Νέο νομοσχέδιο ΑΕΙ και έρευνα: Μια επιστολή από το εξωτερικό

Το νέο νομοσχέδιο του υπουργείου Παιδείας για τα ΑΕΙ, μετά από δυόμιση χρόνια μελέτης και πολιτικού «μπρος-πίσω» κατατέθηκε τελικά στην Βουλή για ψήφιση με περισσότερα από 400 άρθρα στο περιεχόμενο του.

Έλαβα το εξής γράμμα από ερευνητή μεγάλου, και εξαιρετικά ανταγωνιστικού, πανεπιστημίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και το θέτω στον κοινό προβληματισμό, καθώς η συζήτηση του νέου νομοσχεδίου, ξεκινάει αύριο στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής και οι αλλαγές σε κάποιες διατάξεις του ίσως είναι ευπρόσδεκτες:

«Εργάζομαι στο … ως μέλος Διδακτικού και Ερευνητικού Προσωπικού.

Με το υπό συζήτηση νομοσχέδιο για τα ΑΕΙ, οι συντάκτες του διακηρύσσουν ότι επιχειρείται αντιστροφή του brain drain στη χώρα μας. Προς τούτο, στο άρθρο 167 προβλέπει κατ εξαίρεση κατανομή θέσεων στα πανεπιστήμια για όσους λαμβάνουμε χρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Έρευνας (ERC).

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Νομοσχέδιο για ΑΕΙ: Στην Βουλή με σειρά αλλαγών – Παραμένουν οι διατάξεις για το νέο μοντέλο διοίκησης

Αντιλαμβάνομαι το άρθρο μόνον ως συμβολικού χαρακτήρα, κι αυτό γιατί ERC παίρνουμε περίπου 10 Έλληνες του εξωτερικού το χρόνο – σταγόνα στον ωκεανό όσων έφυγαν.

Ακόμα και έτσι όμως, το άρθρο είναι ανεπαρκές: Είναι «τσιγκούνικο» στη βαθμίδα, μιας και προβλέπει θέσεις Επίκουρου για όσους έχουν ERC-StG και Αναπληρωτή για όσους έχουν ERC-CoG. Επειδή το ERC είναι το πιο ανταγωνιστικό πρόγραμμα της ΕΕ, οι περισσότεροι κάτοχοι ERC είναι ήδη σε ψηλότερες βαθμίδες, και, προφανώς, δεν θα γυρίσουν να κάνουν τον Επίκουρο. Να καταπιούμε τους χαμηλούς μισθούς και την έλλειψη υποδομών, αλλά η «στέρηση βαθμού» είναι ποινή, όχι κίνητρο brain gain.

Θέλω να σας ενημερώσω ότι 19 συνάδελφοι, όλοι Κύριοι Ερευνητές σε ERC (δηλαδή το target group του άρθρου) και καθηγητές/ερευνητές σε κορυφαία πανεπιστήμια της Ευρώπης απέστειλαν επιστολή στο υπουργείο Παιδείας της Ελλάδας. Το υπουργείο της χώρας μας όμως την αγνόησε, είτε από άγνοια του θέματος, είτε από πολιτική βούληση.

Με βάση τα παραπάνω αντιλαμβάνομαι ότι οι διακηρύξεις περί brain gain όχι απλώς αναφέρονται σε ένα πολύ μικρό κομμάτι όσων έφυγαν, αλλά ακόμα και αυτούς δεν θα τους φέρει πίσω. Τολμώ έτσι να καταλήξω στο συμπέρασμα, ότι εαν η στάση των αρμοδίων  είναι συνειδητή και δεν προέρχεται από άγνοια, πρόκειται περί εμπαιγμού».

Αυτά και άλλα, καθώς οι διατάξεις που ενδεχομένως μπορούν να ξανασυζητηθούν, καλό είναι να υπόκεινται ποικιλοτρόπως στην δημόσια διαβούλευση. Επίσης επειδή διαβάζω ότι η νέα θέση του εκτελεστικού διευθυντή θα στοιχίζει στα ΑΕΙ ένα ποσό που πλησιάζει το ένα εκατομμύριο ετησίως, αλλά και το ότι πολλά πανεπιστήμια που τόσα χρόνια διαμαρτύρονται για την υποχρηματοδότηση τους, ξοδεύουν επίσης εκατομμύρια ετησίως για υπηρεσίες προβολής, διαφήμισης δείπνων, δώρων κλπ, ίσως πρέπει ο φακός του κοινωνικού και πολιτικού μας ενδιαφέροντος να επιστρέψει στον λόγο για τον οποίο υπάρχουν: τους φοιτητές και τις φοιτήτριες τους.