10 αποτυχημένες εκτοξεύσεις πυραύλων για το διάστημα που κόστισαν δισεκατομμύρια

Η απογείωση ενός πυραύλου για το διάστημα είναι μια διαδικασία που μπορεί να διαρκέσει χρόνια. Όλα πρέπει να είναι υπολογισμένα στο έπακρο. Και όμως παρά τις δοκιμές, τους υπολογισμούς, τις ώρες ξενυχτιού και εργασίας, η αποτυχία είναι μέσα στο πρόγραμμα.

Μια αποτυχία που στοιχίζει εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια την κάθε φορά. Ποιος δεν θυμάται σε ζωντανή σύνδεση, τι συνέβη στις 28 Ιανουαρίου του 1986, όταν το διαστημικό λεωφορείο «Τσάλεντζερ» διαλύθηκε 73 δευτερόλεπτα μετά την εκτόξευσή του, με συνέπεια το θάνατο του επταμελούς πληρώματός του, και της δασκάλας Κρίστα Μακόλιφ που ήταν η πρώτη πολίτης που συμπεριλήφθηκε για πρώτη φορά σε διαστημική αποστολή.

Το να βλέπει κάποιος έναν τεράστιο πύραυλο να καταστρέφεται στον αέρα και να εκρήγνυται είναι ομολογουμένως εντυπωσιακό αλλά και καθηλωτικό.

2014 Antares

Στις 28 Οκτωβρίου του 2014, στις 22.22 και 22 δευτερόλεπτα ακριβώς, ο πύραυλος Antares 130, απογειώθηκε από τη Βιρτζίνια για τη NASA με τελικό προορισμό τον Διεθνή Διαστημικό σταθμό. Δεκαπέντε δευτερόλεπτα μετά, στις 22.22 και 38 δευτερόλεπτα σημειώθηκε αποτυχία πρόωσης στο λεγόμενο «πρώτο στάδιο». Ο πύραυλος εξερράγη στον σκοτεινό ουρανό και έπεσε φλεγόμενος στο έδαφος. Κάθε πύραυλος Antares κόστιζε 80 εκατομμύρια δολάρια ενώ το κόστος του συνολικού προγράμματος ήταν 472 εκατομμύρια δολάρια.

1958 Atlas

Οι πύραυλοι τύπου Atlas ήταν κατά τη δεκαετία του 50΄ εκείνοι που κυριαρχούσαν στο διαστημικό πρόγραμμα των ΗΠΑ. Η NASA, έκανε περισσότερες από 12 δοκιμές αυτών των πυραύλων εκ των οποίων πολλές (περισσότερες από τις μισές) κατέληξαν σε πλήρη αποτυχία. Όμως κάθε φορά οι επιστήμονες μάθαιναν από τα λάθη τους και κάθε φορά προχωρούσαν ένα βηματάκι περισσότερο. Στο συγκεκριμένο απόσπασμα το οποίο αποχαρακτηρίστηκε πριν από λίγα χρόνια, βλέπουμε την αποτυχημένη εκτόξευση. Ο πύραυλος δεν πρόλαβε καν να σηκωθεί από το έδαφος και μια τεράστια έκρηξη σάρωσε τα πάντα.

1996 Ariane 5

Το Ariane είναι ένα ευρωπαϊκό πρόγραμμα διαστήματος και οι εκτοξεύσεις του γίνονται από τη Γαλλική Γουιάνα. Το πρόγραμμα έχει καταγράψει 82 συνεχόμενες επιτυχημένες εκτοξεύσεις από το 2003 μέχρι το 2017. Το 1996 όμως όταν ήταν ακόμη στα σπάργανα σημειώθηκε μια καταστροφή που κόστισε τότε 60 εκατομμύρια δολάρια. Ήταν μάλιστα η πρώτη εκτόξευση του προγράμματος. Έγινε στις 4 Ιουνίου και ο πύραυλος αυτοκαταστράφηκε (πυροδοτούμενος από τηλεκοντρόλ από τη βάση) για να μην πέσει σε κατοικημένη περιοχή.

1959 Juno II

Το Juno II ήταν ένας αμερικάνικος πύραυλος εκτόξευσης που χρησιμοποιήθηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1950 και στις αρχές της δεκαετίας του 1960 για να μεταφέρει δορυφόρους σε τροχιά γύρω από τη γη. Στις 16 Ιουλίου του 1959 ο Juno II, μετέφερε τον δορυφόρο Explorer για το διάστημα. Αμέσως μετά την απογείωση του, ένα βραχυκύκλωμα στις πλακέτες του μετατροπέα ισχύος έκανε τον κινητήρα να αναφλεγεί και να εκραγεί μαζί με όλον τον πύραυλο λίγα μέτρα πάνω από την επιφάνεια. Ο Juno II κόστισε 11 εκατομμύρια δολάρια τότε.

1957 Atlas

Άλλος ένας Atlas που απέτυχε παταγωδώς. Κατάφερε να απογειωθεί και να ανέβει ψηλά, αλλά πριν βγει στο διάστημα ένα πρόβλημα τον έστρεψε προς τα πλάγια και ανατινάχτηκε και αυτός εντυπωσιακά στον αέρα.

1959 Titan I

Η αποτυχία αυτή κόστισε 13 εκατομμύρια δολάρια τότε. Ήταν η πρώτη φορά που χρησιμοποιούταν υγρό οξυγόνο σαν προωθητικό. Συνολικά κατασκευάστηκαν 62 πύραυλοι που δοκιμάστηκαν στις απογειώσεις. Οι 49 κατάφεραν να απογειωθούν και 2 να καταστραφούν μετά την απογείωση (οι υπόλοιποι 11 δεν κατάφεραν να απογειωθούν). Στις 14 Δεκεμβρίου του 1959, ένα πρόβλημα στο σύστημα ανάφλεξης, έκανε τον πύραυλο πυροτέχνημα ενώ βρισκόταν ακόμη «δεμένος» στην πλατφόρμα εκτόξευσης.

2015 Falcon 9

Ο Falcon 9 κόστισε 62 εκατομμύρια δολάρια. Απογειώθηκε κανονικά. Υψώθηκε στον αέρα και συνέχιζε να ανεβαίνει προς το διάστημα, όταν ξαφνικά άρχισε να πέφτει. Εξερράγη σε μεγάλο ύψος. O Falcon 9, όπως όλο το πρόγραμμα Falcon είναι ο πύραυλος που χρησιμοποιεί η εταιρία του Έλον Μασκ, Space X.

1962 Atlas Centaur

Η Atlas Centaur είναι η εξέλιξη των πυραύλων Atlas. Οι απογειώσεις τους γίνονταν μόνο από το Κανάβεραλ. Τον Οκτώβριο του 1961, ο πρώτος τέτοιος πύραυλος μεταφέρθηκε στο χώρο και στήθηκε στην πλατφόρμα εκτόξευσης. Στον τελικό έλεγχο διαπιστώθηκαν πολλά προβλήματα με αποτέλεσμα ο πύραυλος να μείνει στην πλατφόρμα επι 7 μήνες. Καθημερινά γινόντουσαν διορθώσεις και στις 8 Μαΐου του 1962, στις 18.49 εκτοξεύτηκε. Δεν ήταν ένα λεπτό στον αέρα όταν εξερράγη στον ουρανό. Κόστισε τότε 70 εκατομμύρια δολάρια.

1965 Atlas Centaur 5

Άλλη μια αποτυχία για το πρόγραμμα. Η αντίστροφη μέτρηση τελείωσε, το κουμπή εκτόξευση πατήθηκε, ο πύραυλος ανέβηκε 10 μέτρα από την επιφάνεια της γης, έσβησαν οι κινητήρες και μετά «έσκασε» στο έδαφος προσφέροντας ένα εντυπωσιακό θέαμα.

2013 Proton M

Η εντυπωσιακή αποτυχία του συγκεκριμένου Ρωσικού πυραύλου έγινε στο κοσμοδρόμιο Μπαϊκονούρ στο Καζακστάν στις 2 Ιουλίου του 2013. Ο πύραυλος μετέφερε 3 δορυφόρους. Χρειάστηκε να περάσουν 24 δευτερόλεπτα μετά την εκτόξευση για να διαλυθεί στον αέρα. Μετά από την αποτυχία αυτή άρχισε μια σημαντική αναδιοργάνωση της Ρωσικής διαστημικής βιομηχανίας. Μέχρι τις 21 Ιουλίου 2021, είχαν πραγματοποιηθεί 112 εκτοξεύσεις Proton M, εκ των οποίων οι 11 απέτυχαν εντελώς ή εν μέρει.