Μέσα χώρα: Η παράσταση που υμνεί την τρίτη ηλικία

Μέσα χώρα είναι ο τίτλος της νέας όπερας του Άγγελου Τριανταφύλλου που έχετε  μόλις τρεις ευκαιρίες ακόμα να δείτε (10, 12 και 13 Ιουλίου) στην Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος της Εθνικής Λυρικής Σκηνής στο ΚΠΙΣΝ.

Σε μια εποχή που εξυμνεί και εξυπηρετεί το εύκολο, την επιφάνεια και ένα πολύ συγκεκριμένο πρότυπο ιλουστρασιόν ομορφιάς, ο Άγγελος Τριανταφύλλου (σύνθεση), ο Γιάννης Αστερής (συγγραφή λιμπρέτου) και ο Νίκος Καραθάνος (σκηνοθεσία) δημιούργησαν έναν ύμνο στο δύσκολο, στη μοναξιά, στη φθορά.

Όπως αναφέρει το σχετικό σημείωμα της Εθνικής Λυρικής Σκηνής «Η Μέσα χώρα είναι μια όπερα που φέρνει στο κέντρο της σκηνής τους ανθρώπους που βρέθηκαν μόνοι τους σε μια απρόσμενη στροφή της ζωής τους. Μια όπερα που ρίχνει τους προβολείς της στους ανθρώπους που πεθαίνουν από μοναξιά, τους αδύναμους εκείνους χαρακτήρες που συντρίβονται από τις οικογενειακές σχέσεις».

• Διαβάστε επίσης: Τόσκα στο Ηρώδειο με διεθνούς φήμης πρωταγωνιστές

Για τον Άγγελο Τριανταφύλλου «κύρια έμπνευση υπήρξε εξαρχής ο θάνατος των ηλικιωμένων από μοναξιά, φαινόμενο που σε κάποιες χώρες όπως στην Ιαπωνία είναι σαρωτικό και μαζικό» ενώ ο κινητήριος μοχλός του ήταν η επιθυμία του να αποτίσει «φόρο τιμής στη γενιά των παππούδων μας και των γιαγιάδων μας, που μας μεγάλωσαν και ζήσαμε την πτώση τους. Όμορφη και επώδυνη».

Φόρος τιμής

Αυτός ο φόρος τιμής αποδόθηκε στους γονείς μας, στους παππούδες και τις γιαγιάδες μας στην πράξη όχι στα λόγια.

Ως κοινωνία, έχουμε την τρίτη ηλικία υπό διωγμό. Δεν θέλουμε πολλά πολλά με το γήρας. Επειδή δεν αντέχουμε να αντικρίζουμε αυτό που αναπόδραστα όλοι μας – αν είμαστε τυχεροί – θα γίνουμε: γέροι και γριές.

Η τρίτη ηλικία μάς θυμίζει τη φθορά, τη μοναξιά, την αϋπνία, την αρρώστια, τον φόβο, το να μη θυμόμαστε και να μη μας θυμούνται. Γι’ αυτό την κρατάμε κλειδωμένη στα μικρά της δωμάτια, υπό το φως μιας τηλεόρασης που παίζει ασταμάτητα.

Στο προσκήνιο

Η Μέσα χώρα κάνει ακριβώς το αντίθετο. Φώτισε τα δωμάτια του γήρατος, και έχοντας επί σκηνής δεκάδες χορωδούς και σολίστ άνω των 65 ετών (σε μια απόλυτη και ειλικρινή σύμπραξη με νεότερους συναδέρφους τους) πήρε την τρίτη ηλικία από το χέρι και την έφερε στο προσκήνιο.

Αυτών των ανθρώπων οι φωνές, τα σώματα, η κίνηση, χωρίς ίχνος ρετούς, όπως ακριβώς τα έχει πλάσει το όμορφό τους γήρας, μάς έδωσαν 15 εικόνες που όπως αναφέρει ο λιμπρετίστας Γιάννης Αστερής αφορούν «ένα δύσκολο κέντρο: τον θάνατο από μοναξιά – είτε μιλάμε για τον θάνατο του σώματος είτε για την ερημιά που αφήνει πίσω του εκείνος που φεύγει, το βαθύ και σκληρό αίσθημα απόγνωσης όταν το πρόσωπό μας παύει να καθρεφτίζεται στο βλέμμα του άλλου».

Όλα αυτά όμως, με τη μαγική σκηνοθετική ματιά του Νίκου Καραθάνου και την σπάνιας αισθητικής δουλειά του Μιχάλη Παπαπέτρου (ενορχήστρωση), της Ελλης Παπαγεωργακοπούλου (σκηνικά), του Σωτήρη Μελανού (σκηνικά), του Άγγελου Μέντη (κοστούμια), της Αμάλια Μπένετ (χορογραφία), της Ελίζας Αλεξανδροπούλου (φωτισμοί) και του Παντελή Μάκκα (βίντεο), δεν δίνονται μέσα από έναν κακώς εννοούμενο μελοδραματισμό.

Αντιθέτως, φτάνουν ως την πλατεία και τα θεωρεία της Αίθουσας  Σταύρος Νιάρχος μέσα από εικόνες και μελωδίες γεμάτες ευαισθησία, χιούμορ και έξυπνη ελαφρότητα.

Χθες το βράδυ και για ακόμα τρεις παραστάσεις συνέβη αυτό ακριβώς που αναφέρει ο Αστέρης, «η Μέσα χώρα χάνει το βάρος της και με μια χειρονομία σίγουρη αποδιώχνει τον πόνο, τη φθορά, το πένθος και χάνεται μέσα σε μια ομίχλη ανάλαφρη, δοξαστική».

«Η Μέσα χώρα», σημειώνει ο Νίκος Καραθάνος «μιλάει για όσους στο λυκόφως της ζωής τους στραφήκαν προς τα μέσα και πέθαναν από μοναξιά. Γι’ αυτούς που βρήκαν τη σορό τους μετά από καιρό πολύ. Για όσους βλέπαν στον ουρανό μόνο τον αστερισμό του Λύκου. Για τους γονείς μας. Για τη θεία Βαγγελιώ και τον Αργύρη. Για τον άγνωστο που μένει στο απέναντι σπίτι. Για όλους όσοι έφυγαν σα μοναχικοί αστέρες όταν η μοναξιά τους ανατινάχτηκε με πάταγο».

Η Σαββίνα Γιαννάτου, η Έλλη Πασπαλά οι διακεκριμένοι λυρικοί τραγουδιστές Χάρης Ανδριανός, Γιάννης Καλύβας, Μαρίνα Κρίλοβιτς, Θεοδώρα Μπάκα, Κωστής Ρασιδάκις, Πέτρος Σαλάτας, Γιώργος Σαμαρτζής, οι τραγουδιστές 65+ Γιόλα Αλεξοπούλου-Γασπαρινάτου, Γαβριήλ Αντωνέλος, Λάζαρος Νέγκας, Γεώργιος Χριστούλας, η ηθοποιός Ιωάννα Μπιτούνη, οι εξαιρετικοί χορωδοί της ΕΛΣ, της Διαπολιτισμικής Ορχήστρας, της Χορωδίας 65+ των Εκπαιδευτικών & Κοινωνικών Δράσεων της ΕΛΣ και φυσικά η ορχήστρα της ΕΛΣ υπό τη διεύθυνση του Ηλία Βουδούρη, όλοι τους, δημιουργώντας ένα αξιοθαύμαστα δεμένο σύνολο, υπηρέτησαν άψογα τις αξίες και τα νοήματα της Μέσα χώρας: Φώτισαν το μεγαλείο του φθαρτού και την αξία της συνύπαρξης.

«Και να που βρεθήκαμε όλοι μαζί
Στο ίδιο ποτάμι
Στην ίδια τη βάρκα
Να προχωράμε, να προχωράμε, να προχωράμε…»