Ιαπωνία: Πολιτική βία και αίμα στην πασιφιστική χώρα της μηδενικής ανοχής

Επανερμηνεύοντας τον πασιφισμό

Θιασώτης της εγκατάλειψης του συνταγματικά κατοχυρωμένου πασιφισμού που επιβλήθηκε στη χώρα του μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ο Άμπε είχε αυξήσει ως πρωθυπουργός σημαντικά τις αμυντικές δαπάνες.

Τη δε περίοδο 2014-15 προώθησε μέσω του υπουργικού συμβουλίου και της κυβερνητικής πλειοψηφίας στα δύο σώματα της Βουλής νομοσχέδια, που ερμήνευαν -χωρίς όμως να τροποποιούν- το Άρθρο 9 του ιαπωνικού Συντάγματος.

Αυτό απαγορεύει τον πόλεμο ως μέσο επίλυσης διεθνών διαφορών. Με τα 11 τότε νέα κυβερνητικά νομοσχέδια ωστόσο τα όρια δράσης των Ιαπωνικών Δυνάμεων Αυτοάμυνας επεκτάθηκαν.

Προβλέφθηκε η στρατιωτική συνδρομή τους σε συμμαχικά κράτη υπό επίθεση και η συμμετοχή τους σε διεθνείς ειρηνευτικές αποστολές.

Έτσι λοιπόν το Τόκιο ανέλαβε μεγαλύτερο μερίδιο ευθυνών στο πλαίσιο της πολυετούς αμυντικής συνεργασίας με τις ΗΠΑ, με φόντο τους αυξανόμενους περιφερειακούς κινδύνους σε ένα ασταθές γεωπολιτικό περιβάλλον.

Κόμματα της αντιπολίτευσης κατήγγειλαν τότε την κίνηση ως παράνομη, που έθεσε σε σοβαρό κίνδυνο την ιαπωνική Δημοκρατία, δεδομένου ότι είχε παρακαμφθεί η διαδικασία της συνταγματικής τροποποίησης σε ένα τόσο ευαίσθητο εθνικό θέμα.

Τον Μάιο του 2017 ο Σίνζο Άμπε έθεσε ως προθεσμία για την αναθεώρηση του Άρθρου 9 την επόμενη τριετία. Όμως τον Σεπτέμβριο του 2020, εν μέσω κακών χειρισμών της πανδημίας και υπό τη βαριά σκιά σκανδάλων, ο ίδιος παραιτήθηκε επικαλούμενος χρόνιο πρόβλημα υγείας, χωρίς να προχωρήσει στη συνταγματική αναθεώρηση.

Μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία ωστόσο και με τις εντάσεις στην περιοχή Ασίας-Ειρηνικού να κλιμακώνονται με την Κίνα και τη Βόρεια Κορέα, το θέμα επανήλθε στο προσκήνιο, με τον Σίζνο Άμπε να φέρνει στη δημόσια συζήτηση την προοπτική ανάπτυξης στη χώρα του πυρηνικών όπλων των ΗΠΑ. Της μοναδικής χώρας στα χρονικά που τα έχει χρησιμοποιήσει έως σήμερα. Και δη στα ιαπωνικά εδάφη…

Ένοπλη βία υπό μηδενική ανοχή

Ενόσω τα κίνητρα του δράστη ερευνώνται, το γεγονός ότι για τη δολοφονική επίθεση χρησιμοποίησε αυτοσχέδιο όπλο αποδίδεται την εξαιρετικά αυστηρή νομοθεσία της Ιαπωνίας περί οπλοκατοχής.

Αρκετοί τη συνδέουν με το πασιφιστικό καθεστώς που συνόδευσε την ήττα της χώρας στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο -η ιαπωνική αστυνομία δεν χρησιμοποιούσε πυροβόλα όπλα μέχρι το 1946, μέχρι που το επέβαλαν οι αμερικανικές τότε κατοχικές δυνάμεις.

Άλλοι την αποδίδουν και στις προσπάθειες αφοπλισμού των σαμουράι, καθώς στον σχετικό πρώτο νόμο του 1958 αναφέρεται ρητά ότι «κανένα άτομο δεν πρέπει να έχει στην κατοχή του πυροβόλο όπλο ή ξίφος».

Αργότερα προστέθηκαν μικρές εξαιρέσεις. Το καθεστώς οπλοκατοχής παραμένει ωστόσο εξαιρετικά σφιχτό.

• Διαβάστε επίσης: Σίνζο Άμπε: Η στιγμή που ο δράστης ετοιμάζεται να πυροβολήσει

Τα πιστόλια απαγορεύονται. Το ίδιο και τα τουφέκια μικρού διαμετρήματος, η αγορά, πώληση ή μεταβίβαση των οποίων έχει κριθεί παράνομη από το 1971.

Σε όσους κατείχαν μέχρι τότε ένα τουφέκι τους επιτράπηκε να το κρατήσουν, με την υποχρέωση -μετά το θάνατό τους- οι κληρονόμοι τους να το παραδώσουν στην αστυνομία.

Τα μόνα όπλα που μπορούν να αγοράσουν και να χρησιμοποιήσουν νόμιμα οι Ιάπωνες πολίτες είναι κυνηγετικά όπλα και αεροβόλα. Ακόμη και αυτά όμως δεν είναι εύκολο να αποκτηθούν.

Απαιτείται μια μακρά διαδικασία 13 σταδίων, που αρχίζει με την εγγραφή σε λέσχη κυνηγιού ή σκοποβολής. Μαθήματα χρήσης και αποθήκευσης όπλων. Γραπτές εξετάσεις. Πιστοποιητικό ψυχικής υγείας και ιστορικού μη εξάρτησης από ναρκωτικές ουσίες.

Συνέντευξη από αστυνομικούς για τους λόγους απόκτησης πυροβόλου όπλου. Ενδελεχής έλεγχος του ποινικού μητρώου, του  ιστορικού απασχόλησης και της οικονομικής κατάστασης.  Συνεντεύξεις μελών της οικογένειας του υποψήφιου κατόχου όπλου από αστυνομικούς. Έρευνα των σχέσεών του με τους γείτονες.

Αυστηροί έλεγχοι, κενά ασφαλείας

Όσοι περάσουν επιτυχώς αυτά τα στάδια, μπορούν να κάνουν αίτηση για απόκτηση πυρομαχικών και να πάρουν πιστοποιητικό από έμπορο για το είδος του όπλου που θέλουν να αγοράσουν.

Προτού το αποκτήσουν, θα πρέπει να έχουν αγοράσει ειδικό κιβώτιο ασφαλείας για τα πυρομαχικά και ένα δεύτερο για την ξεχωριστή φύλαξη του όπλου. Όλα αυτά επιθεωρούνται από την αστυνομία, η οποία στη συνέχεια ακόμη έναν έλεγχο ιστορικού προτού δοθεί η τελική έγκριση και η έκδοση άδειας.

Οι επιθεωρήσεις επαναλαμβάνονται σε ετήσια βάση, το μάθημα σκοποβολής και οι εξετάσεις κάθε τρία χρόνια.

Σε κάθε ιαπωνικό νομό εν τω μεταξύ επιτρέπεται η λειτουργία το πολύ τριών οπλοπωλείων. Επιπλέον, οι αστυνομικοί δεν επιτρέπεται να φέρουν πυροβόλα όπλα εκτός υπηρεσίας.

Κάπως έτσι στη χώρα των 127 εκατομμυρίων κατοίκων, που τώρα θρηνεί τη δολοφονία του Σίνζο Άμπε, οι θάνατοι από τη χρήση όπλων σπάνια ξεπερνούν τους 10 σε ετήσια βάση -σε τραγική αντίθεση με τις αυτοκτονίες.

Το «μαύρο» ιστορικό υψηλό ήταν το 2013 με 40 ποινικές υποθέσεις για εγκλήματα με τη χρήση πυροβόλων όπλων, κυρίως από μέλη των εγχώριων μαφιόζικων συμμοριών.

Παρά αυτό το σφιχτό πλαίσιο επιτήρησης, η δολοφονία του -συνοδευόμενου από τη φρουρά του- Σίνζο Άμπε έρχεται να καταδείξει με τον πλέον τραγικό τρόπο κενά ασφαλείας.

Ήδη ο νυν πρωθυπουργός της Ιαπωνίας Φουμίο Κισίντα προανήγγειλε επανεξέταση της κατάστασης ασφαλείας σε μια χώρα που ως προς την οπλοκατοχή είναι ήδη μηδενικής ανοχής.