένη διαχείριση των δημόσιων κτιρίων, του κτηματολογίου κ.λπ. Ο σχεδιασμός προβλέπει και ξεχωριστό υπουργείο «Καινοτομίας» (ή «Ερευνας») με την ιδέα σε ώριμο στάδιο. Αναγκαίες θεωρεί επίσης ο Μητσοτάκης τις συγχωνεύσεις δομών με διάφορες εναλλακτικές επιλογές, ώστε να ανοίξει η «ομπρέλα» σε σημαντικά χαρτοφυλάκια. Σε προτεραιότητα είναι αυτά του Ψηφιακής Διακυβέρνησης (πιθανώς σε σχέση με το Εσωτερικών) ή του Πολιτικής Προστασίας (σε συνάρτηση με το Περιβάλλοντος) καθώς και σημειακές παρεμβάσεις σε επίπεδο γραμματειών με χαρακτηριστική την πρόσφατη σύσταση ειδικής γραμματείας για τα ζώα συντροφιάς.

Από την οριζόντια στην «κάθετη» οργάνωση

Ειδικό μέρος του «Επιτελικού 2.0» είναι οπωσδήποτε η λεγόμενη «κάθετη» οργάνωση του κράτους, ένα πρότζεκτ που υπάρχει ως στόχος από το 2019 και ο οποίος έχει συνοδευτεί από καθυστερήσεις και δυσκολίες για τον ανακαθορισμό αρμοδιοτήτων κεντρικής κυβέρνησης και Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Η αφετηρία ορίστηκε με… ξεκαθαρίσματα σε ό,τι αφορά τις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις – όπως συζητήθηκε την προηγούμενη εβδομάδα στο Μαξίμου -, καθώς αυτές έχουν συνταγματικό χαρακτήρα. Το επείγον της υπόθεσης μαρτυρά η απόφαση να τεθεί η εν λόγω μεταρρύθμιση ως ορόσημο του Ταμείου Ανάκαμψης. Προφανής στόχος; Να πιεστούν οι αρμόδιοι ώστε να την τρέξουν χωρίς αποκλίσεις από τα χρονοδιαγράμματα. Στο πλαίσιο της προετοιμασίας για την επόμενη φάση, δηλαδή για τον καθορισμό αρμοδιοτήτων – ρόλων – πόρων σε Δήμους και Περιφέρειες, που το Μαξίμου θέλει ως «ισχυρό πυλώνα ανάπτυξης», προκύπτουν σοβαρές επαναξιολογήσεις σχεδίων. Κατά πληροφορίες, αρχικά σχέδια για μιας μορφής «αποκέντρωση» ζητημάτων που αφορούν για παράδειγμα την εκπαίδευση (σχολεία) και την υγεία (πρωτοβάθμια) έχουν αποσυρθεί οριστικά, καθώς οι κρίσεις των τελευταίων ετών ανέδειξαν αγκυλώσεις και άλλες ανάγκες. Οπως εκείνη της «κεντρικής διοίκησης και σχεδιασμού», κατά τα λεγόμενα ενημερωμένης πηγής.

Από το gov.gr στον «Μίτο»

Κεντρικός άξονας του «Επιτελικού 2.0» προδιαγράφεται το ψηφιακό κράτος – εκεί όπου κατά τον Μητσοτάκη «μάς πιστώνεται μια μεγάλη επανάσταση». Από την ενιαία πύλη δημόσιας διοίκησης, το gov.gr, η κυβέρνηση «τρέχει» να ξεδιπλώσει τον «Μίτο», το Εθνικό Μητρώο Διαδικασιών, ως νέο σημείο αναφοράς των πολιτών για όλες τις διοικητικές διαδικασίες, φυσικές ή ψηφιακές, του Δημοσίου. Η καταγραφή των σχέσεων πολίτη – κράτους είναι σε εξέλιξη και προς το παρόν 4.786 δημόσιοι φορείς έχουν εκκαθαρίσει 1.369 διαδικασίες. Ωστόσο άλλες 2.350 είναι υπό επεξεργασία. Στόχος, το σύστημα να ανοίξει στους επόμενους μήνες έστω πιλοτικά ως έξτρα κυβερνητικό σινιάλο διεξόδου των πολιτών από τη γραφειοκρατία και ελέγχου του έργου των δημόσιων υπαλλήλων.

Headlines