Καθώς ο κόσμος βυθίζεται στην αστάθεια, η παγκοσμιοποίηση κάμπτεται και οι διεθνείς σχέσεις πολώνονται μεταξύ αυταρχικών, αναθεωρητικών κρατών και των κρατών που εκπροσωπούν τη δημοκρατία, την ελευθερία, τα ανθρώπινα δικαιώματα. Η Ελλάδα, το Ισραήλ και η Κύπρος ανήκουν πολιτισμικά και πολιτικά στη δεύτερη κατηγορία, εκπροσωπούν στην Ανατολική Μεσόγειο την ιδέα του δυτικού πολιτισμού και το γεωπολιτικό πεπρωμένο τους είναι κοινό. Περιβάλλονται όμως από κράτη με αυταρχικές δομές και ηγεμονικές περιφερειακές βλέψεις, γεγονός που καθιστά αναγκαία τη στενή τους συνεργασία. Η κοινή συνθήκη των τριών κρατών οδηγεί νομοτελειακά σε πολιτική σύμπραξη και κοινή γεωστρατηγική αντίληψη.

Η περαιτέρω σύσφιγξη του άξονα Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ μπορεί και πρέπει να λάβει τη μορφή στρατιωτικής συμμαχίας αλλά όχι μόνον. Μία μακροπρόθεσμη και αρραγής στρατιωτική συμμαχία πρέπει να διαθέτει ψυχική ενότητα και πολιτισμικό βάθος. Επομένως η στενή γεωστρατηγική συνεργασία των τριών κρατών πρέπει να συνοδεύεται από ευρύτερη συνεργασία στον πολιτικό, οικονομικό και πολιτισμικό τομέα.

Η τριμερής συνεργασία πρέπει εξάλλου να χαρακτηρίζεται από κοινές αντιλήψεις και δομές. Είναι εφικτή και απαραίτητη η εφαρμογή στην Ελλάδα ενός «μοντέλου Ισραήλ», προσαρμοσμένου φυσικά στα ελληνικά δεδομένα. Το ίδιο πρέπει να γίνει και στην Κύπρο. «Μοντέλο Ισραήλ» σημαίνει όχι μόνον στρατιωτική προπαρασκευή και πολεμική ετοιμότητα, αλλά και αντίστοιχη πολιτική σκέψη καθώς και κοινωνική αντίληψη. Σε στρατιωτικό επίπεδο απαιτείται – μεταξύ πολλών άλλων μέτρων – δεκαοκτάμηνη θητεία ανδρών και γυναικών αμέσως μετά το σχολείο, καταδρομικού τύπου εκπαίδευση και συνεχής επανεκπαίδευση στα πλαίσια μιας οργανωμένης εφεδρείας. Σε κοινωνικό επίπεδο πρέπει να καλλιεργηθεί ισχυρή εθνική αυτοπεποίθηση, ιστορική αυτογνωσία και αίσθηση συλλογικού προορισμού. Σε πολιτικό επίπεδο – καίριο διότι σε αυτό θα ληφθούν οι σχετικές αποφάσεις – απαιτείται ριζική αναπροσαρμογή στην κατεύθυνση της αξιοκρατίας και της στελέχωσης της δημόσιας διοίκησης με έμπειρες, ικανές, ακέραιες και συγκροτημένες προσωπικότητες.

Πέραν αυτών, η Ελλάδα και η Κύπρος πρέπει να αποκτήσουν συγκροτημένο κατευθυντήριο Δόγμα Εξωτερικής Πολιτικής, με στόχους και διεκδικήσεις. Η Ελλάδα πρέπει, εκτός από «κόκκινες γραμμές», να θέσει ως στόχο την εφαρμογή της Συνθήκης της Λωζάννης στην Ιμβρο και στην Τένεδο και την αποκατάσταση της ελληνικής μειονότητας στην Τουρκία. Η Κύπρος πρέπει να θέσει ως στόχο της την αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων και εποίκων από το κατεχόμενο βόρειο τμήμα της νήσου – που προσβάλλει τη διεθνή νομιμότητα και το διεθνές δίκαιο – και την αποκατάσταση μιας ακέραιας ενιαίας Κυπριακής Δημοκρατίας με ισονομία όλων των πολιτών της, ελληνικής, τουρκικής ή άλλης προελεύσεως.

Το Ισραήλ θα μπορούσε να συνεργασθεί με την Ελλάδα και την Κύπρο σε επίπεδο στρατηγικής συνεργασίας, τεχνογνωσίας και εκπαίδευσης. Τα τρία κράτη θα μπορούσαν να συνδιαμορφώσουν ένα Κοινό Στρατηγικό Δόγμα, που να θέτει κοινούς στόχους όπως τη διαμόρφωση και διατήρηση ασφαλούς στρατηγικού περιβάλλοντος στην Ανατολική Μεσόγειο, την προστασία και προαγωγή των δυτικών αξιών της Δημοκρατίας και των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και τη συμβολή στην ανάπτυξη των χωρών του Τρίτου Κόσμου με σκοπό τη μείωση των μεταναστευτικών ροών που οφείλονται σε οικονομικούς λόγους.

Το όραμα αυτό θα διαμορφώσει ένα γεωπολιτικό άνυσμα που θα εκτείνεται από την Αδριατική έως την Εγγύς Ανατολή και θα αποτελεί φυσική συνέχεια, προέκταση και εταίρο των δυτικών (ευρωπαϊκών και υπερατλαντικών) θεσμών στην Ανατολική Μεσόγειο.

Ο Μελέτης Η. Μελετόπουλος είναι διδάκτωρ Οικονομικών και Κοινωνικών Επιστημών Πανεπιστημίου Γενεύης. Από τις εκδόσεις Καπόν κυκλοφορεί το βιβλίο του «Παναγιώτης Κανελλόπουλος: ο πολιτικός, ο διανοούμενος και η εποχή του»

Headlines