Έρπης Ζωστήρας: Όσα πρέπει να ξέρεις για την επώδυνη αλλά αποτρέψιμη νόσο

Έρπης Ζωστήρας. Μια νόσο που οι περισσότεροι έχουμε ακούσει, χωρίς απαραιτήτως να γνωρίζουμε τα ακριβή χαρακτηριστικά της, αλλά και τις μακροχρόνιες βλάβες που μπορεί να προκαλέσει στην υγεία μας. Κι όμως, πρόκειται για μια ασθένεια που προσβάλλει σχεδόν 1 στους 3 ενήλικες οι οποίοι είχαν νοσήσει από ανεμοβλογιά. Επομένως, είναι απολύτως απαραίτητο να γνωρίσουμε όσο το δυνατό περισσότερα για τη νόσο.

Τι είναι ο Έρπης Ζωστήρας

Πρόκειται για ένα εξαιρετικά επώδυνο λοιμώδες νόσημα, που συνήθως (αλλά όχι απαραίτητα) πλήττει τους ανθρώπους μέσης και τρίτης ηλικίας. Η κυριότερη αιτία εμφάνισής του, είναι η σταδιακή εξασθένιση των αμυντικών μηχανισμών του ανοσοποιητικού συστήματος, ιδίως έπειτα από την ηλικία των 50 ετών, αλλά και λόγω ανοσοκαταστολής που προέκυψε από νόσο ή θεραπεία.

Στη συντριπτική μας πλειοψηφία, οι ενήλικες είναι ήδη φορείς του ιού που προκαλεί έρπητα ζωστήρα, με το ποσοστό να ξεπερνά το 90%. Όμως σε περίπου 1 στους 3, ο ανενεργός ιός επανενεργοποιείται και προκαλεί την ασθένεια. Το νόσημα δεν είναι μόνο (εξαιρετικά) επώδυνο: σε πολλές περιπτώσεις, οδηγεί και σε σοβαρές επιπλοκές, όπως η μεθερπητική νευραλγία (PHN), που εμφανίζεται περίπου στο 30% των ασθενών που νοσούν από έρπητα ζωστήρα και ο οφθαλμικός έρπης ζωστήρας που εμφανίζεται περίπου στο 25% των ασθενών.

Ακόμη και χωρίς τις επιπλοκές αυτές, οι συχνά φρικτοί πόνοι που συνοδεύουν τη νόσο, υποβαθμίζουν την ποιότητα ζωής των ασθενών. Όμως στην περίπτωση της «μεθερπητικής νευραλγίας», ο πόνος αυτός γίνεται μακροχρόνιος νευροπαθητικός και επηρεάζει καταλυτικά την καθημερινότητα των πασχόντων για μήνες ή ακόμη και χρόνια μετά την εμφάνιση των συμπτωμάτων.

Τι μπορούμε να κάνουμε για να τον αποφύγουμε

Πλέον είναι γνωστό σε όλους μας, πέρα από κάθε αμφιβολία, ότι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος να αποφύγουμε μια ασθένεια που προκαλείται από ιούς, είναι ο εμβολιασμός. Ιδίως σε περιπτώσεις όπως αυτή του έρπητα ζωστήρα, για τις οποίες υπάρχουν αποτελεσματικά εμβόλια, ενώ ταυτόχρονα δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά μέσω φαρμακευτικής αγωγής. Αξίζει να σημειωθεί ότι περιορισμένη είναι και η αποτελεσματικότητα των φαρμάκων που χρησιμοποιούνται για την ανακούφιση των ασθενών από τον πόνο.

Για αυτό και το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών ενηλίκων συστήνει τον εμβολιασμό όλων των ενηλίκων 60 έως 75 ετών, ανεξάρτητα από το αν έχουν προηγούμενο ιστορικό νόσησης. Άλλωστε, ήδη από το 2014 στην Ελλάδα υπάρχει η δυνατότητα εμβολιασμού, ενώ πρόσφατα στην εργαλειοθήκη μας προστέθηκε και ένα ακόμη αποτελεσματικό εμβόλιο, που προστατεύει τόσο από τον έρπητα ζωστήρα όσο και από την μεθερπητική νευραλγία, και το οποίο κυκλοφορεί στις ΗΠΑ από το 2018.

Το νέο εμβόλιο, που πρόσφατα τιμολογήθηκε στη χώρα μας, διαθέτει υψηλή και με μεγάλη διάρκεια αποτελεσματικότητα για όλες τις ηλικιακές ομάδες από 50 ετών και άνω, ενώ είναι το πρώτο που επιτυγχάνει να προσφέρει δυνατότητα προστασίας και σε ασθενείς 18 ετών και άνω, οι οποίοι βρίσκονται σε ανοσοκαταστολή. Το τελευταίο έχει ιδιαίτερη σημασία, καθώς αφορά μια κατηγορία του πληθυσμού, πολύ ευάλωτη εξ ορισμού, η ανάγκη της οποίας για προστασία από τον έρπητα ζωστήρα έμενε μέχρι πρόσφατα ανεκπλήρωτη.

Λόγω της υψηλής κλινικής αξίας του για την κοινωνίας και τη μεγάλη και παρατεταμένη αποτελεσματικότητά του, το νέο εμβόλιο αναμένεται να συμπεριληφθεί στη λίστα των συνταγογραφούμενων/αποζημιούμενων σκευασμάτων. Ένα βήμα που είναι πολύ σημαντικό να πραγματοποιηθεί το συντομότερο δυνατό, ώστε να αποκτήσουν πρόσβαση στα οφέλη του όλοι οι άνθρωποι που το έχουν ανάγκη.