World Economic Forum: Τι είναι η καμπύλη απόδοσης και γιατί έχει σημασία αυτή τη στιγμή;

Σήμα κινδύνου, ότι η οικονομία μπορεί να βυθίζεται ή να έχει ήδη πέσει σε ύφεση στέλνει για μία ακόμα φορά η αγορά ομολόγων. Το τελευταίο χρονικό διάστημα, οι αναλυτές παρακολουθούν στενά το spread στην καμπύλη αποδόσεων των αμερικανικών κυρίως ομολόγων, η οποία ανεστράφη την περασμένη εβδομάδα.

Όταν αναφερόμαστε στον όρο «καμπύλη των αποδόσεων», εννοούμε τη διαφορά μεταξύ των αποδόσεων ομολόγων μεγαλύτερης σε σχέση με μικρότερης διάρκειας. Συνήθως, οι αποδόσεις μεγαλύτερης διάρκειας, όπως η απόδοση του 10ετούς τίτλου είναι υψηλότερες από τις αποδόσεις μικρότερης διάρκειας, όπως αυτή της απόδοσης 2 ετών. Αλλά η απόδοση 2 ετών έχει πλέον αυξηθεί πάνω από την απόδοση 10 ετών.

Διαβάστε επίσης: Τα δύσκολα διλήμματα των κεντρικών τραπεζιτών

Λόγος ανησυχίας;

Ένα βασικό σήμα της αγοράς ομολόγων – η καμπύλη αποδόσεων – εμφανίζει προειδοποιητικά σημάδια, τα οποία είναι συνήθως ένδειξη μιας επικείμενης ύφεσης. Πόσο λοιπόν πρέπει να ανησυχούμε; Εξηγήσεις στο φλέγον αυτό θέμα επιχειρεί να δώσει το World Economic Forum, διευκρινίζοντας ότι με τον όρο «καμπύλη απόδοσης» αναφερόμαστε στην αναπαράσταση σε ένα γράφημα της απόδοσης που καταγράφεται – ή της απόδοσης που μπορούν να αναμένουν οι επενδυτές – σε ομόλογα που λήγουν σε διαφορετικούς χρόνους.

Για τα κρατικά ομόλογα, η καμπύλη αποδόσεων αντικατοπτρίζει τα βραχυπρόθεσμα, ενδιάμεσα και μακροπρόθεσμα επιτόκια των τίτλων που εκδίδονται από το κράτος και χρησιμοποιείται συχνά ως οπτική αναπαράσταση των συναισθημάτων των επενδυτών ομολόγων σχετικά με τον κίνδυνο.

Εάν καταλαβαίνετε πώς να το ερμηνεύσετε, λέει η Fidelity Investments, «μια καμπύλη απόδοσης μπορεί ακόμη και να χρησιμοποιηθεί για να βοηθήσει στη μέτρηση της κατεύθυνσης της οικονομίας».

Διαβάστε επίσης: Πώς η ΕΚΤ θωρακίζει τα ομόλογα του Νότου

Τι συμβαίνει με την καμπύλη απόδοσης αυτή τη στιγμή;

Όπως και στις αρχές Απριλίου έτσι και την περασμένη εβδομάδα, η απόδοση ή το επιτόκιο που καταβάλλεται από το 2ετές ομόλογο του Δημοσίου των ΗΠΑ ανέβηκε υψηλότερα από αυτό του 10ετούς ομολόγου . Δεδομένου ότι οι επενδυτές συνήθως αναμένουν να λάβουν υψηλότερο επιτόκιο σε ομόλογα μεγαλύτερης ημερομηνίας, καθώς η διαφορά μεταξύ των δύο πλησιάζει το μηδέν, ονομάζεται « αναστροφή » ή «ισοπέδωση» της καμπύλης αποδόσεων.

Γιατί έχει σημασία αυτό;

Σύμφωνα με το WEF, αυτό έχει σημασία γιατί η διαφορά μεταξύ των δύο αποδόσεων -ή του spread- λέγεται ότι είναι ένας αξιόπιστος προγνωστικός παράγοντας της ύφεσης των ΗΠΑ . Από το 1980 έχουν σημειωθεί τέσσερις υφέσεις στις ΗΠΑ, και σε όλες προηγήθηκαν αναστροφές του spread 2 ετών/10 ετών, σύμφωνα με τον Ron Leven, καθηγητή Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Duke.

Η ίδια η μέτρηση αντικατοπτρίζει το πώς βλέπουν οι επενδυτές τις προοπτικές. Όταν οι συμμετέχοντες στην αγορά γίνονται πιο απαισιόδοξοι, η ζήτηση για ομόλογα μεγαλύτερης ημερομηνίας αυξάνεται, μειώνοντας το επιτόκιο που πληρώνουν για ένα συγκεκριμένο περιουσιακό στοιχείο.

Προσπαθώντας να δαμάσει τον πληθωρισμό

Η φετινή αναστροφή της καμπύλης αντανακλά την ανησυχία των επενδυτών ότι το σχέδιο της Ομοσπονδιακής Τράπεζας να αυξήσει τα επιτόκια των ΗΠΑ θα βάλει φρένο στην ανάπτυξη. Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο αναθεώρησε προς τα κάτω τις παγκόσμιες προβλέψεις του τον Απρίλιο, λέγοντας ότι ο πόλεμος της Ρωσίας στην Ουκρανία έχει καθυστερήσει την παγκόσμια ανάκαμψη από τον COVID-19.

Και πολλοί άλλοι  οικονομολόγοι είναι απαισιόδοξοι για τις προοπτικές, καθώς τα συνεχιζόμενα ζητήματα της εφοδιαστικής αλυσίδας, η εισβολή στην Ουκρανία και ο πληθωρισμός απειλούν την ανάπτυξη. Το σαράντα οκτώ τοις εκατό των επενδυτών λέει ότι οι ΗΠΑ θα πέσουν σε ύφεση το επόμενο έτος , σύμφωνα με έρευνα του Bloomberg Markets Live, και ένα άλλο 20% αναμένει ότι η ύφεση θα συμβεί το 2024.

Ένδειξη ύφεσης

Κι αυτή η λεγόμενη αναστροφή της καμπύλης απόδοσης είναι ένα προειδοποιητικό σημάδι ότι η οικονομία θα μπορούσε να αποδυναμωθεί και μια ύφεση είναι πιθανή.

Και αυτό γιατί παρατηρείται πριν από κάθε ύφεση.

Η Ανού Γκάγκαρ, Global Investment Strategist for Commonwealth Financial Network, αναφέρει ότι το spread 2/10 έχει αντιστραφεί 28 φορές από το 1900. Σε 22 από αυτές τις περιπτώσεις, ακολούθησε ύφεση. Και πρόσθεσε ότι για τις τελευταίες έξι περιπτώσεις , η ύφεση ξεκίνησε κατά μέσο όρο έξι έως 36 μήνες μετά την αντιστροφή της καμπύλης.

Πριν από τον Μάρτιο, η τελευταία φορά που το τμήμα 2/10 της καμπύλης αντιστράφηκε ήταν το 2019. Το επόμενο έτος, οι Ηνωμένες Πολιτείες εισήλθαν σε ύφεση, η οποία προκλήθηκε από την πανδημία.

Τι σημαίνει αυτό για την πραγματική οικονομία

Όπως επισημαίνει σε ανάλυσή του το Reuters, ενώ οι αυξήσεις των επιτοκίων μπορούν να αποτελέσουν όπλο κατά του πληθωρισμού, μπορούν επίσης να επιβραδύνουν την οικονομική ανάπτυξη αυξάνοντας το κόστος δανεισμού για οτιδήποτε, από στεγαστικά δάνεια μέχρι δάνεια αυτοκινήτων.

Η καμπύλη απόδοσης επηρεάζει επίσης τους καταναλωτές και τις επιχειρήσεις.

Όταν τα βραχυπρόθεσμα επιτόκια αυξάνονται, οι τράπεζες των ΗΠΑ αυξάνουν τα επιτόκια αναφοράς για ένα ευρύ φάσμα καταναλωτικών και εμπορικών δανείων, συμπεριλαμβανομένων δανείων μικρών επιχειρήσεων και πιστωτικών καρτών, καθιστώντας το δανεισμό πιο δαπανηρό για τους καταναλωτές. Τα επιτόκια των στεγαστικών δανείων επίσης αυξάνονται.

Όταν η καμπύλη αποδόσεων κλιμακώνεται, οι τράπεζες μπορούν να δανείζονται με χαμηλότερα επιτόκια και να δανείζουν με υψηλότερα επιτόκια. Όταν η καμπύλη είναι πιο επίπεδη, τα περιθώριά τους συμπιέζονται, γεγονός που μπορεί να αποτρέψει τον δανεισμό.