ΗΠΑ: Το Κογκρέσο έχει… (F-)16 προβλήματα και ο Μπάιντεν είναι το ένα – Θα γίνει το «χατήρι» του Ερντογάν;

Η κυβέρνηση των ΗΠΑ μόλις μπήκε σε τροχιά σύγκρουσης με την Επιτροπή Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας σχετικά με την πώληση και τον εκσυγχρονισμό των μαχητικών αεροσκαφών F-16 στην Τουρκία – μια συμφωνία στην οποία αντιτίθενται τα δύο κορυφαία μέλη της επιτροπής.

Μιλώντας σε δημοσιογράφους για την ενισχυμένη στάση των αμερικανικών δυνάμεων στην Ευρώπη, η βοηθός υπουργός Άμυνας για τις Διεθνείς Υποθέσεις, Celeste Wallander, δήλωσε ότι το Πεντάγωνο «υποστηρίζει πλήρως τα σχέδια της Τουρκίας για τον εκσυγχρονισμό του στόλου των F-16», τα οποία αφορούν σε μια αγορά ύψους 6 δισεκατομμυρίων δολαρίων για 40 πολεμικά αεροσκάφη Block 70 F-16 και περίπου 80 κιτ εκσυγχρονισμού της Lockheed Martin.

Διαβάστε επίσης: Χωρίς την έγκριση του Κογκρέσου… F-16 γιοκ

«Εάν οι ΗΠΑ έπαιζαν το ρόλο του μεσίτη…»

Η χρονική στιγμή της δήλωσης ήταν περίεργη, σχολιάζει το Politico, καθώς ήρθε λίγο μετά τον τερματισμό των απειλών της Τουρκίας να εμποδίσει την Σουηδία και τη Φινλανδία να ενταχθούν στο ΝΑΤΟ. Ωστόσο, ένας ανώτερος αξιωματούχος της κυβέρνησης Μπάιντεν αρνήθηκε σθεναρά οποιαδήποτε σύνδεση: «Αν οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν μπει στο ρόλο του μεσίτη, τότε το ερώτημα του τι έβαζαν οι ίδιες οι ΗΠΑ στο τραπέζι θα είχε γίνει πρώτο και κεντρικό», σχολίασε χαρακτηριστικά.

Άλλοι με τους οποίους μίλησε η NatSec Daily του Politico, υποστηρίζουν τον ισχυρισμό του αξιωματούχου, λέγοντας ότι δεν υπήρξε ποτέ ρητή ανταπόδοση. Αντίθετα, φάνηκε να υπάρχει μια σιωπηλή συνεννόηση ότι αν η Τουρκία ψήφιζε υπέρ της ένταξης Σουηδίας και Φινλανδίας στο «κλαμπ» του ΝΑΤΟ, τότε η σχέση με τις ΗΠΑ θα βελτιωνόταν, αυξάνοντας έτσι τις πιθανότητες ολοκλήρωσης της συμφωνίας για τα F-16. Τίποτα δεν ειπώθηκε ευθέως – δεν χρειαζόταν να ειπωθεί, μας είπαν.

Διαβάστε επίσης: ΗΠΑ: Ρεπουμπλικανοί βουλευτές αντιδρούν στην στήριξη Μπάιντεν στο θέμα για τα F-16 στην Τουρκία

Τώρα, υπάρχει επιπλέον πίεση στον πρόεδρο της Επιτροπής Διεθνών Σχέσεων της Γερουσίας, Ρόμπερτ Μενέντεζ, και στον επικεφαλής των Ρεπουμπλικανών, Τζιμ Ρις. Ο Δημοκρατικός γερουσιαστής είναι κατά της συμφωνίας, κυρίως για να τιμωρηθεί ο Τούρκος πρόεδρος Ερντογάν για την αυταρχική διακυβέρνηση και τη στροφή του προς τη Ρωσία, με την απόκτηση του πυραυλικού συστήματος S-400, το 2017.

Η Τουρκία απείλησε ότι θα αγοράσει ρωσικής κατασκευής μαχητικά αεροσκάφη, εάν η συμφωνία για τα F-16 αποτύχει, αλλά ο Μενέντεζ ισχυρίζεται ότι η Άγκυρα μπλοφάρει.

«Δεν με πτοεί το γεγονός ότι μπορεί να πάνε κάπου αλλού», δήλωσε ο Μενέντεζ το Νοέμβριο. «Αν το κάνουν, τότε ξέρετε, η διαλειτουργικότητα μειώνεται δραματικά στο ΝΑΤΟ και δυσχεταίνουν περαιτέρω τη θέση τους».

Ο Ρις εξακολουθεί να αντιτίθεται στην πώληση F-16 στην Τουρκία, αλλά είναι ελαφρώς πιο ανοιχτός σε αυτήν από τον ομόλογό του. «Είμαι θετικά διατεθειμένος προς αυτή την κατεύθυνση, αλλά δεν έχω φτάσει ακόμα εντελώς εκεί», δήλωσε στον Bryant Harris του Defense News τον περασμένο μήνα.

Το ερώτημα είναι αν θα κρατήσουν την ίδια στάση, τώρα που η ομάδα του προέδρου Μπάιντεν θέλει μια συμφωνία και η Τουρκία έχει κάνει – με έναν περίπλοκο και ιδιοτελή τρόπο – αυτό που ήθελαν οι ΗΠΑ.

Κατατέθηκε τροπολογία – μπλόκο στα τουρκικά F-16

Ωστόσο, μια πρώτη κίνηση έγινε ήδη από το ελληνοαμερικανικό λόμπι, που δείχνει ότι τα πράγματα δεν θα είναι και τόσο εύκολα για την Τουρκία.

Με πρωτοβουλία του Ελληνοαμερικανού βουλευτή, Chris Pappas, κατατέθηκε στο Κογκρέσο των ΗΠΑ τροπολογία για τα F-16 που ζητά η Άγκυρα.

Την τροπολογία, με την οποία ζητούν να μην προχωρήσει η πώληση των μαχητικών όσο η Αγκυρα συνεχίζει να παραβιάζει τον εθνικό εναέριο χώρο άλλων χωρών και να  προκαλεί με υπερπτήσεις στο Αιγαίο, υπογράφουν δέκα βουλευτές.

Με βάση την τροπολογία, απαγορεύεται ο πρόεδρος των ΗΠΑ να μεταφέρει όπλα σε χώρα μέλος του ΝΑΤΟ, που τον τελευταίο χρόνο έχει προβεί σε παραβιάσεις του εναέριου χώρου ή έχει παραβιάσει την κυριαρχία ή την εδαφική ακεραιότητα άλλης χώρας μέλους του ΝΑΤΟ.

Αυτά τα εμπόδια στις προεδρικές εξουσίες θα μπορούν να αρθούν από το Κογκρέσο, μόνο αν ο Λευκός Οίκος μπορεί να πιστοποιήσει στις αρμόδιες επιτροπές του ότι η εν λόγω χώρα που ενδιαφέρεται να προμηθευτεί πολεμικό υλικό από τις ΗΠΑ έχει σταματήσει για διάστημα έξι μηνών τις επιθετικές ενέργειες.

Επίσης, ο Αμερικανός πρόεδρος θα μπορεί να άρει τους περιορισμούς, αν πιστοποιήσει στο Κογκρέσο ότι είναι προς το συμφέρον της εθνικής ασφάλειας της Αμερικής μια τέτοια πώληση. Ωστόσο, σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει να εξηγήσει λεπτομερώς τα μέτρα που λαμβάνει, για να διασφαλίσει ότι τα αμερικανικά όπλα δεν χρησιμοποιούνται από τον παραλήπτη για παραβιάσεις της κυριαρχίας ή της εδαφικής ακεραιότητας άλλης χώρας μέλους του ΝΑΤΟ.

Θα πρέπει να σημειωθεί, πάντως, ότι τα πράγματα δεν είναι ούτε απλά, ούτε εύκολα για την πλευρά όσων αντιτίθενται στην πώληση των F-16 στην Τουρκία.

Η συγκεκριμένη τροπολογία, στην πράξη, δεν σημαίνει τίποτα και θα πάρει καιρό για να συζητηθεί, ενώ καλό να έχουμε πάντα κατά νού ότι οι ΗΠΑ – όπως και κάθε άλλη ξένη χώρα, εξάλλου – κοιτάζει πρωτίστως το συμφέρον της, την… τσέπη της και, επιπλέον, θέλει να τα έχει καλά με την Τουρκία του Ερντογάν για γεωπολιτικούς και οικονομικούς λόγους.