Ντράγκι – Ερντογάν: Εχθροί και φίλοι αναμετρώνται στο τραπέζι της διπλωματίας

«Δικτάτορα» είχε χαρακτηρίσει ο Ιταλός πρωθυπουργός, Μάριο Ντράγκι τον Τούρκο πρόεδρο, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, μετά το «sofagate». Μία δήλωση που στην Αθήνα είχε προκαλέσει έναν αναστεναγμό ανακούφισης. Κανείς φυσικά δεν πίστευε ότι η Ρώμη θα μπορούσε να αλλάξει ριζικά τη στάση της απέναντι στην Τουρκία και να υπονομεύσει τα δικά της ιδιαίτερα συμφέροντα, αλλά θα μπορούσε ίσως να θελήσει να παίξει έναν πιο εποικοδομητικό ρόλο. Την Τρίτη ο Μάριο Ντράγκι επισκέφθηκε την Άγκυρα. Ένα ταξίδι με το βλέμμα στην ενέργεια. Σε αυτό το ταξίδι και παρ’ όλο που ο Ντράγκι έχει δείξει ότι έχει «δυσανεξία» στον Ερντογάν αναγκάστηκε να το «καταπιεί» σημειώνοντας ότι οι δύο χώρες είναι «εταίροι, σύμμαχοι και φίλοι».

Η διαμεσολάβηση

Στο ενδεχόμενο ο Μάριο Ντράγκι να βάλει και τα ελληνοτουρκικά στο τραπέζι της συζήτησης του με τον Ερντογάν αναφέρονταν και ιταλικά ΜΜΕ, όπως η il Messagero, συνδέοντας το με τα συμφέροντα και της Ρώμης στην Ανατολική Μεσόγειο, με αιχμή την εμπλοκή της Eni σε κάποιες έρευνες. Το δημοσίευμα σημείωνε ότι «η κατάσταση είναι περίπλοκη και η Ελλάδα -που υποστηρίζεται από το Παρίσι – είναι αυτή τη στιγμή η μόνη χώρα στην περιοχή με την οποία η Τουρκία δεν έχει επιχειρήσει προσέγγιση. Δεδομένης όμως της σημασίας του έργου και του ιταλικού ενδιαφέροντος για επαναπροσδιορισμό των ενεργειακών εταίρων της Ιταλίας, δεν αποκλείεται ο Ντράγκι να πάρει και τον ρόλο του μεσολαβητή την Τρίτη».

Ο Μητσοτάκης είχε ενημερώσει τον Ντράγκι

Σημαντικό βάρος στις επαφές του με τον Μάριο Ντράγκι είχε δώσει και ο Κυριάκος Μητσοτάκης, με το Μέγαρο Μαξίμου να γνωρίζει σαφώς ότι οι θέσεις των χωρών δεν μεταβάλλονται, εκτός και αν το επιβάλουν τα συμφέροντα τους. Ωστόσο πριν τη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ, στις 22 Ιουνίου, ο πρωθυπουργός, «πέταξε» στη Ρώμη, ανταποκρινόμενος στην πρόσκληση σε δείπνο του Ντράγκι, με φόντο την ενεργειακή κρίση στην Ευρώπη, που προκαλεί η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.

Διαβάστε επίσης: Κυριάκος Μητσοτάκης: Σε θερμό κλίμα η συνάντηση με τον Ντράγκι – Μίλησαν για ενέργεια, Ουκρανία, Τουρκία και Λιβύη

Στο πλαίσιο της διεθνοποίησης των τουρκικών προκλήσεων και δη στο νέο περιβάλλον που διαμορφώνεται, στη σκιά του ουκρανικού, φέρνοντας ξανά στο προσκήνιο το σεβασμό στην εδαφική ακεραιότητα και την κυριαρχία των κρατών ο Κυριάκος Μητσοτάκης είχε ενημερώσει αναλυτικά τον Ιταλό ομόλογο του για την τουρκική επιθετικότητα.

Η παγίδα Ερντογάν για το μεταναστευτικό

Τόσο η κοινή δήλωση στην οποία κατέληξαν Ερντογάν και Ντράγκι, όσο και οι δηλώσεις, από την πλευρά του Ιταλού πρωθυπουργού, ήταν προσεκτικές, αλλά οι παραφωνίες δεν αποφεύχθηκαν, στην προσπάθεια του τούρκου προέδρου να πυροδοτήσει «ελληνο-ιταλικό πόλεμο» με αιχμή το μεταναστευτικό, αφού υποστήριξε ότι οι «επαναπροωθήσεις» που επιχειρεί η Ελλάδα αποτελούν κίνδυνο και για την Ιταλία. Ο Ντράγκι απάντησε ότι η Ιταλία δεν μπορεί να είναι «απεριόριστα ανοιχτή». «Το έχουμε εκφράσει παρουσία και του κ. Ερντογάν και σίγουρα θα το εκφράσουμε κι όταν συναντηθούμε με την Ελλάδα. Από αυτή την άποψη, προσπαθήσαμε να είμαστε η χώρα με τις λιγότερες διακρίσεις, όσο το δυνατόν πιο ανοιχτή, αλλά έχουμε όρια και τώρα έχουμε φτάσει στα όρια», εξισώνοντας κατά κάποιο τρόπο Αθήνα και Άγκυρα.

Διαβάστε επίσης: Ερντογάν: Προσπαθεί να δημιουργήσει ένταση μεταξύ Ελλάδας – Ιταλίας

Έμφαση από την Άγκυρα στην επίσκεψη Ντράγκι

Η Τουρκία έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στην επίσκεψη Ντράγκι και των υπουργών του στην Άγκυρα, αλλά και στις συμφωνίες που υπογράφηκαν. Με τον Ερντογάν να δηλώνει ότι οι δύο χώρες έχουν δεσμευτεί «να εμβαθύνουν τη συνεργασία στον τομέα της αμυντικής βιομηχανίας» και κυρίως όσον αφορά το σύστημα αεράμυνας SAMP-T, που παράγει η EUROSAM το συντομότερο δυνατό. Ο Ερντογάν υπογράμμισε ότι «δεν υπάρχει πρόβλημα στη συμφωνία μας. Έχουμε επίσης συμφωνία με τον Μακρόν».

Τονίζοντας με νόημα ότι οι εξελίξεις στην περιοχή «απέδειξαν για άλλη μια φορά ξεκάθαρα τη σημασία του ρόλου που διαδραματίζει η Τουρκία για την EE σε διάφορους τομείς».

Ανατολική Μεσόγειος στο τραπέζι

Η κοινή δήλωση Ιταλίας – Τουρκίας μετά τη συνάντηση αναφέρεται μεταξύ άλλων στην Ανατολική Μεσόγειο δηλώνοντας ότι «οι δύο θαλάσσιες παράκτιες χώρες συμφώνησαν για την προώθηση της ελευθερίας της ναυσιπλοΐας και της συνεργασίας χωρίς αποκλεισμούς στη Μεσόγειο ενόψει των αυξανόμενων ενεργειακών κινδύνων, τα δύο μέρη τόνισαν τη σημασία της επίλυσης διαφορών για τα θαλάσσια σύνορα με την επίτευξη συμφωνίας στη βάση του διεθνούς δικαίου προκειμένου να επιτευχθεί λύση στη βάση της ισότητας. Τα μέρη σημείωσαν ότι, υπό την προϋπόθεση ότι πληρούνται οι απαραίτητες προϋποθέσεις, η διεξαγωγή της Πολυμερούς Διάσκεψης για την Ανατολική Μεσόγειο αποτελεί ευκαιρία για τη δημιουργία ενός μηχανισμού συνεργασίας χωρίς αποκλεισμούς στην περιοχή».

Υπενθυμίζεται ότι την πολυμερή διάσκεψη έχει προτείνει μετ’ επιτάσεως ο Ερντογάν, ο οποίος ωστόσο θέλει να αποκλείσει από αυτή την Κυπριακή Δημοκρατία, ή να βάλει στο τραπέζι σαν ισότιμο μέλος το ψευδοκράτος. Οδηγώντας με αυτό τον τρόπο κάθε απόπειρα διεξαγωγής της σε αδιέξοδο. Και για αρκετούς αξιωματούχους στη Ρώμη η Κύπρος είναι πρόβλημα που θα έπρεπε να βρεθεί τρόπος να «ξεπεραστεί».

Και αμυντικά

Όσον αφορά τον τομέα της Άμυνας στο κοινό ανακοινωθέν σημειώνεται ότι: Στο πλαίσιο των αποφάσεων στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ της Μαδρίτης και της νέας στρατηγικής αντίληψης, τα δύο μέρη υπογράμμισαν την αποφασιστικότητά τους να ενισχύσουν τη συνεργασία στη βάση μιας σφαιρικής προσέγγισης, ειδικά σε θέματα όπως η καταπολέμηση της τρομοκρατίας, κυρίως όσον αφορά τις απειλές και προκλήσεις που προέρχονται από το Νότο. Σημειώθηκε ότι τα μέρη επιβεβαίωσαν τη σημασία της ενίσχυσης της Στρατηγικής Εταιρικής Σχέσης ΝΑΤΟ-ΕΕ στη βάση μίας μακροχρόνιας συνεργασίας και ότι η πλήρης συμμετοχή συμμάχων εκτός ΕΕ και, στην προκειμένη περίπτωση, της Τουρκίας στις αμυντικές προσπάθειες της ΕΕ είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη αυτής της συνεργασίας. Τα μέρη επιβεβαίωσαν εκ νέου ότι η αμυντική βιομηχανία διαδραματίζει βασικό ρόλο τόσο στις τρέχουσες όσο και στις μελλοντικές σχέσεις τους. Στο πλαίσιο αυτό, τα μέρη χαιρέτησαν την υπογραφή της «Συμφωνίας για την αμοιβαία προστασία των εμπιστευτικών πληροφοριών στον τομέα της αμυντικής βιομηχανίας». Στη δήλωση, τα μέρη συμφώνησαν στη βούλησή τους να ενισχύσουν τη συνεργασία μεταξύ των αστυνομικών δυνάμεων για τη δημιουργία της Κοινής Επιτροπής Στρατηγικής Συνεργασίας για την Ασφάλεια (JSSCC).

Όσον αφορά την ενέργεια, σημειώνεται ότι Ιταλία και Τουρκία μεταξύ άλλων επανέλαβαν την αποφασιστικότητά τους να προωθήσουν τη συνεργασία τους αναγνωρίζοντας τη συνολική αξία της ενέργειας ως κοινού παράγοντα ανάπτυξης, ασφάλειας και ευημερίας στη Μεσόγειο.

Φίλοι και εχθροί σε διπλωματικά τραπέζια

Τα ζητήματα που τέθηκαν στο τραπέζι μαρτυρούν από μόνα τους ότι στο τραπέζι μπήκαν και οι σχέσεις Ελλάδας – Τουρκίας. Τουλάχιστον ως παράγοντας που επηρεάζει τις εξελίξεις στην περιοχή. Και οι ισορροπίες σίγουρα δεν μπορούν να χαρακτηριστούν εύκολες.

Ωστόσο η Ιταλία δεν μπορεί να αγνοήσει τα συμφέροντα που τη συνδέουν με την Άγκυρα. Και τα συμφέροντα κάθε χώρας ξεπερνούν κατά πολύ τις προσωπικές απόψεις του εκάστοτε πρωθυπουργού. Με το αξίωμα στη διπλωματία να παραμένει ότι μεταξύ κρατών δεν υπάρχουν διαρκείς φιλίες ή διαρκείς εχθροί, μόνο διαρκή συμφέροντα.